Algoritmes sporen uitkeringsfraude op, maar mag dat wel?

Algoritmes sporen uitkeringsfraude op, maar mag dat wel?
Algoritmes sporen uitkeringsfraude op, maar mag dat wel? © Omroep Zeeland
Bij negen gevallen werd uiteindelijk fraude aangetoond. De SP en PvdA in Middelburg maken zich zorgen om de privacy van de gegevens van klanten van Orionis Walcheren, en vragen zich af of deze manier van zoeken wel mag.
PvdA Middelburg maakt zich zorgen om privacy van klanten van Orionis
"Wij maken ons wel zorgen," zegt Caroline Diepeveen van de PvdA in Middelburg. "Kan dit ethisch wel, Is toestemming gegeven om de klantgegevens te gebruiken. Die klanten hebben ook rechten, lijkt me."
Samen met de SP stelde Diepeveen daarom schriftelijke vragen aan de wethouder in Middelburg. "Het moet zorgvuldig worden bekeken of de klantgegevens op deze manier mogen worden gebruikt en om welke gegevens het gaat."
Achter een algoritme gaan ideeën van mensen schuil. Dat kan een bepaalde richting op gaan.
Caroline Diepeveen
Volgens Diepeveen lijkt een algoritme ook wel een grof middel om uitkeringsfraude op te sporen. "Zonder die manier zou je fraude toch ook moeten kunnen vinden. Dan zou het weliswaar wel langer duren. Maar zo'n algoritme is bedacht door mensen. Daar kunnen ook ideeën achter zitten die een bepaalde kant op gaan. Ik vind dat duidelijk moet zijn met welke gegevens er gewerkt wordt. Er moet gewoon zorgvuldig hiernaar gekeken worden."

Anonieme gegevens

Orionis Walcheren vindt dat zij niets verkeerd doen met de klantgegevens. Peter Dingemanse van Orionis: "Het algoritme werkt met anonieme gegevens. De lijst die is gemaakt wordt door onze afdeling handhaving gekoppeld aan de klantgegevens.
Het algoritme maakt dus alleen een selectie van opvallende zaken van gegevens. Wat er opvalt zoeken onze mensen vervolgens zelf uit. Uit de huidige lijst van 22 bleken negen personen geen recht te hebben op een uitkering. Die is dan ook stopgezet."
Orionis Walcheren spoort sneller uitkeringsfraude op
"Wij mogen met de beschikbare gegevens van klanten onderzoek doen naar fraude," zegt Dingemanse. "Wij voldoen aan de regelgeving. Ook al gaat de regelgeving eind mei veranderen. Ook dan staan wij in ons recht, denken wij."
<p>De wet privacygegevens (AVG) verandert op 25 mei. Vanaf die datum wordt strenger gekeken naar het recht op privacy en zijn de privacyrechten van mensen in de hele Europese Unie gelijk. AVG staat voor Algemene Verordening Gegevensbescherming. Organisaties moeten verantwoordelijker omgaan met gegevens. Boetes kunnen oplopen tot twintig miljoen euro.</p>
"In de wet staat dat wij als sociale dienst moeten kunnen beoordelen of iemand recht heeft op een uitkering. Dus mogen wij met die gegevens werken", aldus Dingemanse.

Wachten op antwoord

Caroline Diepeveen van de PvdA Middelburg heeft samen met de SP schriftelijke vragen gesteld aan het dagelijks gemeentebestuur van Middelburg over de proef. Ze wacht nog op een antwoord.