Vondst van baby-oesters op zeebodem goed nieuws voor Zeeuwse oesterbanken

De jonge platte oesters werden gevonden in onderzoekskooien van WNF op de zeebodem
De jonge platte oesters werden gevonden in onderzoekskooien van WNF op de zeebodem © Bureau Waardenburg
De jonge platte oesters werden aangetroffen tijdens een expeditie van Stichting Duik de Noordzee Schoon in de Borkumse Stenen, een natuurgebied zo'n twintig kilometer ten noorden van Schiermonnikoog. Daar zijn onderzoekskooien van de natuurorganisatie Wereld Natuur Fonds (WNF) en ARK geplaatst, om te onderzoeken of de oesters gestimuleerd konden worden tot het vormen van nieuwe oesterbanken.

Bedekt met oesterbanken

Vroeger was een vijfde van het Nederlandse deel van de Noordzee bedekt met oesterbanken, maar door visserij, ziektes, vervuiling en koude winters zijn ze bijna allemaal verdwenen. In binnenwateren, zoals de Oosterschelde, zijn nog wel oesterbanken aanwezig, maar daar worden de inheemse platte oesters verdreven door de Japanse oester.
Om te kijken of de oesterbanken op de Noordzee weer terug kunnen komen, heeft het WNF in mei 2018 zo'n 80.000 oesters losgelaten bij de Borkumse Stenen. Er is gekozen voor dat gebied, omdat de stenige ondergrond zich er goed voor leent. Oesters hebben namelijk iets nodig om zich aan vast te hechten. Daarom werden in dat gebied ook negen 3D-geprinte rifstructuren van zandsteen en vier onderzoekskooien met oesters geplaatst.

Flink gegroeid

Volgens de onderzoekers gaat het goed met de uitgezette oesters in de kooien. Ze liggen er nog en ze zijn flink gegroeid. "Dat kun je zien aan de groeiranden van wel 1 centimeter", zegt onderzoeksleider Wouter Lengkeek van Bureau Waardenburg en WMR.
Beelden van duikers die baby-oesters ontdekken op de zeebodem
Wat volgens Lengkeek echter vooral hoop biedt is de eerdergenoemde vondst van vier nieuwe babyoesters in één van de kooien. Ze zijn volgens de onderzoeker al 5 à 6 centimeter lang en hij schat dat ze in de zomer van 2018 zijn geboren. De onderzoekers zijn nu bezig met verdere analyses.

'Best case scenario'

Ook het WNF is opgetogen door het nieuws. "Het is een best-case scenario, want het betekent dat de oesterbank zich op natuurlijke wijze kan uitbreiden", aldus Stephanie Verbeek van WNF. Verbeek maakte als hoofd van de unit oceanen van WNF het heugelijke nieuws vanmorgen bekend in het Radio1-programma Vroege Vogels. "Het is een beetje alsof die twee reuzenpanda's het eindelijk eens met elkaar doen en jongen krijgen", schrijft dat radioprogramma bij de bekendmaking van het nieuws op Twitter.
Zoals gezegd is dit ook goed nieuws voor het project van natuurorganisatie ARK om ook voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse kust schelpdierbanken terug te brengen. En dat is niet het eerste hoopvolle teken. Bij de start van het onderzoek in 2016 vonden de onderzoekers al een natuurlijke oesterbank voor de Schouwse kust. Dat rif bestaat uit een mengeling van platte en Japanse oesters. Waarschijnlijk was het beschermd tegen de netten van vissers doordat het omringd was door breukstenen.
Natuurlijke oesterbank voor de Schouwse kust
Natuurlijke oesterbank voor de Schouwse kust © ARK
Onder meer bij de Brouwersdam zijn daarom oesters uitgezet. De eerste resultaten van die proef zijn positief. De daar uitgezette oesterbroedjes bleken tijdens een controle in juli al fors te zijn gegroeid. Maar daar werden tot nu toe nog geen nieuwe baby-oesters aangetroffen. Dat het de oesters in de Borkumse Stenen gelukt is om zich succesvol voort te planten biedt dus ook hoop voor de aanwas van nieuwe baby-oesters in Zeeuwse wateren.

Grote natuurwaarde voor onderwaterleven

De reden dat er zoveel energie wordt gestoken in het terugbrengen van de oesterbanken op de Noordzee is de grote natuurwaarde voor het onderwaterleven. De schelpdieren filteren het zeewater en vormen een rust- en paaigebied voor vissen als schol, kabeljauw en zeebaars. Deze trekken op hun beurt weer haaien, roggen, bruinvissen en zeehonden aan.
De banken bieden ook een harde ondergrond waar bijvoorbeeld zacht koraal zich op kan vestigen. Haaien, roggen, kleinere vissen kunnen er hun eieren op afzetten. Daarnaast komen allerlei vogels af op de vele kleine visjes en garnalen die op en rondom de banken leven. Het programma om de oesterbanken terug te brengen is opgezet door WWF en ARK, in samenwerking met Bureau Waardenburg, WMR en Sas consultancy.

Lees ook:

<p>Razendsnel toegang tot het laatste Zeeuwse nieuws, het weer, sport en live radio en tv? Download de <a href="https://www.omroepzeeland.nl/app">Omroep Zeeland app</a> voor <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.omroepzeeland.android&feature=featured-apps">Android</a> of <a href="https://itunes.apple.com/nl/app/omroep-zeeland/id473931082?mt=8">iPhone/iPad</a>.</p>