Hoe Leonora in 1732 op een Zeeuws schip naar de vrijheid voer

In 1732 sprak men nog over zwarte mensen, negers en negerinnen, en was slavernij normaal. Roosanne Goudbeek van het Zeeuws Archief heeft zich verdiept in het verhaal van Leonora, een donkere vrouw die met een Zeeuws schip vanuit Curaçao naar Middelburg kwam. Op zoek naar haar vrijheid.
Afrikanen worden ingeladen in een ruim van een slavenschip
Afrikanen worden ingeladen in een ruim van een slavenschip © Omroep Zeeland
In juni 1732 komt het schip de Maria Elizabeth van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) aan op Curaçao. Het heeft handelswaar aan boord en heeft als opdracht uit Middelburg meegekregen om met cacao terug te komen. Dat lukt allemaal. 24 uur na vertrek van het Caribische eiland ontdekt de bemanning een verstekeling aan boord: Leonora. Een tot slaaf gemaakte vrouw die wilde ontsnappen.

Aan boord geklommen

Eenmaal in Middelburg verklaart Leonora uit eigen beweging aan boord te zijn geklommen, waardoor de MCC geen blaam treft. De eigenaar van Leonora heeft zich daarna bij de directeur van de MCC gemeld. Het verdict was duidelijk: Leonora moest terug. Alleen is ze nooit teruggestuurd, omdat Leonora dienstmeisje was geworden in een huishouden in Middelburg. Bovendien werd ze ingeschreven als lidmaat van de Nederduits-gereformeerde gemeente. Kortom, een terugkeer naar Curaçao was onmogelijk.

Vrij in Middelburg

Volgens Roosanne Goudbeek was Leonora geen slaaf in Middelburg. "We moeten ervan uit gaan dat ze vrij was in Middelburg. Ze was gewoon in dienst bij mensen, niet als slaaf", zegt Goudbeek. Onbekend blijft wie Leonora's eigenaar was en waar Leonora vandaan kwam. Een ding lijkt zeker, haar familie en haar plaats van geboorte zal ze niet hebben weergezien.
De volledige uitzending van de Zeeuwse Kamer is hieronder te beluisteren:
Het verhaal van Leonora in de Zeeuwse Kamer