Asbestdak hangt als een donkere wolk boven menig boerenbedrijf

Asbestdak hangt als een donkere wolk boven menig boerenbedrijf
Asbestdak hangt als een donkere wolk boven menig boerenbedrijf © Omroep Zeeland
Asbestdak is donkere wolk boven boerenbedrijf
Voor 1 januari 2025 moeten alle asbestdaken in Nederland weg zijn. Vanaf dan zijn ze verboden. De Tweede Kamer is al akkoord met de wet. De Eerste Kamer kijkt er komend voorjaar naar. Dat betekent voor eigenaren een verplichte uitgave om het dak weg te laten halen. Particulieren met zo'n dak moeten de portemonnee trekken, maar voor boeren die nog zo'n dak op de schuur hebben liggen kan het helemaal in de papieren lopen.

Scherpe prijzen zijn voorbij

Het wordt er volgens de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO) niet makkelijker op om een asbestdak aan te pakken. Roel Clement heeft namens ZLTO in het verleden een collectieve aanpak van asbest daken gecoördineerd. "Dat ging toen omdat er subsidies waren en omdat de bouw het zwaar had tijdens de crisis", aldus Clement. Boeren konden zo een scherpe prijs krijgen voor de werkzaamheden.
<h2>Wat kost het om een vierkante meter asbestdak te vervangen?</h2><p>Bouwbedrijven geven aan dat het moeilijk is om een standaardbedrag te noemen. Sommigen denken dat het voor 50 tot 75 euro per vierkante meter moet kunnen, maar dan ligt het wel aan het gebruikte materiaal. Een ander bedrijf vindt het moeilijk om een bedrag te noemen, maar heeft net wel een dak van 170 m2 aangepakt voor 25.000 euro. Dat is bijna 150 euro per vierkante meter. Maar dat een asbestdak van een schuur saneren al snel in de duizenden euro's loopt is wel duidelijk.</p>
Ook zijn er acties van energieleveranciers. Die vervangen dan het dak op hun kosten en leggen er zonnepanelen op die vervolgens twintig jaar van de energieleverancier blijven. Ook daar komt niet iedereen voor in aanmerking. Zo moet het bedrijf toekomstbestendig zijn en moeten het dak groot genoeg zijn met een gunstige ligging om een goed rendement te hebben op de panelen.
Gerard Mangnus, boer bij Ossenisse en voorzitter ZLTO Hulst
Gerard Mangnus, boer bij Ossenisse en voorzitter ZLTO Hulst © Omroep Zeeland
Gerard Mangnus is boer bij Ossenisse en voorzitter van ZLTO Hulst. Hij heeft de asbestinvestering al achter de rug. "In 2014 heb ik het dak laten vervangen." Het was 640 vierkante meter asbestdak en dat heeft hem rond de 25.000 euro gekost. Dat was ongeveer veertig euro per vierkante meter. Mangnus zat in een gunstige tijd en de rest van het dak was in uitstekende staat. Maar, zo zegt hij: "Je verdient het niet terug."

Geen rendement

Daar sluit Frank Kuijpers zich bij aan. Hij verbouwt aardappelen in dezelfde hoek van Zeeuws-Vlaanderen. Hij heeft al één dak aangepakt voor 35.000 euro en heeft er nog een voor de boeg voor 30.000 euro. Ook hij denkt dat hij die investering niet terug gaat verdienen. "Deze investering levert geen rendement op. Als je een goed jaar hebt, kun je het doen en anders moet je naar de bank", legt Kuijpers uit.
Frank Kuijpers is aardappelboer bij Ossenisse
Frank Kuijpers is aardappelboer bij Ossenisse © Omroep Zeeland
"Ik vind het eigenlijk heel stom van de regering", vervolgt Kuijpers. Er is volgens hem al sinds de jaren zestig bekend dat asbest slecht is voor de gezondheid, maar er werd niets met die informatie gedaan. "Ze hebben mij in 1983 nog wel laten bouwen met een asbestdak dus ik vind eigenlijk dat de overheid flink tekort is geschoten."

Samen met de buren

LTO is momenteel bezig met een pilot in Gelderland om boeren per gebied te verenigen om samen de asbestdaken aan te pakken. Als het daar werkt, wordt dat mogelijk ook in Zeeland ingevoerd.
<h2>Wat is asbest?</h2><p>Asbest is een verzamelnaam voor zes in de natuur gevormde mineralen. Het is in het verleden veel gebruikt omdat het sterk is en niet slijt. Asbest waar niets mee gebeurt, is niet schadelijk, maar losse asbestvezels zijn dat wel. Bij langdurige blootstelling kan het kanker of stoflongen veroorzaken. Losse asbest die niet in materiaal verwerkt is, moet afgeschermd of verwijderd worden.</p>
Het niet aanpakken van een asbestdak kan verregaande gevolgen hebben. Zo dient een schuur op een erf vaak als onderpand van een boerenbedrijf. Onderpand moet verzekerd zijn en als daar straks een illegaal dak op ligt, kan je het niet meer verzekeren.

'Financiële ramp'

Maar het gaat volgens Jan Kole van De Zeeuwse verzekeringen nog verder dan dat. "Stel dat het misgaat met die schuur na 2024 en er moet daarna asbest worden opgeruimd, wordt dat een financiële ramp."
De kosten zijn dan voor de eigenaar. Kole denkt dat de boeren die het nog niet hebben aangepakt de boeren zijn die het financieel niet breed hebben en dat die uiteindelijk klem komen te zitten.

Lening

Volgens Margo van Wijgerden van de Rabobank is het mogelijk om voor de verbouwing van een dak een lening te krijgen. Het is volgens haar zaak dat de boeren die nog geen plannen gemaakt hebben dat snel gaan doen.
Maar ze zegt ook: "De groep die het nog niet heeft gedaan heeft een onzekere toekomst omdat er bijvoorbeeld geen opvolging is geregeld. Die zitten de rit misschien uit tot eind 2024 en gaan dan met pensioen. Dat is dan een logisch moment voor zo'n stap." Mensen die verder willen met hun bedrijf moeten volgens Wijgerden bijtijds aan de bak.

Lees ook:

<p>Razendsnel toegang tot het laatste Zeeuwse nieuws, het weer, sport en live radio en tv? Download de Omroep Zeeland app voor <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.omroepzeeland.android&feature=featured-apps">Android</a> of <a href="https://itunes.apple.com/nl/app/omroep-zeeland/id473931082?mt=8">iPhone/iPad</a>.</p>