Natuur in de problemen door droogte, 'Schrijnend om te zien hoeveel vogels het loodje leggen'
Dit signaal komt van Natuurmonumenten, het Wereld Natuur Fonds en de koepelorganisatie LandschappenNL, waar in Zeeland onder meer Stichting het Zeeuwse Landschap en Landschapsbeheer Zeeland onder vallen. Die natuurorganisaties luiden nu de noodklok.
Hittegolf de genadeslag
Beken, vennen en venen staan droog. Bomen sterven af en grote stukken heide zijn verdord. Voor Nederland kenmerkende soorten dieren en planten zijn bijna of helemaal verdwenen. Vooral de hittegolf van afgelopen maand was voor veel soorten de genadeslag.
Ook hier in Zeeland is de situatie nijpend, zegt ecoloog Wouter Stempher van Natuurmonumenten. "Broedeilanden vallen droog en jonge vogels vallen ten prooi aan predatoren. En zelfs als de jonge vogels niet gepakt worden door roofdieren, kunnen de ouders door de droogte geen voedsel vinden, waardoor ze het alsnog niet overleven."
Een dramatisch beeld
Kempher schetst een dramatisch beeld als het gaat om de Zeeuwse kustbroedvogels en weidevogels. "Je komt soms op een broedeiland dat vol ligt met dode vogels. Dat is echt om te huilen."
In heel Zeeland is het slecht gesteld met het broedsucces van deze vogels. "In 2018 en 2019 is dat succes afgenomen met 70 procent en hoewel ik de cijfers van 2020 nog niet paraat heb, verwacht ik dat de situatie van dit jaar nóg erger is. Het is echt schrijnend om te zien hoeveel vogels hier nu het loodje leggen."
'Alsnog broedsucces'
Toch is Kempher ook hoopvol als het gaat om de toekomst. "We hebben dit jaar voor het eerst als noodmaatregel afvoerwater de natuurgebieden van de Hoedekenskerkepolder ingepompt toen de nood daar voor broedvogels erg hoog was. Dat was een succes. Je zag zelfs dat vogels met een mislukt broedsel erheen vlogen en laat in het seizoen daar alsnog broedsucces hadden."
Het gebruikte water was afvoerwater van boeren, dus ideaal is dat niet. "Daar zitten ook gifstoffen in uit de landbouw, dus op de lange duur is dat geen duurzame oplossing. Maar bij acute nood is dit een goede tijdelijke oplossing, die we komende zomer bij grote droogte op meer plekken willen gaan inzetten."
Op zoek naar duurzame oplossingen
Volgens Kempher is Natuurmonumenten samen met andere natuurorganisaties, maar ook samen met onder meer het waterschap, de provincie en de boeren op zoek naar wél duurzame oplossingen. Zoals het verhogen van het waterpeil in omliggende gebieden, of het inlaten van zout water uit de Ooster- of Westerschelde. "Maar dat zijn wel echt forse ingrepen, waarbij je de omgeving ook moet betrekken."
Met name de boeren zien dat vaak niet zitten. Bij het inlaten van zou water zijn ze bang voor verzilting van de bodem. En het in de winter hoog houden van het grondwaterpeil zien zij niet zitten omdat ze bij een te drassige ondergrond niet met hun grote landbouwvoertuigen over hun akkers kunnen rijden. Dan zakken hun trekkers en combines weg in de modder.
Oplossingen in kaart
Daarom zoeken de natuurorganisaties samen met het Waterschap Scheldestromen, boeren en waterbedrijf Evides samen naar oplossingen voor de droogte, waarbij alle belangen voldoende worden behartigd. Samen worden nu de potentiële oplossingen in kaart gebracht.