Door vele zwartgelakte regels is controle op subsidiegeld onmogelijk

Door vele zwartgelakte regels is controle op subsidiegeld onmogelijk
Door vele zwartgelakte regels is controle op subsidiegeld onmogelijk © Omroep Zeeland
Een analyse door Pim van den Berge
Controle van de besteding van het subsidiegeld voor het Testcentrum Getijdenenergie is onmogelijk
Toen Rijkswaterstaat in de zomer van vorig jaar de vergunning voor het bouwen van een testcentrum voor getijdenturbines bij de Flakkeese Spuisluis introk, kwam er voorlopig een einde aan een project dat Zeeland op de kaart zou moeten zetten als voortrekker in het onderzoek naar getijdenenergie. In het project zat op dat moment 8,2 miljoen subsidie, waarvan 3,7 miljoen van de Provincie Zeeland. Uitvoerder van het project, het bedrijf BT Projects, stelt zelf ook 4 miljoen euro in het project te hebben gestopt, maar dat is niet te verifiëren.

8,2 miljoen subsidie geïnvesteerd in een bouwput

Wat er uiteindelijk overbleef na die investering van 8,2 miljoen publiek geld, was een bouwput met een betonnen vloer en een aantal metalen wanden. Wanneer er geen nieuwe partij gevonden wordt om het project af te maken, gaat Rijkswaterstaat de boel slopen (geschatte kosten 2 tot 3 miljoen) om de spuisluis weer zijn werk te laten doen. Omroep Zeeland wilde nagaan hoe dat geld precies is uitgegeven, in ieder geval het deel dat met publiek geld is betaald, en deed in oktober 2020 een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Artist impression van het testcentrum
Artist impression van het testcentrum © BT Projects
Alle niet openbare gegevens met betrekking tot de besluitvorming en de subsidiëring van het TTC werden opgevraagd bij de betrokken partijen, Rijkswaterstaat, Provincies Zeeland en Zuid-Holland, en gemeentes Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee. De meeste financiële gegevens zijn in het bezit van Provincie Zeeland.

Meeste relevante financiële gegevens zwart gemaakt

Begin januari maakte de Provincie 118 van de 173 bestaande documenten openbaar, 55 documenten worden nog steeds geheimgehouden. Een groot deel van de belangrijke financiële informatie was zwartgelakt. De Wob geeft ruimte aan de overheid om onder bepaalde omstandigheden informatie niet te delen. Het gaat dan bijvoorbeeld om bedrijfsgevoelige informatie, onevenredige benadeling van bedrijven bij het openbaar maken en persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren.

Geen motivatie voor weigering

Er mag bij weigering van het delen van bepaalde informatie verwacht worden dat daar een motivatie voor wordt gegeven.De Provincie Zeeland heeft enkel melding gemaakt van de artikelen in de Wob maar verder niets gemotiveerd.
De huidige staat van het testcentrum
De huidige staat van het testcentrum © Omroep Zeeland
In dit geval wordt door het weigeren van het vrijgeven van relevante cijfers, de rol van de pers als controleur van de overheid, op een zijspoor gezet. Er is nu niet na te gaan waaraan de miljoenen subsidie zijn uitgegeven, en of dat op een correcte manier is gebeurd. Wat wel is op te maken uit de stukken, is dat verschillende overheden de subsidie voor bouw van het TTC hebben gestort, zonder dat er voldoende kapitaal op tafel lag van BT Projects zelf. Het bedrijf is daar gedurende het hele verdere traject ook niet in geslaagd, waardoor het project klapte.

Controle is niet mogelijk

Een accountantsrapport dat in opdracht is gemaakt van de provincie is voor tachtig procent onleesbaar gemaakt (verzamelbedragen zijn te zien, maar specificaties weer niet), terwijl vanuit dat rapport alarmerende bevindingen worden getrokken door ambtenaren, die dan wel weer openbaar zijn. Door het ontbreken van die informatie moeten we blind varen op de bevindingen, omdat we ze niet kunnen controleren.
Bovenaanzicht testcentrum
Bovenaanzicht testcentrum © Omroep Zeeland
Een bezwaar indienen tegen het weigeren om informatie openbaar te maken, is wel mogelijk (en inmiddels de deur uit), maar duurt lang en kan zelfs tot een rechtszaak leiden. Afgezien van de beperkte tijd en middelen die een regionale omroep ter beschikking heeft, is het moeilijk te verteren dat de overheid, die desgevraagd vrijwel altijd aangeeft dat het belang van de rol van de pers als controleur belangrijk en gewenst is, zich tot in den treure bedient van vertragende tactieken, of gewoonweg informatie weigert. Het streven om open en transparant te zijn verliest daarmee zijn waarde.
<p>Gedeputeerde Jo-Annes de Bat wil niet reageren op vragen over de WOB-procedure omdat Omroep Zeeland een bezwaar heeft ingediend dat eerst door Gedeputeerde Staten zal moeten worden behandeld.</p>

Lees ook: