Melva (14) en Julia (13) kwamen om tijdens bombardement PSD-boot

Vier mei is een dag waarop slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog worden herdacht. Twee van hen zijn Julia en Melva uit Aardenburg. Zij kwamen om bij een bombardement door de Luftwaffe op een oud-PSD-schip in Vlissingen.
Noorderbegraafplaats Vlissingen
Het monument © Omroep Zeeland
Julia van Besien en Melva Buijsse zijn 13 en 14 jaar wanneer ze op zondagochtend 12 mei 1940 aankomen in de haven. De twee waren onderweg van hun kostschool in Aardenburg naar Walcheren, wanneer er oorlogsvliegtuigen zijn te zien aan de horizon. Er breekt paniek uit in de haven en mensen zoeken dekking.

Veilig onderkomen

De twee meisjes zoeken een schuilplaats en zien het hospitaalschip Luctor et Emergo liggen in de haven. Ze denken dat ze een veilig onderkomen hebben gevonden, maar dat is een misvatting. Ondanks de veelbelovende naam van het oude PSD-schip gaat het schip die ochtend ten onder met Julia en Melva aan boord.
De Luctor et Emergo was tot de oorlog één van de schepen in de PSD-vloot. Het in 1915 opgeleverde schip is zo'n veertig meter lang en doet vooral dienst als reserveschip. Is er een boot kapot, dan valt de Luctor et Emergo in. Het schip zet daardoor in heel Zeeland mensen naar de overkant.

Hospitaalschip

Tijdens de bezetting, begin mei 1940, worden veel schepen van de PSD verwoest door bombardementen. De Luctor et Emergo overleefde de eerste dagen en is ingezet als hospitaalschip. Omdat het schip gewonden en zieken verzorgd, denken mensen dat het schip een veilig heenkomen is. Volgens internationale afspraken mogen hospitaalschepen niet worden aangevallen, en moeten ze een veilige plek zijn voor gewonden. Dat moeten Julia en Melva ook gedacht hebben, want ze zoeken dekking voor een mogelijke luchtaanval.
Noorderbegraafplaats Vlissingen
Ter nagedachtenis aan het personeel van Luctor et Emergo © Omroep Zeeland
Ze zijn niet alleen, want naast de bemanning hebben ook twee volwassen en een kleuter van drie dekking gezocht op de boot. De vliegtuigen, die eerder aan de horizon waren te zien, blijken vliegtuigen van de Luftwaffe te zijn en zetten in rechtstreeks koers naar de Vlissingse Buitenhaven. Iedereen vreest een bombardement en dat gebeurt het ook. Binnen luttele minuten overstemt het geluid van exploderende bommen, het geschreeuw van paniek.
Drie schepen in de Buitenhaven van Vlissingen worden getroffen en ook de Luctor et Emergo, met Julia en Melva aan boord, kan niet aan de bommen ontkomen. Het schip zinkt en twaalf mensen aan boord komen om het leven.
Noorderbegraafplaats Vlissingen
De plek van de steen op Noorderbegraafplaats © Omroep Zeeland
Maanden later, begin augustus, van 1940 wordt het schip en de lichamen geborgen. De Luctor et Emergo gaat naar het schroot en veel lichamen krijgen een plek op de Noorderbegraafplaats in Vlissingen. Een gedenkteken herinnert aan de trieste afloop van die zondagochtend op 12 mei 1940. Maar daarop staan niet de namen van Julia en Melva. Alleen het omgekomen personeel aan boord van de Luctor et Emergo, krijgt een plek op de steen bij ingang van de Noorderbegraafplaats. Wel worden Julia en Melva genoemd op een gedenkteken in Aardenburg.

Pijnlijke begrafenis

Volgens de overleveringen is de begrafenis van Julia en Melva op 3 augustus 1940 hartverscheurend. Bij het afscheid 's middags van het personeel waren veel mensen, waaronder de toenmalige burgemeester en Commissaris van de Koning aanwezig.
De begrafenis van Julia en Melva was diezelfde dag al om acht uur 's ochtends. Door een pijnlijk misverstand over het tijdstip was er bijna niemand aanwezig. Pas nadat de plechtigheid was beëindigd verschenen de families bij het graf. Volgens de PZC van die dag, gaf het geheel een pijnlijke indruk na een verwoestend einde van Julia en Melva's korte leven.