Rijk-Jan heeft al vijftig jaar fascinatie voor het heelal

Door het volgen van allerlei cursussen bij de Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen in Middelburg maakte de 10-jarige Rijk de eerste stappen in de sterrenkunde. "Ik leerde bijvoorbeeld welke planeten er allemaal zijn, wat een ster precies is en welke afstanden er zijn in het heelal. Ik kreeg hierdoor steeds meer inzicht in de ruimte om mij heen."

Een opleiding tot sterrenkundige is er nooit van gekomen. Na de mavo heeft Koppejan een opleiding gevolgd om in de detailhandel te kunnen gaan werken. "Ik had wel wiskunde, natuurkunde en scheikunde in mijn pakket, maar die cijfers waren ook niet om over naar huis te schrijven. Ik was dus waarschijnlijk niet slim genoeg." Uiteindelijk is hij in de stoffen en fournituren terechtgekomen en is hij inmiddels eigenaar van twee winkels.

Dat was overigens geen bewuste keuze. Koppejan is er een beetje ingerold. Maar het is goed te combineren en daar is hij ontzettend blij mee. "Ik ben zelfstandige en kan mijn eigen tijd een beetje indelen. Dat is zo nu en dan erg fijn. Vooral wanneer je een hele nacht door een telescoop hebt zitten kijken en bijna niet hebt geslapen."

Koppejan vindt het na al die jaren nog steeds fascinerend om met zijn telescoop naar het heelal te kijken. "Je maakt met je telescoop of camera namelijk dingen zichtbaar die je met het blote oog niet kan zien. Je maakt bijvoorbeeld een foto van een sterrenstelsel hier tien of twintig miljoen lichtjaar vandaan. En dan besef je dat daar 400 miljard sterren inzitten met misschien wel 1.000 miljard planeten. Ja, dat is geweldig." Koppejan realiseert zich op dat soort momenten hoe nietig hier alles is en hoe groot het universum wel niet is.

De vraag wat in de afgelopen vijftig jaar het hoogtepunt is geweest, wordt regelmatig gesteld. En hij vindt het moeilijk om daarop een passend antwoord te geven. "Als ik op een heldere nacht in Oostkapelle door een telescoop naar de sterrenhemel kijk en mooie foto's kan maken is dat voor mij ook een hoogtepunt. Maar wanneer je het over specifieke bijzondere gebeurtenissen hebt, dan is een totale zonsverduistering natuurlijk fantastisch om mee te maken." Ook heeft hij een keer meer dan duizend vallende sterren gezien in één nacht. "Echt te gek, daar kan het vuurwerk dat met oud en nieuw wordt afgestoken niet tegenop."

Volgens Koppejan zijn de grote sterrenkundigen het er wel over eens dat er elders in het heelal leven moet zijn. "Het nieuwste inzicht is dat de bouwstenen van het leven, de complexe moleculen, overal in de ruimte tussen de sterren aanwezig zijn. En dan zou het wel heel arrogant zijn van ons om te denken dat wij de enige levensvorm zijn in het heelal."

Koppejan weet alleen niet hoe dat leven eruit ziet. "Als je kijkt naar de geschiedenis van de aarde dan bestond het leven op aarde de eerste vier miljard jaar uit ééncelligen. Wij zijn er, als meercellige, nog maar heel kort. Dus ik denk dat het voor de hand ligt dat, wanneer er een levensvorm wordt ontdekt, dit eencellig is. Aliens, daar geloof ik namelijk niet in."