Ed en Ton zijn verliefd op de Willem Ruys, het schip dat 75 jaar geleden van de Scheldehelling gleed

"De Willem Ruys was het mooiste passagiersschip ter wereld en mag nooit worden vergeten." Ed van Lierde en Ton van Haastregt zijn inmiddels gepensioneerd maar werkten vroeger voor rederij de Koninklijke Rotterdamse Lloyd, de eigenaar van de Willem Ruys. Ze zouden het liefst zien dat er in heel Nederland werd stilgestaan bij het cruiseschip dat vandaag precies 75 jaar geleden de helling van de Scheldewerf in Vlissingen afgleed.
Willem Ruys viert jubileum
Van Lierde is grondlegger van het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum. In het museum zijn onder meer foto's, meubels en een scheepsmodel van de Willem Ruys te zien. Vanwege het 75-jarig jubileum heeft hij een speciaal e-magazine aan het schip besteed. Hij baalt er nog steeds van dat hij als stuurmansleerling in 1965 wel aan boord van het schip is geweest, maar er nooit echt op heeft gevaren.

Op slag verliefd

"De bedrijvigheid op het schip was overweldigend", vertelt Van Lierde enthousiast. "Het is net een stad waar je binnenkomt. Prachtige kunstwerken hingen aan de muur, gouden details en mooie beeldhouwwerken bij de trappen. Ik was op slag verliefd." Het stoort hem dan ook dat veel mensen buiten de provincie bij de naam Willem Ruys in eerste instantie aan de tv-presentator uit de jaren 70 denken. "Maar dat schrijf je toch echt anders."

'Ik mocht pas op m'n 18e aan boord'

Ton van Haastregt heeft wel dienst gedaan op de Willem Ruys. "Het was overweldigend", zegt hij. Op zijn 18e werkte hij er in de machinekamer, al had hij liever nog eerder meegevaren: "Ik wist dat mijn vader maat 44 had qua schoenmaat omdat ik die vaak voelde onder mijn achterwerk. Dat was ik zat, maar ik kon pas op mijn 18e aan boord van het schip werken."
Willem Ruys 75 jaar
Willem Ruys 75 jaar © Omroep Zeeland
In 1938 gaf rederij de Koninklijke Rotterdamse Lloyd opdracht voor de bouw van de Willem Ruys. Door de Tweede Wereldoorlog liep de bouw van het schip vertraging op. "Het schip heeft zevenenhalf jaar op de helling in de Vlissingse binnenstad gelegen", vertelt Van Lierde.

Tweede Wereldoorlog overleefd

De Duitsers hebben het schip met rust gelaten omdat ze dankzij de zoetwaterinstallatie op het schip zout water konden omzetten naar zoet water en hier ook gebruik van maakten. Daarnaast konden mensen schuilen onder het schip. Op 1 juli 1946 werd het schip alsnog te water gelaten als 'de 'Willem Ruys', vernoemd naar de toenmalige directeur van de Koninklijke Rotterdamse Lloyd.
De Willem Ruys in 1946
De Willem Ruys in 1946 © Omroep Zeeland
Inmiddels is Van Lierde 75 jaar en kan hij noch het schip noch de rederij loslaten. "Nostalgie wordt steeds erger naarmate je ouder wordt en de pijn dat het schip er niet meer is, wordt steeds erger." Hij is daarom blij dat hij de herinnering aan het schip kan behouden door de spullen die hij de afgelopen vijftien jaar heeft verzameld voor zijn museum. "Ik heb via internet heel de wereld afgestruind. Ik heb onder meer een scheepsbel van het zusterschip van de Willem Ruys in San Diego opgehaald. Daar ben ik heel blij mee"

Ondergang van de Willem Ruys

Tot 1958 werd de Willem Ruys gebruikt op de lijndienst tussen Indië en Nederland. maar door de opkomst van de luchtvaart en beëindiging van de Indië-route werden de kosten te hoog en moest het schip worden verkocht.
In 1965 kwam het in handen van de Italiaanse Lauro Line en kreeg het de naam Achille Lauro. Op 7 oktober 1985 kwam het schip wereldwijd in het nieuws toen Palestijnen het schip kaapten op de Middellandse Zee.
Enige tijd na de kaping werd de Achille Lauro weer ingezet als cruiseschip, maar op 30 november 1994 kwam daar definitief een einde aan toen er voor de kust van Somalië brand uitbrak in de machinekamer. Drie passagiers kwamen om het leven, de Achille Lauro zonk naar de bodem.
Van Lierde geeft nog rondleidingen in het museum. "Dat doe ik graag aan de nieuwe generatie want anders wordt het verhaal niet doorverteld en sterft het uit", verklaart van Lierde. "Dat zou ik heel erg vinden want de geschiedenis van naar mijn idee het mooiste passagierschip ter wereld moet in leven gehouden worden, dat vind ik het allerbelangrijkste."

Tranen in m'n ogen toen het schip zonk

Ook Van Haastregt heeft nog mooie herinneringen aan de Willem Ruys. Hij werkte er niet meer toen de brand ontstond en het schip zonk: "Toen ik het nieuws hoorde sprongen wel de tranen in mijn ogen. Het was toch mijn thuis want ik kreeg daar de vrijheid waar ik naar verlangde. Ik hield van het schip net als vele anderen die er verliefd op zijn geworden"
Kijk de aflevering van Trugkieke terug met oude beelden van de Willem Ruys