Vlissingers pionierden in slavenhandel: 'Speelden een belangrijkere rol dan Hollanders'

5 augustus 2021, 20:01 • 2 minuten leestijd

Dat Vlissingen - en de rest van Walcheren - een grote rol speelde in de slavenhandel, is al langer bekend. Toch komen de cijfers zelfs voor een historicus als Gerhard de Kok hard binnen. "Als je ziet dat er meer dan 100.000 mensen zijn vervoerd op Vlissingse slavenboten..." Ter vergelijking: "In 1800 woonden er 6.000 mensen in Vlissingen."

Gerhard de Kok van het Zeeuws Archief © Omroep Zeeland

De Kok deed samen met Henk den Heijer onderzoek naar het slavernijverleden van Vlissingen. De belangrijke rol die Vlissingen en de rest van Walcheren hebben gespeeld, niet alleen in de slavenhandel, maar ook in de start daarvan, werd eens te meer bevestigd in hun onderzoek. Den Heijer: "Zeeland stond ook een beetje aan de wieg van allerlei operaties in het Atlantisch gebied waar slavenkolonies en slavenhandel uit voort zijn gekomen."

Volgens Den Heijer zetten Zeeuwen als eersten een soort handelsposten op in het Amazonegebied. "In die zin kan je ze kwartiermakers noemen. De Zeeuwen leverden kennis aan andere slavenhandelaren. Wat voor gebied is het? Wat voor producten halen we er vandaan? Kunnen we er een plantage starten? Daarin speelden de Zeeuwen, en met name de Vlissingers, een belangrijke rol in het begin van de 17e eeuw."

In het radioprogramma De Zeeuwse Kamer vertelden historici Gerhard de Kok en Henk den Heijer over hun onderzoek naar Vlissingse slavenhandel.

Zeeuwse Kamer over het slavernijverleden van Vlissingen

"Als je dat op een rij zet, zie je toch dat Vlissingen en de rest van Walcheren een veel belangrijkere rol bij de start van de slavenhandel hebben gespeeld dan we heel lang dachten", zegt Den Heijer: "De focus ligt heel erg op Amsterdam en Rotterdam, eigenlijk is Walcheren onderbelicht gebleven. Ik vind het frappant dat ze een belangrijkere rol hebben gespeeld dan Hollanders."

Mogelijk komt dat doordat de Vlissingers nauwelijks archiefmateriaal achterlieten, zegt De Kok. Ook wordt onderzoek steeds makkelijker. "Je ziet de laatste tijd dat veel archieven druk bezig zijn met digitaliseren." Met een kunstmatige installatie worden oude teksten dan omgezet naar computerteksten, waar je in kan zoeken. De Kok: "Dat maakt het makkelijker om op namen van Vlissingse slavenhandelaren te zoeken."