'Knallen met carbid is goedkoper én gezelliger dan vuurwerk'

'Knallen met carbid is goedkoper én gezelliger dan vuurwerk'
'Knallen met carbid is goedkoper én gezelliger dan vuurwerk' © Omroep Zeeland
Adriaan Langebeeke is een specialist in het carbidschieten
Adriaan Langebeeke is een specialist in het carbidschieten © Omroep Zeeland
Langebeeke is de enige in Zeeland die via zijn webshop het carbid mag verkopen, voor carbidschieten op oudjaarsdag. "Vorig jaar had ik zo'n 180 kilo, maar vanwege de stijgende populariteit heb ik nu dus wat meer besteld. Carbid is namelijk erg goedkoop en de knallen zijn gigantisch." Hij verkoopt het carbid overigens per kilo, omdat je daar als particulier al genoeg aan hebt. "Met een kilo van dit spul heb je al uren plezier."
Het carbid wordt droog opgeslagen in een container
Het carbid wordt droog opgeslagen in een container © Omroep Zeeland
Volgens Langebeeke zijn, mede door de populariteit, de veiligheidsvoorschriften de laatste jaren strenger geworden. Je hebt in elke gemeente tegenwoordig een ontheffing nodig voor het carbidschieten. Daarnaast stellen de gemeenten een bepaalde plek beschikbaar waar geschoten mag worden en bepalen ze ook op welk tijdstip. Dit jaar wordt er volgens Langebeeke onder meer in Serooskerke, Veere, Zierikzee en Nieuwerkerk carbid geschoten.

Wie is de BOCK?

"En sinds dit jaar heb je niet alleen de BOB, maar ook de BOCK, oftewel de Bewust Oplettende Carbid-Knaller. Dat is iemand uit de organisatie die deskundig is en maatregelen heeft getroffen om ervoor te zorgen dat niemand gewond raakt. Met deze landelijke campagne 'Wie is de BOCK?' moet het aantal carbidslachtoffers dit jaar naar beneden."
Carbidschieten is populairder dan ooit
Sinds 2012 is Nederland bezig met het samenstellen van de lijst met immaterieel cultureel erfgoed. Er staan typisch Hollandse tradities op deze nationale erfgoedlijst. Denk bijvoorbeeld aan Koningsdag en de Nijmeegse vierdaagse. Sinds 28 juni 2014 is ook het traditionele carbidschieten aan deze lijst toegevoegd. Hierdoor is het carbidschieten in populariteit nog meer gestegen.

Het verdrijven van boze geesten

Het is lastig om te bepalen waar de oorsprong ligt van het carbidschieten. Vermoedelijk ligt deze bij de Germanen en hun joelfeesten die eind december plaatsvonden. Het doel van deze joelfeesten was om de boze geesten te verdrijven. Alleen hadden ze toen nog geen carbid. In Twente werden deze boze geesten verdreven door het blazen op de midwinterhoorn. Maar ook met het luiden van de klok werden boze geesten verdreven.
Op een gegeven moment ging men carbid gebruiken om de boze geesten te verdrijven. Door de oorverdovende knal moesten de geesten op de vlucht slaan. Zo is het carbidschieten ontstaan. Carbid was namelijk op het platteland makkelijk te verkrijgen en er waren voldoende melkbussen aanwezig.
De veiligheid staat voorop bij carbidschieten
Halverwege de jaren zeventig werd het carbidschieten een meer sociale activiteit. Mannen kwamen bij elkaar en maakten er een wedstrijd van wie zover mogelijk de deksel van de melkbus weg kon schieten. Uit veiligheidsoverwegingen werd het melkbusdeksel in de jaren tachtig vervangen door een voetbal of plastic zak.

Carbid geeft een mooi wit helder licht

Carbid is een steenachtig materiaal dat gemaakt wordt door cokes en kalk te versmelten in een oven. Vroeger werd het gebruikt bij het smeden om acetyleengas te produceren. Hiermee kon men lassen. Tegenwoordig zit dit gas al vanaf de fabriek in flessen. Ook werd het vroeger toegepast in oude carbidlampen. De stof produceerde in deze lampen een helder witte vlam met een uitstekende verlichting.