Waarom een boot, een konijn en een kinderwagen onmisbaar zijn bij ouderenzorg in Sint-Annaland

Waarom een boot, een konijn en een kinderwagen onmisbaar zijn bij ouderenzorg in Sint-Annaland
Waarom een boot, een konijn en een kinderwagen onmisbaar zijn bij ouderenzorg in Sint-Annaland © Omroep Zeeland
Ze leven weer op, slapen en eten beter, lopen minder snel weg en hebben minder medicatie nodig. De Thoolse instelling is één van de eersten in Nederland die een certificaat heeft gekregen voor deze zogenoemde Böhm-zorgmethodiek.
In Stalland geven ze zorg 'met de handen op de rug'
Door Marike Kerklaan, verslaggever zorg
De deur van de gesloten afdeling van Schutse Zorg in Sint-Annaland is geen gewone deur. Als ik op de afdeling sta, kijk ik naar een grote afbeelding van een Nederlands landschap met op de voorgrond een hekje en een sloot. Petra Bollier van Schutse Zorg legt uit: "Zodat de mensen geen opgesloten gevoel hebben, maar door het hekje wel weten dat ze op moeten passen. Dat ze niet verder kunnen."

Broodtrommels en een kinderwagen

Draai ik me om, stap ik zo terug in de jaren vijftig. Diepe stoelen van hout en zachte stof, donkere kleine tafeltjes, ouderwetse klokken aan de muur. Oude broodtrommels die nu weer hip zijn. Er loopt een mevrouw voorbij met een kinderwagen met een kap van blauwe ribstof met van die grote wielen. Er ligt een pop in met de afmetingen van een gewone baby.
Ik stap van de buitenwereld van Sint-Annaland in de binnenwereld van de zogenoemde Böhm-zorgmethodiek. Twee jaar is Schutse Zorg nu met de methode bezig. Het begon met enkele verpleegsters, ondertussen is ook het ondersteunend personeel zoals technici geschoold.
Belangrijkste vraag is natuurlijk waarom? Waarom kies je in de tijd dat de ouderenzorg onder druk staat voor een rigoureuze ommezwaai qua beleid?

Beter slapen

Petra Bollier en Lydia van Broekhoeven van Schutse Zorg hoeven er niet lang over na te denken. "Omdat het loont. De ouderen worden rustiger, slapen beter, de medicatie kan omlaag."
Wat is het geheim dan? Bollier: "Zorg met de handen op de rug. Wij zijn zo gewend in handelingen, mensen in bed stoppen, uit bed halen, wassen, zorgen en aankleden. Maar bij deze methode gaat het om het welzijn van mensen. Waar worden ze gelukkig van?"
Schutse Zorg in Sint- Annaland gaat op zoek naar wat ouderen vroeger 'gelukkig' maakte
Het betekent luisteren naar ouderen, van elke cliënt individueel een biografie maken. Wat deed hij of zij vroeger en wanneer was er sprake van 'gelukkig zijn'? En dan terug gaan naar die tijd. Bollier: "We kregen een nieuwe clïënt binnen. Man, licht dementerend. Hij was rusteloos, liep constant te dwalen. Wat bleek, hij was schipper geweest, miste zijn schip."
Ze hebben in de zomer een bootje buiten gezet. De man kreeg een schuurpapiertje in zijn handen. Verontwaardigd: "Wat moet ik hiermee? Ik moet een krabber!" Met krabber in zijn hand gaf hij een workshop. Bollier: "Je geeft betekenis. Hij kon ons iets vertellen. Hij straalde." En dat zie ik ook op het filmpje dat ik te zien krijg.
<p>Erwin Böhm is een Oostenrijkse professor. Zijn methode gaat ervan uit dat alles wat iemand in zijn eerste 25 tot 30 jaren aan vormende indrukken meemaakt, in de ouderdom weer wint aan belang. Oude herinneringen komen weer tot leven. In zo'n 140 zorginstellingen in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Luxemburg en nu dus ook op kleine schaal in Nederland, wordt gewerkt volgens de methode van Böhm.</p><p>Waarin deze methode verschilt met andere is dat de biografie van het verleden van de cliënt leidend is. Op basis daarvan wordt een zorgplan opgesteld, passend bij de persoonlijke geschiedenis van de oudere. Dus als de oudere vroeger mondharmonica speelde, breng dat nu weer terug in zijn leven. Elke medewerker, van tuinman tot verpleegkundige, in geschoold in de methode. </p>
Van Broekhoven: "Natuurlijk zuchtte het personeel in het begin. Moet dit echt? Maar nu ze zien dat het werkt, dat cliënten rustiger worden, tevreden zijn, ziet iedereen het nut er van in."
Iedereen die kan meehelpen, doet dat ook. Bewegen waar het kan, is het credo.
Iedereen die kan meehelpen, doet dat ook. Bewegen waar het kan, is het credo. © Omroep Zeeland
Ik loop verder op de afdeling. In de ene kamer zie ik een oudere man stofzuigen, een andere schilt de aardappelen. In de andere kamer wordt er afgewassen. Jo (94) helpt mee: "Natuurlijk, waarom niet?", zegt ze tegen me. "Ik heb het hier prima naar mijn zin. Het voelt thuis, veilig."

Onbegrip

Bollier roept haar collega's in het land op om eens langs te komen in Sint-Annaland: "Het is niet het probleem van dementie dat leidt tot de noodzaak van gesloten afdelingen, rustgevende medicatie en incontinentiebehandeling. Het is het onbegrip met betrekking tot deze aandoening."
Jo (94) voelt zich thuis in Sint- Annaland