Personeelstekort in de zorg is dramatisch voor ouderen en gehandicapten
Hoogleraar: Personeelstekort in de zorg heeft grote gevolgen
Professor Olaf Timmermans is hoogleraar kwaliteit en veiligheid van de zorg aan de Universiteit Antwerpen en lector aan de Hogeschool Zeeland. "In de zorg werk je met mensen die allemaal hun eigen noden en aandachtspunten hebben", legt hij uit, "Als je steeds nieuw in de situatie bent of ingevlogen wordt, pak je dat niet direct op, en dat gaat zeker ten koste van de kwaliteit van de zorg."
Verborgen kennis
Het is vooral in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg, waar zogeheten 'tacit knowledge', oftewel verborgen kennis, de kwaliteit van de zorg bepaalt. Demente ouderen kunnen overstuur raken als ze op een verkeerde plek aan tafel gezet worden, zwaar autistische mensen kunnen rusteloos worden als het lepeltje aan de verkeerde kant van het kopje ligt. Het zijn zaken die niet in dossiers of protocollen zijn gevat, maar wel belangrijk zijn voor goede zorg.
Ook in de ziekenhuiszorg hebben veel invalkrachten ook wel gevolgen voor de kwaliteit van de zorg, maar minder. Uit onderzoek blijkt dat vaste, op elkaar ingespeeld teams betere zorg leveren. Maar tegelijk wordt er veel meer volgens vaste protocollen gewerkt, waar invalkrachten makkelijker in meedraaien.
Geweld tegen zichzelf, materieel en tegen ons'
Een oud-medewerker van Arduin heeft het aan den lijve ondervonden. Joris Schuurman Hess werkte vijf jaar bij Arduin, op de locatie Jannewekken in Zierikzee en als invalkracht op verschillende andere locaties. Hij weet wat het betekent als een cliënt uit zijn plaat gaat: "Dan gebruiken ze geweld tegen zichzelf, tegen het materieel en ook tegen ons als medewerkers."
Oud-medewerker Arduin vertelt over gevolgen personeelstekort
"Je krijgt meubilair naar je hoofd, borden en bestek naar je hoofd gegooid, je wordt bedreigd met dartpijltjes, er wordt glas stukgemaakt, daar wordt je mee bedreigd, cliënten beschadigen zichzelf met glas... Dat soort dingen." In de gehandicaptenzorg worden dan ook meer kalmeringsmiddelen aan cliënten toegediend als er meer personeelstekorten zijn. Veel invalkrachten maken cliënten onrustig. Medicatie helpt dan om hen rustiger te houden.
<h2>Vooral veel problemen bij Arduin</h2><p>Bij gehandicaptenorganisatie Arduin is de nood op dit moment het hoogst. Veel personeel is vertrokken vanwege hoge werkdruk en vanwege alle onrust door de vele reorganisaties. Vorig jaar verlieten 196 medewerkers van de 1058 de organisatie. Dat is 18,5%. Er kwamen maar 96 nieuwe medewerkers bij.</p><p>Als er zoveel personeel vertrekt, verliest de organisatie veel kennis over de cliënten. Nieuwe medewerkers moeten worden ingewerkt. Het duurt even voordat die alle cliënten met al hun persoonlijke voorkeuren en aversies goed kennen. Daarbovenop worden er vanwege de vele vacatures veel invalkrachten ingevlogen, die ook hun tijd nodig hebben om cliënten te leren kennen.</p><p>Onrustige cliënten, hoge werkdruk èn reorganisaties. Het was een giftige cocktail, waardoor veel medewerkers er de brui aan geven. En dat maakte dat de problemen alleen maar nog groter werden.</p><p>De personeelsproblemen zijn bij Arduin het grootst, maar ook alle andere zorgorganisaties in Zeeland, in de ouderenzorg, de gehandicaptenzorg en de ziekenhuizen, hebben behoefte aan nieuw personeel. Zij zoeken vooral nieuw personeel omdat de komende jaren veel medewerkers met pensioen gaan.</p>
Maar er is wel hoop, vertelt Olaf Timmermans, "Zodra er meer vast personeel is aangetrokken, zal de kwaliteit van de zorg weer verbeteren."
