Internationale carrières voor oude PSD-veerboten: hier zijn ze gebleven
Erwtensoep en broodjes kroket, auto's die opgepakt werden om toch nog op een volle boot te passen, of passagiers die hun auto niet meer konden vinden. Veel Zeeuwen hebben herinneringen aan de oude veerboten van de Provinciale Stoombootdiensten (PSD). Tot 2003 brachten de veerboten passagiers van de ene naar de andere kant op verschillende plaatsen in Zeeland. Eén van die oude boten, de Koningin Emma, keert binnenkort terug naar Zeeland. Maar wat is er eigenlijk met de rest gebeurd?
Het team van PSDnet.nl verzamelt informatie over alle veerboten die tussen 1866 en 2003 in Zeeland hebben gevaren. Dat zijn er in totaal veertig. Veruit de meeste daarvan zijn inmiddels gesloopt, maar een aantal oude veerboten dwaalt nog rond in nationale of zelfs internationale wateren.
De oudste daarvan is de raderstoomboot Westerschelde die in 1905 werd gebouwd. Die voer de diensten Vlissingen - Breskens en Vlissingen - Terneuzen. Na de eerste verkoop in 1933 heeft het schip nog een tijdje dienst gedaan als oliebunkerschip. Uiteindelijk kwam het terecht bij een Duitse organisatie genaamd Adler-Schiffe. Daarvoor vaart het op dit moment onder de naam Freya als rondvaartboot over het Kielerkanaal in Duitsland.
Motorboot Zuidvliet uit 1914 is minder ver van huis. De Zuidvliet voer als PSD-veerboot tussen Kortgene en Wolphaartsdijk en later tussen Veere en Kamperland, tot de Veerse Gatdam opengesteld werd voor verkeer en daarmee de veerboot overbodig maakte. Het deed een tijdje dienst als werkschip en sleepboot, maar kwam uiteindelijk in de handen van Stichting Museumhaven Zeeland. De boot is opgeknapt en ligt nu als museumschip in Zierikzee. Het is de enige oude PSD-veerboot die op dit moment in Zeeland ligt.
Koningin Emma: Van mijnenlegger en huis van lichte zeden tot stoomboot van Sinterklaas
Maar dat gaat niet meer lang duren. De Koningin Emma komt namelijk terug naar Zeeland. En die veerboot heeft wel een hele bijzondere geschiedenis. De zijladingsveerboot uit 1933 werd aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog gebruikt als hulpmijnenlegger voor de Nederlandse Marine. Na de turbulente jaren van de oorlog kwam het schip weer in de vaart tussen Terneuzen en Hoedekenskerke, maar na een tijdje werd de veerboot overbodig. Het werd daarom ingezet als logementschip in de jachthaven in Wolphaartsdijk. In 1974 werd de Emma verkocht en vertrok ze naar Rotterdam. Daar kreeg het schip de naam 'Estrella Del Sur'. Het schip was omgetoverd tot nachtclub, volgens PSDnet.nl "bevolkt met dames van lichte zeden".
Vanwege duistere zaken die er plaatsvonden werd de nachtclub opgedoekt en werd het schip verkocht aan een rederij in Scheveningen. Daar werd het ingezet voor sportvisserij en speelde het de rol van stoomboot van Sinterklaas tijdens de jaarlijkse optocht in Scheveningen.
Het team van PSDnet.nl heeft er met behulp van investeerders voor gezorgd dat het schip binnen enkele weken terug zal keren naar Zeeland. In het schip komt een bed & breakfast. Voorzitter van Platform Maritiem Erfgoed Zeeland Ria Geluk vertelt in de onderstaande video wat dat voor haar betekent.
Wat de terugkeer van de Koningin Emma voor Ria Geluk betekent
Uit hetzelfde bouwjaar als de Koningin Emma komt de zijlader Ooster-Schelde. Deze werd in de Tweede Wereldoorlog tot zinken gebracht, maar werd naar de werf in Vlissingen gebracht voor renovatie. Toen de boot bijna klaar was, viel er een bom op de werf, tussen de Prins Willem I en de Ooster-Schelde in, waardoor beide schepen doormidden braken en zonken. Ondanks dat werd het schip na de oorlog weer hersteld. Het deed na de Watersnoodramp dienst als evacuatieschip en kwam uiteindelijk via een omweg langs Terschelling en Den Helder terecht in Lelystad. Daar werd het omgebouwd tot restaurantschip en naar Zwolle verscheept, waar het nog steeds als restaurant aan de kade ligt.
De Italiaanse vloot
Maar liefst drie oude PSD-boten resideren op dit moment in Italië. De Prinses Juliana uit 1986 voer tot 2003 in Zeeland. Samen met twee inmiddels gesloopte veerboten vertrok ze naar Italië. Daar werd de Prinses Juliana omgedoopt tot Amedeo Matacena. Het schip ligt nu in Reggio di Calabria aan de kade.
De Koningin Beatrix uit 1993 is nog steeds actief en vaart onder de naam Tremestieri over de Straat van Messina. Hier kun je zien waar het schip vaart.
De laatst gebouwde PSD-veerboot is de Prins Johan Friso uit 1997. Ook deze is nog steeds actief en vaart onder de naam Acciarello van en naar het eiland Elba. Hier kan je in de gaten houden of dit schip onderweg is.
Ook een hoop inmiddels gesloopte PSD-boten hebben na hun tijd als Zeeuwse veerboot nog een internationale carrière beleefd. De Prins Hendrik, de Moerdijkpont Dordrecht en de Prins Bernhard kwamen terecht op Malta. De Noord-Beveland en de Prins Willem-Alexander werden ook verkocht aan Italiaanse rederijen.
De Koningin Juliana voer zelfs een tijdje in India en de veerboot Prinses Beatrix eindigde haar carrière na 36 jaar Zeeland in China, waar ze de naam Mu Ping kreeg. Prinses Irene kwam terecht in Jeddah, Saudi-Arabië, waar ze heen en weer voer naar de stad Suez, onder de naam Almadina Almunawara 1. En Prinses Margriet werd via China verkocht aan een Indonesische maatschappij, waar ze tussen Merak en Bakauheni voer totdat ze gesloopt moest worden.
