Dit is waarom snorfietsers geen helm dragen (en het komt niet door klederdracht)

Dit is waarom snorfietsers geen helm dragen (en het komt niet door klederdracht)
Dit is waarom snorfietsers geen helm dragen (en het komt niet door klederdracht) © Het vrije volk: democratisch-socialistisch dagblad, via krantenbank Delpher
Een vrouw past een helm in de winkel op de eerste dag na de invoering van de helmplicht op brommers in 1975
Een vrouw past een helm in de winkel op de eerste dag na de invoering van de helmplicht op brommers in 1975 © Hans Peters, Nationaal Archief
Bestuurders van snorfietsen met blauw nummerbord mogen nu zonder helm op het fietspad rijden. Op een brommer, met geel nummerbord, is een helm wél verplicht. De reden voor dat verschil is dat een snorfiets maximaal 25 kilometer per uur rijdt en daardoor niet gevaarlijker zou zijn dan een gewone fiets. Fietsers hoeven ook geen helm te dragen, dus snorfietsers ook niet, is het argument. Daar zijn de ondertekenaars van de brief het op zijn zachtst gezegd niet mee eens.

Dodelijk slachtoffers

Volgens de 130 artsen zorgt het niet dragen van een helm op een snorfiets voor tientallen dodelijke slachtoffers en nog meer slachtoffers met hersenletsel. De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid heeft al in 2012 aangeraden een helmplicht in te voeren voor snorfietsen. Nederland is volgens de artsen het enige land in Europa waar geen helmplicht geldt voor dit soort langzame bromfietsen.
Er wordt weleens beweerd dat de oorzaak voor het helmloos rijden op een snorfiets in Zeeland ligt. Het zou komen door de Zeeuwse klederdracht. Wat vaststaat is dat er van meerdere kanten kritiek kwam toen de helm verplicht werd voor brommerrijders, en die kritiek kwam ook deels uit Zeeland. En dan met name vanuit de Zeeuwse vrouwen in klederdracht, zoals tijdens dit protest in Middelburg in december 1974.
Zeeuws protest tegen het verplicht dragen van een helm voor brommerrijders
Zeeuws protest tegen het verplicht dragen van een helm voor brommerrijders © Het vrije volk: democratisch-socialistisch dagblad, via krantenbank Delpher
De reden voor hun verzet: ze konden door de helm hun kap niet meer dragen. "Zonder bromfiets kunnen we niet naar de kerk of op familiebezoek", schreven ze in een protestbrief aan minister Westerterp.

Verkoop van brommers kelderde

Maar de Zeeuwse meisjes stonden niet alleen in protest. Ook in andere delen van het land waren er dragers van klederdracht die niet blij waren met de verplichte helm, zoals deze vrouwen in Spakenburg. Desondanks werd de helm verplicht, met als gevolg dat de verkoop van brommers kelderde.
In de eerste helft van 1975 werden er nog maar 59.000 brommers verkocht, tegen 120.000 een jaar eerder in dezelfde periode. Dat kwam natuurlijk niet alleen door die paar klanten in Zeeuwse klederdracht, het had meer te maken met vrouwen die hun kapsels liever niet wilden verpesten met een helm.
Twee jonge vrouwen op een brommer met een helm op
Twee jonge vrouwen op een brommer met een helm op © Nationaal archief
Brommerfabrikanten als Sparta en Batavus, die door de helmplicht hun verkoop zagen kelderen, vroegen samen met hun belangenclub, de RAI, de Nederlandse overheid om in navolging van Duitsland een snorfiets in te voeren. Een soort langzamere brommer, waarop je dus geen helm hoeft te dragen.

'Treuzelfiets' als uitkomst

De helmloze snorfiets was dus vooral een verzoek van de fabrikanten. Toch werd in Zeeland de 'treuzelfiets', zoals de snorfiets destijds ook wel genoemd werd, gezien als een uitkomst voor het probleem met de Zeeuwse dracht.
De link tussen Zeeuwse meisjes in klederdracht en de helmloze snorfietsers was voor het Amsterdamse D66-raadslid Jan-Bert Vroege in 2016 aanleiding om zich beklag te doen. Bij zijn pleidooi dat ook snorfietsers een helm zouden moeten dragen, beweerde hij dat de helmloosheid van de snorfiets achterhaald was omdat er niemand meer in Zeeuwse klederdracht op rondrijdt.

Excuses

Dat was wellicht iets te kort door de bocht en de directe link tussen helmloze snorfietsen en Zeeuwse klederdracht werd al snel ontkracht door de VARA-opiniesite Joop en door datajournalist Dirk Kloosterboer. Op Twitter heeft Vroege dan ook zijn excuses aangeboden aan alle Zeeuwse meisjes, voor die onterechte beschuldiging.
Maar de boodschap van Vroege dat ook voor snorfietsers een helm verplicht moet worden, die blijft wat hem betreft overeind. En de 130 artsen die de brief ondertekend hebben, zijn dat hartsgrondig met hem eens. De grote vraag is: deelt de Tweede Kamer ook die mening? Of zijn de Kamerleden bang dat de verkoop van snorfietsen dan ook gaat kelderen, net als die van brommers in 1975?

Lees ook:

<p>Razendsnel toegang tot het laatste Zeeuwse nieuws, het weer, sport en live radio en tv? Download de <a href="https://www.omroepzeeland.nl/app">Omroep Zeeland app</a> voor <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.omroepzeeland.android&feature=featured-apps">Android</a> of <a href="https://itunes.apple.com/nl/app/omroep-zeeland/id473931082?mt=8">iPhone/iPad</a>.</p>