Ramadan en avondklok: 'Even wennen om alleen te zijn tijdens vastenmaand'

De ramadan begint vandaag. Normaal gesproken een maand lang feest, maar voor het tweede jaar op rij is het anders dan anders vanwege corona. Het samenzijn met familie en vrienden, het vasten verbreken en met z'n allen naar de moskee gaan voor het avondgebed: het zit er weer niet in.
Start van de ramadan
De familie Yazici is vandaag aan de ramadan begonnen. © Omroep Zeeland
Veel moslims in Zeeland doen mee aan de ramadan. Vorig jaar waren de moskeeën nog helemaal gesloten tijdens de lockdown. Dit jaar zijn ze open, maar gaan de gebedshuizen wel op tijd dicht vanwege de avondklok. En laat het avondgebed nou juist ná 22.00 uur plaatsvinden. Dat heeft alles te maken met het tijdstip van zonsondergang.

Avondklok gooit roet in het eten

Voor Burak Yazici uit Middelburg wordt het naar eigen zeggen een geïsoleerde bedoening. "Voorheen gingen we altijd op bezoek bij familie en vrienden. Dat kan niet en dat is heel jammer. Het sociale aspect is er zo goed als niet." Daarnaast zal zijn vrouw niet vasten omdat ze borstvoeding geeft aan hun pasgeboren kindje. "Ze kookt op tijd voor ons gezin. Ik warm de maaltijd op en zal in mijn eentje, na zonsondergang, aan tafel eten."
Anderzijds ziet Burak wel een lichtpuntje, "Je hebt wel veel tijd om eens naar jezelf te kijken. In de spiegel te kijken. Wie ben ik en wat doe ik. Meer tijd om op jezelf te focussen. Het is een maand van zelfdiscipline. Wat je normaal doet, doe je nu bewust niet."

Weinig verandering

Volgens Burak Yazici verandert er niet veel ten opzichte van vorig jaar. "Vorig jaar konden we helemaal niet bidden in de moskee. Dit jaar kunnen de gebeden overdag nog wel gedaan worden. Maar het avondgebed is na 22.00 uur. Dat valt tijdens de avondklok en we kunnen daarom dus niet naar de moskee. Dat geldt ook voor de extra, vrijwillige gebeden na het nachtgebed."
Luister hier het gesprek met Burak en Seyma Yazici terug:
Burak en Seyma Yazici over de ramadan dit jaar
Tijdstip eten en avondgebed
Met de start van het ochtendgebed stoppen moslims met eten tijdens de ramadan. Met de start van het avondgebed mag er weer gegeten worden. De zon gaat elke dag later onder. Daarom schuift het tijdstip van de eerste maaltijd steeds op. Vandaag is dat om 20.40 uur. Maar over vier weken is dat pas na 21.00 uur. Tel daar anderhalf uur bij op, en dan kan er gebeden worden.
Ook Rachida Naimi uit Vlissingen baalt ervan dat de ramadan er dit jaar weer anders dan normaal uitziet. Het gezin Naimi verbreekt de vastendag wel zoals altijd met iets lichts, zoals een dadel en een glaasje melk of water. Dan volgt er een stamppot met worst, ovenschotel of een soepje met hapjes. Na het eten verrichten ze het avondgebed en de vrijwillige gebeden. Dat laatste gebeurt alleen tijdens de ramadan.

Het trekt jong en oud

"Het is onderdeel van je vastendag. Normaal sluit je de dag af met dat gebed", vertelt Naimi. "En dat doe je normaal gesproken met je hele gemeenschap. Je gaat met een bepaald gevoel naar de moskee. Het trekt jong en oud en we moeten dat nu missen."
Na het bidden gaat het hele gezin naar bed. Rond 04.00 uur gaat de wekker. "Dan zorg ik voor het eten. Daarna bidden we samen en gaan dan nog even naar bed." Ondanks alle maatregelen kijkt ze toch uit naar de vastenmaand. "Je valt in een bepaald gat, maar het is niet anders."
Zeeuwse zaalvoetbalinternational Saïd Bouzambou is vooral alleen tijdens vastenmaand
Zeeuwse zaalvoetbalinternational Saïd Bouzambou is vooral alleen tijdens vastenmaand © Saïd Bouzambou
Ook voor Saïd Bouzambou zien de komende weken er anders uit. Normaal gesproken speelt hij zaalvoetbalwedstrijden op het hoogste niveau en traint hij veel. Ook dat ligt stil vanwege corona. "Dat is een beetje geluk nu met het vasten. Maar verder zal het vooral wennen zijn om in mijn eentje thuis te zitten." Normaal komt de international ook samen met familie om het vasten te verbreken.
"Met al die maatregelen is het juist niet de bedoeling om met grote aantallen samen te komen. Jammer. Maar ik ben wel van plan om een keer op bezoek te gaan bij mijn moeder om te gaan eten. Maar ook bij mijn broer en zus. Ze wonen allemaal in de buurt van mijn woonplaats Vlissingen."
Vanavond staat er in ieder geval Marokkaanse soep op het menu. "En daarna iets met kip. Ik moet nog boodschappen doen, maar daar heb ik veel zin in", sluit hij lachend af.