Onderzoek: investeringen in tropisch bos Omnium ondoordacht en onverstandig

Tropisch bos van het Omnium
Tropisch bos van het Omnium © Omroep Zeeland
Berenschot deed onderzoek naar de financiële problemen waar het Omnium al jaren mee kampt. De gemeente Goes is voor 100 procent eigenaar van het Omnium en moet jaarlijks tonnen extra in de voorziening stoppen om financiële tekorten te dichten. Goes heeft de afgelopen jaren twee miljoen euro in het Omnium gestoken (een jaarlijkse subsidie van ruim vier ton en incidentele bijdrages van 950.000 euro in 2018 en 200.000 euro in 2019).

College wist (veel meer) dan de raad

De gemeente Goes is bij het maken van de plannen, in 2011 en 2012, vooral uitgegaan van één onderzoek. Daarin wordt gesteld dat er in de eerste acht jaar in totaal 500.000 euro verlies zou worden geleden. In het zogenoemde lage scenario in dat onderzoek, wordt vermeld dat er jaarlijks structureel tussen de twee en drie ton verlies zou worden geleden.
Volgens Berenschot zijn die scenario's niet vermeld in het raadsvoorstel en werd deze informatie ook niet opgenomen in de risico- en financiële paragraaf. Ook een brief waarin het college van B en W enkele risico's beschreef, was niet terug te vinden in het raadsvoorstel.

Slechts tien procent van geschat bezoekersaantal

Al snel bleek dat de investering in het Omnium (de nieuwe naam van Sportpunt Zeeland) niet het gewenste effect had. Slechts tien procent van de verwachte bezoekersaantallen aan het tropisch bos werd gehaald. Ondertussen bleef de communicatie naar de gemeenteraad vaag.
Omnium in Goes
Omnium in Goes © Omroep Zeeland
Meerdere betrokkenen hebben aan Berenschot aangegeven dat ze 'regelmatig voor vervelende verrassingen hebben gestaan'. De gemeente Goes wordt in het rapport verweten te weinig regie te hebben gevoerd. De verhoudingen tussen het Omnium en de gemeente worden te informeel genoemd.

Rol Jo-Annes de Bat

Ook de rol van toenmalig wethouder sport en huidig gedeputeerde Jo-Annes de Bat wordt uitvoerig besproken. De Bat heeft landschapsarchitect Robin Lock, de bedenker van het tropisch bos, in contact gebracht met de directie van Sportpunt Zeeland. Nadat de plannen concreter werden, in 2012, werd er in de gemeenteraad van Goes over gesproken. Een krappe meerderheid stemde voor de investering in het tropisch bos en de lazy river.
Uit gesprekken die Berenschot met toenmalige raadsleden heeft gevoerd, blijkt dat er groen licht voor de plannen is gegeven, omdat het niet in de raadscultuur paste om het college van burgemeester en wethouders scherp te bevragen op de doordachtheid van de plannen en de wenselijkheid van een tropisch bos.
In het rapport staat dat 'het college en de raad zich misschien heeft laten inpakken'. Ook speelde mee dat toenmalig wethouder sport Jo-Annes de Bat warm pleitbezorger was van de uitbreidingsplannen. De Bat was behalve wethouder sport, ook lid van de raad van commissarissen van Sportpunt Zeeland. Zo kon het toezicht volgens Berenschot minder onafhankelijk plaatsvinden.

Adviezen Berenschot

Berenschot adviseert de gemeente Goes om een strategische richting te bepalen. Er worden meerdere toekomstscenario's voor het Omnium geschetst. Als opties worden genoemd om het tropisch bos te vernietigen en iets te bedenken dat past bij het nog te ontwikkelen strategisch beleid. Als er niets aan de situatie wordt gedaan, wordt het Omnium financieel nooit gezond, stelt Berenschot.