Was Jan Catoen echt zo'n schurk?
Hij was de schrik van Zeeland eind 18e eeuw: Jan Catoen. Maar kloppen alle gruwelverhalen? John Brosens dook drie jaar het archief in en komt nu met een boek: Jan Catoen, de legende ontmaskerd.
"Tegenwoordig zouden we het milieu waaruit Jan Catoen komt volkomen kansloos noemen", zei Brosens in Zeeland Wordt Wakker. "Het was onmogelijk voor hem om werk te vinden. Bij voorbaat werd hij weggestuurd. Om toch een inkomen te hebben sloeg Catoen aan het roven".
Wanneer Jan Catoen precies werd geboren is onbekend, maar dat moet rondom 1767 geweest zijn. Hij werd in Middelburg opgehangen op 27 september 1802. Samen met zijn vier broers vormde Jan een bende die berucht was door een serie overvallen.
Met name op Zuid-Beveland zorgde Jan Catoen voor grote paniek. De bende trok 's nachts langs afgelegen boerderijen. Als de boer en zijn gezin niet opendeden of zich met kasten voor de deur verschansten, ramde Catoen zich een weg naar binnen.
Jan Catoen zouden we nu volkomen kansloos vinden
In de overlevering gaat het verhaal dat de bende slachtoffers desnoods met blote voeten op een gloeiend-hete kachel zette om ze te dwingen te vertellen waar de juwelen lagen. Maar dat klopt niet, zegt Brosens. "In Frankrijk had je inderdaad rovers die aan voetenbranden deden, en een krant heeft ooit geschreven dat Catoens bende dat ook deed, maar dat is in mijn onderzoek nergens uit gebleken".
Na een rechtszaak werd Jan Catoen in 1802 opgehangen op de Markt in Middelburg, na een veroordeling voor zijn misdaden in Zeeland. Echter, Catoen heeft veel meer op zijn kerfstok. "Ik ben tot de ontdekking gekomen dat Jan Catoen buiten Zeeland een andere naam aannam, en onder die namen overvallen pleegde in onder meer Den Haag, Utrecht en Amsterdam. Omdat de justitiediensten toen niet goed communiceerden, was dat in Middelburg niet bekend. Hij heeft dus veel meer misdaden gepleegd dan waarvoor hij is opgehangen".
