Zeventien helden op document uit 1572 mogelijk in de prijzen

Wordt dit lijstje hèt archiefstuk van het jaar?
Eerst even een stukje geschiedenis. In 1572 kwamen de Zeeuwen meer en meer in opstand tegen de Spanjaarden. In eerste instantie probeerde Veere neutraal te blijven, maar als snel schaarden de Veerenaren zich aan de kant van de opstandelingen.
Zo lieten Veerse vissers, toen de Veerse schuttersgilden 27 april vergaderden, stiekem opstandelingen uit Vlissingen binnen, forceerden plattelandsbewoners de stadspoort en stuurde een Veerse burgemeester in het geheim buskruit naar Middelburg.

'Met gevaar voor eigen leven'

Op 4 mei 1572 sloot Veere zich aan bij Willem van Oranje en de opstand. Voor zo'n opstand heb je wel geld nodig en dat is precies waar dit document over gaat. De mensen op deze lijst steunden de opstand vanaf het eerste uur en leenden vrijwillig geld uit zodat schepen, oorlogsmateriaal en manschappen betaald konden worden.
Het archiefstuk met de namen van inwoners uit Veere die de opstand financieel steunden.
Het archiefstuk met de namen van inwoners uit Veere die de opstand financieel steunden. © Zeeuws Archief
Dat was niet zonder risico's, vertelt archivaris Ivo van Loo. "Als de opstand zou falen, waren deze mensen niet alleen hun geld kwijt, ook hun reputatie liep gevaar. Daarnaast zouden ze voor de bloedraad van Alva moeten verschijnen en gestraft worden. En niet alleen zijzelf, maar ook de stad zou bijvoorbeeld handelsprivileges kwijtraken."

Grote en kleine bedragen

Best wel stoere mensen dus, de zeventien namen op deze lijst. Toch waren het vooral gewone mensen. Zo waren er een paar vissers die hun opbrengst doneerden, een oud- burgemeester - die met 33 pond Vlaams, omgerekend zo'n 3300 euro, het grootste bedrag neertelde - en een vrouw uit Veere die zo'n tachtig euro uitleende.
Archivaris Ivo de Loo haalt de doos waar het archiefstuk in zit uit het archief in de kelder
Archivaris Ivo de Loo haalt de doos waar het archiefstuk in zit uit het archief in de kelder © Omroep Zeeland
Gelukkig voor hen pakte de opstand in hun voordeel uit en werd Veere rijkelijk beloond. Of dat nu, bijna 450 jaar later, nog eens het geval is in de verkiezing 'Stuk van het Jaar', is nog maar de vraag. In totaal zijn 44 stukken in alle soorten en maten genomineerd. Van middeleeuwse documenten tot kaartjes uit 2004, van paspoorten tot foto's en zelfs een paar video's.
Thema dit jaar: opstand. Eind oktober wordt de winnaar bekendgemaakt, tot en met 24 oktober kan nog gestemd worden. Behalve dit Veerse document, dingt er nog een Zeeuws stuk mee uit het archief van Schouwen-Duiveland.

Lees ook:

<p>Razendsnel toegang tot het laatste Zeeuwse nieuws, het weer, sport en live radio en tv? Download de <a href="https://www.omroepzeeland.nl/app">Omroep Zeeland app</a> voor <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.omroepzeeland.android&feature=featured-apps">Android</a> of <a href="https://itunes.apple.com/nl/app/omroep-zeeland/id473931082?mt=8">iPhone/iPad</a>.</p>