Moet een rif of zandmotor de Zeeuwse stranden redden?

Moet een rif of zandmotor de Zeeuwse stranden redden?
Moet een rif of zandmotor de Zeeuwse stranden redden? © Omroep Zeeland
Strandexploitanten zien graag meer grote zandsuppleties
Tussen Dishoek en Zoutelande is goed te zien dat het strand door stormgeweld smaller is geworden. Maar ook bij het Banjaardstrand, aan de voet van de Oosterscheldekering merken ze dat. "Normaal leggen we hier voor de strandcabines loopplanken neer. Maar dat kan dit jaar niet, daar is het strand nu te schuin voor", zegt Frank van Halst van strandexploitatie Banjaardstrand.

Extra stroming en winterstormen

Volgens Van Halst is, ondanks de zandsuppleties die Rijkswaterstaat er uitvoerde, het strand de afgelopen tien jaar fors smaller geworden door extra stroming veroorzaakt door de Oosterscheldekering en winterstormen.
Het Banjaardstrand in vroeger tijden, een stuk breder dan het nu is
Het Banjaardstrand in vroeger tijden, een stuk breder dan het nu is © Omroep Zeeland
Wereldwijd slijt een kwart van de stranden. Een kwart groeit en vijftig procent blijft stabiel. Maar als er te veel stormen of heftige golfslag is, spoelt het zand weg en kan het strand niet meer op een natuurlijke manier aangroeien, zegt morfoloog Wietse van de Lageweg, onderzoeker bij onderzoeksgroep Building with Nature van de Hogeschool Zeeland.

Veiligheid staat op één

Van de Lageweg benadrukt dat het huidige suppletieprogramma van Rijkswaterstaat ons in de toekomst veilig houdt. "Veiligheid staat op één. Maar door stijging van de zeespiegel zullen er wel meer suppleties nodig zijn, er zal meer zand nodig zijn om de stranden op hoogte te brengen. Dat gaat niet alleen meer geld kosten, maar het heeft ook gevolgen voor ecologie die zich ieder jaar weer opnieuw zal moet herstellen. En is hier wel genoeg zand voor in de Noordzee?" Dus wordt gezocht naar andere manieren om de erosie tegen te gaan.
Moet een rif of zandmotor de Zeeuwse stranden redden ?

Fonds in oprichting

Frank van Halst zorgt jaarlijks zelf voor extra zand op zijn strand. Maar graag zou hij extra zandopspuitingen zien door Rijkswaterstaat. Maar die dienst komt alleen in actie wanneer de kustlijn in gevaar komt, niet vanwege economische belangen. Extra ophogen is iets voor de gemeenten en de strandexploitanten zelf, vindt onze minister.
De vijf Zeeuwse kustgemeenten hebben een plan om samen een pot geld te gaan vullen, een zandfonds. Maar voorlopig zit daar nog geen schot in. Vorige maand besloten de gemeenten tot uitstel ervan. Het gaat om een complex probleem en de vraag is wie hoeveel gaat betalen.

'Economische zaken moet helpen'

Van Halst is kritisch en denkt dat het onbetaalbaar wordt om uit het zandfonds alle stranden te kunnen behandelen. "Ik denk dat het ministerie van Economische Zaken hier een handje moeten helpen, want de stranden zijn enorm belangrijk voor de Zeeuwse economie."
Op deze palen stond strandpaviljoen Aloha Beach bij Vrouwenpolder.
Op deze palen stond strandpaviljoen Aloha Beach bij Vrouwenpolder. © Omroep Zeeland
Misschien zou een kunstmatig oesterrif het zand beter vasthouden. Of een zandmotor, zoals die nu voor de kust van Scheveningen ligt. Daar is een immense hoeveelheid zand neergelegd. Golven en getij brengen dat terug naar de kust.

'Nu experimenteren in een Zeeuwse proeftuin'

Maar omdat de Zeeuwse kust met zijn Delta en stromingen anders van vorm is dan de kust bij Scheveningen, is het volgens Van de Lageweg zaak dat je hier nu experimenten voor gaat doen. "Modellen zijn er, maar in de praktijk werkt het misschien toch anders. Daarom is het tijd om een Zeeuwse proeftuin te maken. Zodat we oplossingen gereed hebben voor als het nodig is."
<p>Enkele cijfers van het Kenniscentrum Kusttoerisme over het belang van de stranden voor de Zeeuwse economie.</p><p></p><ul> <li>36 procent van de Nederlandse verblijfstoeristen en 41 procent van de buitenlandse verblijfstoeristen komt vanwege de stranden naar Zeeland.</li> <li>Er zijn naar schatting 8 miljoen dagbezoeken aan het strand</li> <li>Zo'n 60% van alle bestedingen van toeristen in de kustgemeenten kunnen worden toegerekend aan het strand</li> </ul><p></p>

Strandpaviljoen moest weg

In de toekomst is het denkbaar dat sommige stranden zullen verdwijnen. Zo werd een stuk strand bij Vrouwenpolder zo smal dat het strandpaviljoen daar vorig jaar moest worden afgebroken. Van de Lageweg: "Door de zeespiegelstijging ontstaat op duur een 'coastal squeeze'. Aan de ene kant ligt de kust relatief vast, met dijken en gebouwen, en aan de andere kant gaat de zeespiegel omhoog. Het stuk daartussen wordt steeds kleiner. Mogelijk moet je dus gebouwen gaan verplaatsen. Daar moet je slimme oplossingen voor bedenken. Dat kan op meerdere manieren, maar dat heeft wel tijd nodig."