Een dodelijk raadsel in Ritthem

De boerderij werd eind 1944 verwoest, door bommen en ook door het water dat vanwege de doorgebroken dijken van Ritthem de polder in liep.

Nooit werd er meer over gesproken, zo vertelt de neef van Isaac, Ko Lijnse. Maar Ko kon en kan het niet loslaten. Tot twee keer toe confronteerde hij zijn oom met het verhaal: "Zeg me nu eens wat er bij die waterput gebeurd is. Dat verhaal dat het water niet goed meer zou zijn, dat klopt gewoon niet!" Maar Isaac begon ergens anders over en liet helemaal niets los.

Omroep Zeeland helpt Ko bij het achterhalen van de waarheid. Het is wel een wankele basis waarop de vermeende moord of doodslag rust. Ko is de enige bron die in dit verhaal kan worden gebruikt.

Er is geen bewijs, er zijn geen getuigen en zelfs geen bekentenis (alhoewel het gerucht circuleert dat Isaac het op zijn sterfbed toch heeft verteld). Ook is er nog maar één familielid in leven die er misschien iets van zou kunnen weten, maar die zegt niets over Isaac kwijt te willen.

Isaac vertrok na de bevrijding gelijk naar Nederlands-Indië met het Bataljon Zeeland. Een poging om met nog levende kameraden in contact te komen loopt op niets uit. Zo is er weinig meer dan de rotsvaste overtuiging van Ko Lijnse om uit te gaan van het scenario dat één van de nog steeds vermiste 1,2 miljoen Duitse soldaten in een waterig graf ligt, ergens bij een boerderij in Ritthem.

In eerste instantie werd een beroep gedaan op de Walcherse Archeologische Dienst (WAD). Met behulp van het geoloket van de provincie Zeeland werd de oude boerderij, die eind 1944 is vernietigd, via kadasterkaarten uit 1832 in kaart gebracht. Met een rood-wit lint werden de contouren van de schuur, waarachter de put zich bevond, uitgezet. Daarna werd aan Ko Lijnse gevraagd om met zijn herinneringen in het hoofd, de locatie van de waterput aan te wijzen.

Vervolgens kwam het bedrijf ReasEuro, dat normaalgesproken explosieven opspoort, met een metaaldetectiewagen om het weiland te scannen. Verondersteld wordt dat de waterput gemetseld is met rode bakstenen. Daar zit ijzer in. Dat zou door een metaaldetector gezien moeten worden. Helaas vond de metaaldetector niets.

Sterker nog, ReasEuro en een ander, soortgelijk bedrijf, Expload, kwamen met andere locatiegegevens dan waar eerst van werd uitgegaan. Zij plaatsen de huidige boerderij bovenop de oude boerderij. En het erf van die nieuwe boerderij bestaat uit gewapend beton.

De zoektocht werd toen voortgezet door de stichting Signi zoekhonden. Zij waren onlangs nog in Turkije om te helpen bij de zoektocht naar de verdwenen Joey Hoffman. Volgens Esther van Neerbos is het voor honden nog steeds mogelijk om de geur op te pikken van zeer oude lijken.

De drie honden die ingezet werden, wezen ook alle drie onafhankelijk van elkaar dezelfde sector aan. Daarna werd er door Signi ook onderzoek gedaan met een grondradar, die door gewapend beton heen kan kijken. Daar kwamen een aantal 'interessante' plekken aan het licht.

Een soortgelijke actie, maar dan met een veel zwaardere grondradar, werd uitgevoerd door Maarten Bosma van Two-B Engineering. Hij verwerkt zijn gegevens in een computer, die vervolgens alle meetgegevens aan elkaar plakt en er een volledige tekening van maakt. Ook hij heeft tot nu toe een aantal bijzondere verstoringen gevonden. Toch zal er nog meer gemeten moeten worden. Een laatste locatiebepaling plaatst de put net buiten het bestreken gebied.

Mocht er uit de metingen een positief resultaat komen, dan worden de volgende stappen nog moeilijker. Met boringen zou eventueel de grond op verschillende dieptes gemeten en bekeken kunnen worden. Afhankelijk van die resultaten kan er dan begonnen worden met breken en graven.

De gemeente Vlissingen heeft eventueel budget voor een dergelijke operatie. Maar een gemeente zal pas met geld over de brug komen als er bewijs is voor de aanwezigheid van stoffelijke resten.

Zodra er resten gevonden worden, komt de bergings- en identificatiedienst (BID) van Defensie in actie. Ook Defensie wil eerst bewijs voordat ze gaat zoeken. "Want nogal wat claims zijn nergens op gebaseerd", verklaart Geert Jonker van de BID: "Er zijn in sterke verhalen heel veel Duitse soldaten pas na de Tweede Wereldoorlog overleden."