Zeker één Zeeuws vliegtuigwrak Tweede Wereldoorlog onderzoeken waard

Van de 5500 vliegtuigen die in Nederland verloren zijn gegaan, bevinden zich in 400 daarvan mogelijk nog stoffelijke resten. Maar de studiegroep heeft er maar dertig tot vijftig aangemerkt als kansrijk om nog met succes te bergen. "Bij de start van het onderzoek hebben we de vliegtuigen die in de Noordzee of in stromend water terecht zijn gekomen, meteen van de lijst gehaald", legt De Jong uit. Dat resulteerde uiteindelijk in een lijst met 30 tot 50 kansrijke wrakken.

In Zeeland stonden vanmiddag nog vijf wrakken op het lijstje van de studiegroep die als kansrijk waren bestempeld, een bij Breskens, Eede, Hoek, Krabbendijke en Sint-Maartensdijk. Maar na een gesprek met Omroep Zeeland besloot Ivo de Jonge zijn lijst alvast wat verder te onderzoeken, en toen bleek het wrak bij Breskens al geborgen tijdens de aanleg van Waterdunen en dat het vliegtuig bij Krabbendijke is ontploft toen het neerstortte, waardoor er nu niks meer van over is.

Welke van de drie overgebleven wrakken het verder onderzoeken waard is, wil De Jong niet zeggen. Het bekendmaken zou onrust kunnen veroorzaken in de omgeving en bij nabestaanden.

De reden waarom de SGLO het Zeeuwse wrak verder wil onderzoeken, is omdat het volgens De Jong onduidelijk is of de stoffelijke resten wel of niet uit het wrak zijn gehaald. "Als we er op papier naar kijken, is het wel een kist om goed naar te kijken."

Volgens Wings to victory, die een overzicht bijhoudt van alle vliegtuigcrashes in Zuid West Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, zouden er veel meer vliegtuigwrakken in aanmerking moeten komen voor verder onderzoek. "Dit lijstje met kansrijke wrakken doet tekort aan alle andere slachtoffers", zegt Martien van Dijk van de stichting. "Hiermee worden ze ontkend."

Dat er niet meer Zeeuwse wrakken op de lijst van de SGLO staan, heeft alles met de omstandigheden in Zeeland te maken, zegt Ivo de Jong. "Zeeland is een lastige provincie. Wrakken in de Westerschelde, Oosterschelde, Grevelingenmeer en noem maar op, zijn bij voorbaat al niet kansrijk."

"In stromend water is de kans heel klein dat je daar nu nog een wrak vindt, laat staan stoffelijke resten", zegt De Jong. Als voorbeeld haalt hij het wrak van een B17 bommenwerper aan. Op foto's is duidelijk te zien dat het vliegtuig in tweeën is gebroken en voor de kust van Vlissingen in de Westerschelde terecht is gekomen. Maar daar is nooit meer een spoor van gevonden.

Maar er zijn altijd uitzonderingen volgens De Jong, mocht hij een gerichte melding binnenkrijgen, dan zal hij die zeker verder onderzoeken.

Uiteindelijk verwacht De Jong dat er zo'n 25 wrakken in Nederland overblijven die het verder onderzoeken of zelfs bergen waard zijn. De wrakken die nu nog kansrijk zijn, kunnen om uiteenlopende redenen weer van die lijst verdwijnen. Zo waren er eind jaren '40 en begin jaren '50 veel schroothandelaren actief die wrakken "legaal, maar vaak ook illegaal uit de grond hebben getrokken", zegt De Jong.