Meetnet radioactiviteit werkt te langzaam

Kerncentrale bij Borssele
Kerncentrale bij Borssele © EPZ
De fractie heeft er donderdag vragen over gesteld aan Gedeputeerde Staten. Ook bij de partijgenoten van GroenLinks in Noord-Brabant leven deze vragen, met het oog op de risico's van de kerncentrale Doel. In Zeeland staan verhoudingsgewijs veel meetpunten (25 van de 170) omdat deze provincie te maken heeft met de kerncentrales van Doel en Borssele plus de opslag van radioactief afval COVRA. Aanleiding voor dat uitgebreide meetnet is de ramp in Tjsernobyl, toen men besefte dat niemand wist wáár de radioactieve wolken gevaar opleverden.

Westerscheldewater

Als het aan GroenLinks ligt worden de gegevens van het meetnet nu sneller voor iedereen beschikbaar. En ook wordt uitgebreid met het water. "Het is opvallend dat er daar waar een grote rivier ons land binnenkomt radioactiviteit gemeten wordt (Rijn, Maas), alleen niet bij de Schelde" schrijft GroenLinks-statenlid Gerwi Temmink. De vraag van die partij aan het dagelijks bestuur van Zeeland is of die er bij Rijkswaterstaat op aan wil dringen voortaan ook het Scheldewater te monitoren op radioactiviteit. Rijkswaterstaat heeft eerder al aan Omroep Zeeland laten weten dat niet te doen omdat de Westerscheldewater niet als grondstof voor drinkwater wordt gebruikt, maar het water van de Maas en de Rijn wel.

Meetnet

Vorige week kwam het meetnet van het RIVM in het Zeeuwse nieuws, nadat was gebleken dat het meetpunt in 's Heerenhoek dag in dag uit de hoogste waarden gammastraling geeft van heel Nederland. De extra straling is weliswaar nog steeds van een veilig niveau en wordt niet veroorzaakt door de kerncentrale of door COVRA, maar riep wel vragen op: waarom duurt het zo lang voordat meetresultaten bekend worden gemaakt?
Officiële website van het meetnet radioactiviteit
Officiële website van het meetnet radioactiviteit © Europese Unie
De Veiligheidsregio Zeeland krijgt de resultaten van het meetnet wel veel sneller te zien (al tien minuten nadat de verhoogde straling is gemeten) maar heeft niet de plicht daarmee naar buiten te komen. Voor het Nederlandstalig publiek is - bij een kernramp - alleen de website van het RIVM openbaar. Maar die heeft een ingebouwde vertraging van een uur en een kwartier tot anderhalf uur.
Op die site krijg je vervolgens alleen maar te zien of straling een bepaalde hoge drempelwaarde oversteeg of niet. En dan gaat het alleen om een gemiddelde: een korte maar gevaarlijke piek blijft zo onzichtbaar voor de bezoekers van de site.
Een gedetailleerde meting in Zeeland is te vinden op de Engelstalige officiële site van de Europese Unie. Maar op die site is de vertraging van de informatie meer dan twee uur, meestal langer.

Lees ook:

Gammastraling

Beide websites tonen de hoeveelheid gammastraling in de directe omgeving van de meetpunten. De waarden worden gegeven in nano-Sievert per uur, afgekort nSv/h. Overal is natuurlijke achtergrondstraling waarneembaar en op sommige plekken is de achtergrondstraling iets hoger omdat er bepaalde mineralen in de grond zitten.
In Zeeland varieert de achtergrondstraling van 60 nSv/h aan zee tot soms 140 in 's-Heerenhoek, waar destijds fosforslakken zijn gebruikt voor de fundering van een wandelpad. Maar dat is nog steeds een veilige waarde. Pas bij een waarde van 200 is er voor Nederlandse begrippen iets bijzonders aan de hand. Pas bij 2000 nSv/u is er iets ernstigs.