Eerste vogelgriepslachtoffers gevonden in Zeeland: 'Dit is zorgwekkend'

Met name brandganzen en smienten leggen door de nieuwe variant van de vogelgriep het loodje
Met name brandganzen en smienten leggen door de nieuwe variant van de vogelgriep het loodje © Dirk van Straalen
Of ze daadwerkelijk de nieuwe variant van de vogelgriep hebben, moet nog blijken uit onderzoek, maar Van Straalen is zeker van zijn zaak. "Ze hebben alle symptomen. Het zou me heel erg verbazen als ze het niet blijken te hebben."

'Ontzettend triest'

Vogels die de vogelgriep hebben opgelopen vertonen volgens Van Straalen duidelijk herkenbaar gedrag. "Zo zonderen ze zich af van de groep en schudden raar met met hun kop. Het ziet er echt ontzettend triest uit."
Het gaat om de vogelgriep van het type H5N8 die rondgaat onder wilde watervogels. Landelijk werd dat virus al honderden watervogels fataal. Vooral brandganzen sterven er massaal aan, zegt Sovon Vogelonderzoek Nederland.

'Ook zeldzame vogels leggen het loodje'

"En dan denk je misschien: brandganzen zijn er genoeg, dus het is niet erg", zegt Van Straalen. "Maar ook zeldzame vogels kunnen hierdoor het loodje leggen. Zo was er al een melding dat op de Wadden een roodhalsgans was gevonden die door de vogelgriep was gestorven. En ik bestudeer met name zeearenden, die kunnen dit virus ook krijgen."
Zeearend in het Zeeuwse natuurgebied Slikken van de Heen
Zeearend in het Zeeuwse natuurgebied Slikken van de Heen © Stichting Het Zeeuwse Landschap
Zeearenden zijn nog maar sinds kort weer te zien in ons land, ook in Zeeland. Deze indrukwekkende roofvogels eten ook graag ganzen en kunnen zo dus ook het vogelgriepvirus binnenkrijgen. Bij een uitbraak in 2016 liepen zeearenden het virus ook op door het eten van prooien. Verder hebben natuurorganisaties ook al dode wulpen en slechtvalken gevonden.

Pluimvee

Bovendien kan het virus overslaan op dieren in pluimveehouderijen. De huidige variant van het vogelgriepvirus heeft in Nederland al drie pluimveebedrijven en een hobbykippenhouder getroffen. Voor zover bekend zijn er nog geen bedrijven in Zeeland door besmet. De geïnfecteerde bedrijven zijn geruimd en er geldt momenteel overal een ophokplicht voor pluimvee.
Hoewel aviaire influenza, zoals de vogelgriep officieel heet, zeer besmettelijk en dodelijk is voor vogels, hoeven mensen er niet bang voor te zijn. De kans op overdracht naar de mens is volgens de Europese gezondheids- en voedselautoriteiten klein. Mensen worden er meestal ook niet heel erg ziek van. Van de variant die nu rondgaat zijn geen menselijke besmettingen bekend.

Niet met blote handen aanraken

Desondanks adviseren Sovon Vogelonderzoek Nederland en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit om dode of stervende vogels niet met de blote handen aan te raken. Wel roepen ze op om zulke vondsten te melden, zodat de organisaties het verloop van de ziekte in de gaten kunnen houden.