Licht aan het einde van de coronatunnel: ondernemers verwachten weer groei
De Zeeuwse economie groeit weer in de tweede helft van dit jaar. Dat is in ieder geval de verwachting binnen drie belangrijke sectoren van de Zeeuwse economie: de industrie, de landbouw en de recreatiesector.
Bij chemiebedrijf Dow in Terneuzen wordt positief gekeken naar de komende maanden. De reorganisatie, mede veroorzaakt door de coronacrisis, deed pijn. Maar het bedrijf verwacht de tweede helft van dit jaar groei.
Ook de boeren zijn positief gestemd, hoewel het opengaan van de horeca ook voor hen essentieel is om een goede prijs voor hun frietaardappels te krijgen.
En bij de ondernemers in de recreatiesector komen de boekingen weer voorzichtig binnen. Dat geeft vertrouwen voor het komende seizoen.
De recreatiesector verwacht een goed seizoen
De boekingen bij de recreatieondernemers komen wel later binnen. "Normaal zie je de eerste toestroom in december/januari. Sinds de overheid aan het praten is over hoe we uit de lockdown komen, merk je dat mensen meer vertrouwen hebben. Ze hebben weer zin om op vakantie te gaan", zegt Robert-Jan Provoost van Hiswa-Recron, de branchevereniging voor recreatieondernemers.
Dramatisch aardappeljaar voor boeren
Ook de boeren hebben weer meer vertrouwen in de markt. Waar vorig jaar een koelcel vol frietaardappels nog waardeloos was, krabbelt de prijs langzaam maar zeker weer omhoog. "Dat schept vertrouwen", zegt landbouwer Huibert Janse uit Wolphaartsdijk. "We moeten geen derde of vierde golf krijgen natuurlijk. Maar de markt voor frietaardappels ziet er weer beter uit."
Toch hebben veel Zeeuwse boeren ervoor gekozen om wat minder aardappels te verbouwen dit jaar. "Je kijkt als boer ongeveer een jaar vooruit. Toen wij ons bouwplan maakten, leek het mij en mijn compagnon verstandiger om tien procent minder te zetten. Daar houden we ons nu ook aan. Als we allemaal iets minder aardappels hebben, stijgt de prijs hopelijk nog iets meer. Nu zitten we nog ruim onder de kostprijs", legt hij uit.
Janse heeft op dit moment nog vier meter hoog frietaardappels in verschillende koelcellen liggen, goed voor ruim 3000 ton. "Die gaan binnenkort weg. De ene helft is op contractbasis en daarvoor krijg ik een vaste prijs. De andere helft is voor de vrije markt."
Merendeel Zeeuwse boeren verbouwt dit jaar minder frietaardappels
Frietaardappels zijn voor veel boeren de kurk waar hun bedrijf op drijft. "Daar komt het geld vandaan. Het grote geld komt van de frietaardappels", zegt Janse.
Horeca van groot belang voor frietaardappels
Ook boerencoöperatie CZAV ziet dat de aangesloten boeren positief zijn. "Het opengaan van de horeca is wel van groot belang voor de aardappelteelt", zegt verkoopleider Bram de Visser. "Frietaardappels hebben onder druk gestaan, maar de markt lijkt zich te herstellen. Uit voorzorg hebben de meeste boeren ietsje minder aardappels dit jaar."
Als we niet te maken krijgen met nog een variant, dan geloof ik erin dat we in de tweede helft van dit jaar groeien.
Verder kiezen boeren er niet massaal voor om over te stappen op andere teelt. Boerenbedrijven specialiseren zich vaak in een aantal gewassen. Daarbinnen kun je variëren qua hoeveelheden. "Boeren houden zich grotendeels aan hun bouwplan. Je gokt elk jaar op dezelfde lotnummers. Stel dat je verandert, dan zal je net zien dat de prijs valt op een lotnummer van vorig jaar", zegt Bram de Visser.
Afzet gaat door in de industrie
Een andere belangrijke pijler in de Zeeuwse economie is de industrie. Binnen deze sector wordt ook met vertrouwen gekeken naar de resterende maanden van dit jaar. Kunstmestproducent Yara in Sluiskil is voorzichtig positief.
Krimp wordt groei
De werkloosheid is in Zeeland het afgelopen jaar wel toegenomen. In vergelijking met een jaar geleden is de groep werklozen met 36,3 procent gegroeid. De Zeeuwse economie is vorig jaar met drie procent gekrompen, landelijk was dat 3,8 procent. Toch is er vertrouwen. Dat bleek ook uit een voorspelling van Rabobank vorige week. De bank verwacht dat de Nederlandse economie aan het einde van dit jaar met 2,2 procent gegroeid is.
"Vooruitkijken blijft momenteel nog varen in de mist. De productie loopt goed gelukkig en de afzet gaat door. De gasprijzen zijn wel weer behoorlijk gestegen, maar gelukkig stijgt de laatste tijd de productprijs ook, zodat er marge gemaakt kan worden", laat managementlid Gijsbrecht Gunter weten.
Reorganiseren als gevolg van corona
Bij Dow Benelux in Terneuzen zijn dezelfde geluiden te horen. Het afgelopen jaar moest het bedrijf nog reorganiseren, als direct gevolg van corona. Dat ging ten koste van 170 banen, waarvan een groot deel voor rekening kwam van Dow in Terneuzen, door de sluiting van een fabriek. "De meeste mensen hebben we gelukkig kunnen herplaatsen", zegt Anton van Beek, president-directeur van chemiebedrijf Dow Benelux.
De komende maanden ziet Van Beek rooskleuriger in. "Als we niet te maken krijgen met nog een Griekse of een Spaanse of Italiaanse variant van corona, dan geloof ik erin dat we in de tweede helft van dit jaar groeien."
Chemiebedrijf Dow verwacht dat de industrie de komende maanden weer kan groeien
Aan de productiekant zijn het afgelopen jaar banen verdwenen. Toch komen er ook weer nieuwe banen bij in Terneuzen. Dat zijn banen op de afdeling Research & Development (Onderzoek & Ontwikkeling).
"De komende jaren staan we voor een gigantische klus. Het CO2-neutraal én circulair maken van onze processen. We willen in 2050 een circulaire economie hebben [kringloopeconomie waarbij zo veel mogelijk wordt hergebruikt, red.] en CO2-vrij produceren", zegt Van Beek.
Daarvoor zijn tien tot twintig nieuwe mensen nodig volgens de president-directeur. "Het vraagt veel denkwerk en onderzoek om te kijken hoe we dat het beste kunnen doen. Dat kunnen we natuurlijk niet alleen. Daarin moet je samenwerken met andere collega's. Maar ook de samenwerking met overheden is van essentieel belang om die doelstelling te halen."
