'Kort probleemjongeren op uitkering'

'Kort probleemjongeren op uitkering'
'Kort probleemjongeren op uitkering' © Carina Dumais
Hans Werdmölder, antropoloog en criminoloog
Hans Werdmölder, antropoloog en criminoloog © Cora Hendriks

Schokkend

VLISSINGEN - In de oudejaarsnacht trok een groep van relschoppers, onder wie jongeren van Marokkaanse afkomst, een spoor van vernieling door het Vlissingse Middengebied. Ruiten van huizen werden vernield en auto's in brand gestoken. Politieagenten en brandweerlieden werden uitgescholden en belaagd met vuurwerk. Schokkend voor Zeeland, maar voor Hans Werdmölder bepaald geen nieuwe taferelen.
Lees ook: 'Het leek wel oorlog in Vlissingen'

Soft
Werdmölder doet al meer dan dertig jaar onderzoek naar criminele Marokkanen en heeft alles gezien op dit gebied. Begin jaren tachtig begon hij als jonge antropoloog met veldwerk onder probleemjongeren in de Amsterdamse Pijp. Jaren later zocht hij ze op om te zien wat ze als volwassenen van hun leven hadden gemaakt. In 2015 nog verscheen een boek van zijn hand over hetzelfde onderwerp, Marokkanen in de marge, ontspoorde levens van kleine criminelen.
Schuldgevoel
De Nederlandse overheid is jarenlang te soft is geweest voor Marokkaanse probleemjongeren, schrijft Werldmölder: "Dertig jaar onderzoek naar de achtergronden en de aanpak van Marokkaanse criminele jongeren heeft mij bescheiden gemaakt, maar ook minder politiek correct. Het onvermogen om het kwaad effectief en doortastend te bestrijden, heeft alles te maken met ons diepverankerde schuldgevoel in de omgang met etnische en culturele minderheden."

Middengebied Vlissingen
Middengebied Vlissingen © OZ
Confrontatie
Wat te doen tegen probleemjongeren? Werdmölder in zijn boek: "Wat je als overheid niet wilt, moet je ook niet tolereren. Misdaad mag niet lonen. Mijn devies luidt daarom: maak het simpel, omarm slechts enkele principes, ga de confrontatie aan en wees niet bang en, tot slot, zorg voor een stok achter de deur." 
Strafmaatregelen
In een telefonisch gesprek licht de antropoloog zijn visie toe: "Je zou kunnen denken aan het korten op de uitkering van de criminele jongeren. Of je kunt een limiet stellen aan de gratis advocatuur. Nu kunnen ze daar onbeperkt gebruik van maken, maar je zou kunnen invoeren dat een criminele jongere bij de derde keer geen gratis advocaat meer krijgt. Taakstraffen zou je moeten plaatsen in de directe omgeving van de jongere, zodat het zichtbaar wordt."
Interview met criminoloog Hans Werdmölder:
Hans Werdmölder over Marokkaanse probleemjongeren
Vreemd
Ook dertig jaar geleden vond Hans Werdmölder al dat de houding van hulpverleners en de overheid onderdeel was van het probleem. De tijd lijkt hem nu gelijk te geven. "Maar we leren traag. Het echte probleem ligt in het feit dat wij als Nederlandse overheid niet gewend zijn om dit soort jongeren op een manier aan te pakken die effect sorteert. Dat komt door dat gedoogbeleid. Iets mag of iets mag niet, maar in Nederland wordt wat niet mag soms toch toegestaan. Voor mensen uit andere culturen is dat heel vreemd", aldus Werdmölder.