100 miljoen euro nodig voor toekomst Zeeland (video)

100 miljoen euro nodig voor toekomst Zeeland (video)
100 miljoen euro nodig voor toekomst Zeeland (video) © OZ
Balkenende overhandigt rapport aan Kamp en Polman

Versnipperd

DEN HAAG - Zeeland krijgt van de commissie Balkenende ook harde kritiek: het politieke bestuur is te versnipperd en doet niets met aanbevelingen. Ook kijkt Zeeland nauwelijks over de provinciegrenzen. "Het besef dat men zelf de sleutel voor een belangrijk deel in handen heeft, komen we in gesprekken nog betrekkelijk weinig tegen", stelt de commissie Balkenende in het rapport.
Banenverlies
De Tweede Kamer besloot afgelopen najaar een speciale commissie voor Zeeland in te stellen. Directe aanleiding was het dreigende banenverlies bij energiemaatschappij Delta die van het Rijk moet splitsen in losse onderdelen. Dat banenverlies komt bovenop de faillissementen van Zalco en Thermphos in Vlissingen-Oost, bezuinigingen in de zorg en de sluiting van sigarettenfabriek Philip Morris in Bergen op Zoom, waar ook veel Zeeuwen werkten.
Belangrijkste punten commissie Balkenende
'Best goed'
In 'Zeeland in Stroomversnelling' stelt de commissie Balkenende dat het, ondanks die tegenslagen, nu nog best goed gaat met de provincie. De werkloosheid is laag, en de provincie staat hoog op ranglijsten als het gaat om de hoogte van inkomens en het bruto regionaal product.
Zorgen
Maar de toekomst is zorgelijk: vergrijzing, wegtrekkende jongeren, verouderde industrie en havens en weinig vernieuwing. Zo investeren de Rotterdamse havens ieder jaar 200 miljoen euro, terwijl de Zeeuwse havens nauwelijks geld hebben voor projecten. Ook het ontbreken van bestuurlijke daadkracht is dus een probleem. 
Provinciehuis door de takken heen - archieffoto
Provinciehuis door de takken heen - archieffoto © OZ

Actieprogramma

In het rapport van de commissie Balkenende staat een actieprogramma om te voorkomen dat Zeeland in het slop raakt. De provincie moet de biobased-economy verder uitbouwen, waarbij partijen van elkaars restproducten gebruik maken. Ook moet de provincie zich nog nadrukkelijker profileren als Delta-gebied. Zeeland moet een proeftuin worden als het gaat om waterkeringen en het winnen van energie uit water.

Tweede college

De Commissie Balkenende hecht ook veel belang aan de komst van een technisch University College. Die technische University College moet naast het bestaande University College Roosevelt (UCR) komen. De Zeeuwse havens moeten nauwer gaan samenwerken met Gent en Rotterdam. Ook kan Zeeland het gezondheidstoerisme naar de provincie uitbouwen. 
Kerncentrale Borsele
Kerncentrale Borsele © OZ / Chris Verkaart

Zak geld

De commissie schrijft dat voor het uitvoeren van het actieprogramma 100 miljoen euro nodig is. Maar, maakt de commissie duidelijke, er ligt geen enorme zak geld klaar in Den Haag. Die 100 miljoen moet uit vier bronnen komen: Europese fondsen, bedrijfsleven, de provincie zelf en daarnaast het Rijk. Wel stelt Balkenende als voorwaarde dat Zeeland nauw gaat samenwerken met Brabant.

Kerncentrale

De commissie Balkenende realiseert zich dat de kerncentrale in Borssele als een molensteen om de nek van Zeeland hangt. De kerncentrale, voor een groot deel in Zeeuwse handen, draait met grote verliezen. Zeeland wil al langer dat het Rijk de kerncentrale overneemt, omdat ze de centrale niet mag verkopen.
Staatsgarantie
In het rapport stelt de commissie Balkenende dat de kerncentrale uiteindelijk een rijksverantwoordelijkheid is. Het Rijk zou daarom in ieder geval een gedeeltelijke staatsgarantie voor de kerncentrale moeten afgeven. 
Delta
Delta © OZ

Provinciefonds

Ook zou Zeeland op korte termijn méér geld moeten krijgen uit het provinciefonds van het Rijk. Zeeland krijgt al jaren 10 miljoen euro per jaar minder dan waar ze eigenlijk recht op heeft. Zeeland kreeg minder omdat de provincie ieder jaar tientallen miljoenen dividend kreeg van energiemaatschappij Delta. Nu Delta in problemen zit en er nauwelijks dividend is, moet Zeeland snel weer haar rechtmatige aandeel krijgen uit het provinciefonds. 
commissie Balkenende live