Zorgen bij Zeeuwse gemeenten over nieuwe wet die gedwongen zorg regelt

Zorgen bij Zeeuwse gemeenten over nieuwe wet die gedwongen zorg regelt
Zorgen bij Zeeuwse gemeenten over nieuwe wet die gedwongen zorg regelt © Omroep Zeeland
Zorgen over nieuwe wet die gedwongen zorg regelt
De nieuwe Wet verplichte GGZ treedt 1 januari in werking. De wet is bedoeld voor mensen met psychische problemen die een gevaar zijn voor zichzelf of hun omgeving. De gemeenten krijgen er hierdoor opnieuw een taak bij. Burgemeester Gerard Rabelink van Schouwen-Duiveland die namens de Zeeuwse gemeenten over de invoering van deze nieuwe wet gaat: "Elke gemeente krijgt een meldpunt waar mensen terecht kunnen als ze iemand in hun omgeving hebben die een gevaar dreigt te worden voor zichzelf of anderen en die mogelijk gedwongen hulp moeten krijgen."

2020 wordt overgangsjaar

De wet is volgens Rabelink een goede ontwikkeling in de zorg, omdat mensen nu vaak niet weten waar ze terecht kunnen en er met de nieuwe wet in een vroeg stadium ingegrepen kan worden. Ook de familie krijgt een nadrukkelijkere rol.
Maar er is nog veel onduidelijkheid. "We weten niet hoeveel verwarde personen er zijn en dus ook niet hoeveel mensen er ingezet moeten worden. We hebben een aantal oefensessies gehad met de betrokken partijen zoals Openbaar Ministerie, politie en zorginstellingen, maar 2020 wordt echt een overgangsjaar."
De burgemeester verwacht dat gemeenten tegen problemen zullen aanlopen. Er is dan ook op landelijk niveau afgesproken dat knelpunten goed worden bijgehouden. "Het wordt een grote uitdaging, maar we hebben als Zeeuwse gemeenten wel besloten die uitdaging samen aan te gaan."
Alle Zeeuwse gemeenten krijgen een meldpunt waar mensen naar toe kunnen als ze denken dat iemand gedwongen zorg nodig heeft
Alle Zeeuwse gemeenten krijgen een meldpunt waar mensen naar toe kunnen als ze denken dat iemand gedwongen zorg nodig heeft © Omroep Zeeland
De zorginstelling die in Zeeland het meest met de nieuwe wet te maken krijgt, is Emergis in Kloetinge. Caroline Verheijde, geneesheer-directeur bij de geestelijke gezondheidsinstelling zegt dat Emergis er zo goed als klaar voor is. "Er wordt heel hard gewerkt op dit moment om straks op de nieuwe manier te werken. Wij zullen vanaf 1 januari vaker mensen thuis helpen dan ze gedwongen opnemen. Dat sluit goed aan bij de ontwikkeling van de laatste jaren dat mensen vaker thuis hulp krijgen."
Emergis biedt jaarlijks gedwongen zorg aan zo'n vierhonderd personen. Nu moet dat nog via een gedwongen opname, straks wordt een deel daarvan niet meer opgenomen, maar krijgt thuis een dwangmaatregel opgelegd. "Dat kan bijvoorbeeld zijn dat iemand dagelijks contact moet onderhouden met zijn behandelaar of verplicht medicijnen moet innemen."

Uit het raam klimmen

Ook kan het in een acute noodsituatie nodig zijn om iemand voor heel even te beletten naar buiten te gaan volgens Verheijde. "Ik heb weleens meegemaakt dat iemand uit het raam wilde klimmen. We hebben die persoon toen tegengehouden. De nieuwe wet biedt daar een goed kader voor."
De geneesheer-directeur begrijpt dat er ook zorgen leven over de nieuwe wet. Gaat het niet te ver om iemand in zijn veilige thuissituatie dwangmaatregelen op te leggen? "Vrijheid is een fundamenteel mensenrecht, daarom zijn wij heel terughoudend met dwang. Dat doen wij op basis van drie beginselen. Doelmatigheid; heeft het zin. Proportionaliteit; is het in verhouding. En subsidiariteit; bestaat er niet een lichtere vorm. Dat wegen we heel zorgvuldig af."