Het Zwarte Verleden: helse omstandigheden aan boord van een slavenschip
In samenwerking met het Zeeuws Archief maakte Omroep Zeeland een zesdelige televisieserie: Het Zwarte Verleden van Zeeland. In aflevering drie vertelt Hannie Kool, directeur van het Zeeuws Archief, over de helse omstandigheden aan boord van een slavenschip.
Miljoenen tot slaaf gemaakte Afrikanen zijn van de 16e tot en met de 19e eeuw met schepen uit Afrika naar de koloniën in Noord- en Zuid-Amerika getransporteerd. Als levende lading werden de slaafgemaakten vervoerd. Zo lang de gevangenen de kust bleven zien, hielden zij hoop.
Gestorven van verdriet
De Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) legde zich in de 18e eeuw toe op de trans-Atlantische handel in tot slaaf gemaakte Afrikanen. Het schip de Eenigheid was één van de schepen van de MCC. Het maakte vijf reizen en tijdens drie daarvan werden mensen verhandeld.
Petrus Couperus was een zogenoemde chirurgijn (medisch behandelaar) die tijdens de derde reis van de Eenigheid een journaal bijhield over zijn patiënten. Dat een vrouw zonder aantoonbare reden in 1762 overleed, scheef hij toe aan haar verdriet. "Zij zal een kind hebben gehad, dat aan de kust is gebleven", noteerde hij.
De kapitein van de derde reis van de Eenigheid kocht 326 mannen, vrouwen, meisjes en baby's aan de kust van West-Afrika. Toen het schip vertrok voor de oversteek over de Atlantisch Oceaan waren nog 319 van hen in leven. Aan de chirurgijn de taak hen tijdens de reis in leven te houden.
De vrouwen en meisjes werden opgesloten op het achterdek. Mannen en jongens voor de grote mast, onder het kuildek. Overdag moesten de gevangenen zoveel mogelijk bovendeks verblijven. Dat was beter voor hun gezondheid. 's Nachts werden de tot slaaf gemaakten opgesloten op het tussendek.
De slechte omstandigheden aan boord en besmettelijke ziekten als dysenterie zorgden ervoor dat veel gevangenen overleden, iets wat de directeuren van de MCC gezien zullen hebben als bedrijfsrisico. Met de beperkte medische kennis en middelen waarover de chirurgijn beschikte, kon hij niet veel betekenen.
Meer weten over de MCC? Kijk vanavond naar aflevering 2 van Het Zwarte Verleden van Zeeland, vanaf 17.13 uur elk uur op tv bij Omroep Zeeland. Of bezoek het onderzoeksdossier over slavenhandel op de website van het Zeeuws Archief: Trans-Atlantische slavenhandel Zeeuws Archief.
