Van sobere herberg naar beste café van Nederland: geschiedenis De Gekroonde Suikerbiet vastgelegd in een boek

Dansavonden tijdens de kermis, een tentoonstelling van de duivenclub en de kleedjes op de tafeltjes. Er zijn genoeg herinneringen aan café De Gekroonde Suikerbiet in Zierikzee. Vandaag komt er een boek over het café uit. Schrijver Corine Nijenhuis, uitbater Robbert Roggeband en voormalig uitbater Ria Geluk waren te gast in het radioprogramma de Zeeuwse Kamer om over het café en het boek te praten.
Het café toen het van de familie Helmstrijd was
Het café toen het van de familie Helmstrijd was © Familie Hage
De geschiedenis van het café gaat terug tot 1873, toen er een herberg kwam in het pand aan de Nieuwe Haven. Vermoedelijk werd de huidige naam van het café in 1892 door Jan Jakobus van den Houten bedacht. Van den Houten was regelmatig op het water te vinden, maar zijn vrouw vond dat hij iets te wild voer. Ze wilde hem daarom aan wal. Hij kocht een café voor zijn vrouw en daar wilde hij zelf ook wel in. Op één voorwaarde: hij moest wel iets met het water kunnen doen. En dat gebeurde, hij werd scheepsbevrachter. De Gekroonde Suikerbiet werd toen een huiskamercafé, maar achterin het pand werd de scheepsbevrachting geregeld.

Café bestaat bijna 150 jaar

De naam De Gekroonde Suikerbiet heeft alles te maken met de suikerbieten die veel verbouwd werden. Zierikzee was één van de havens waar ze werden ingeladen voor vervoer naar de suikerfabrieken. In al die tijd is er zoveel gebeurd, dat uitbater Roggeband het tijd vond dat de herinneringen werden vastgelegd. Bovendien bestaat het café in 2023 150 jaar.
Roggeband zag het wel zitten om met al die verhalen aan de slag te gaan. Hij kreeg al snel een brei aan informatie door gesprekken met (voormalige) uitbaters. Er is niets gecensureerd in het boek, de schrijver heeft de vrije hand gekregen. In overleg met Roggeband is de coronaperiode buiten beschouwing gelaten.

Terug in de tijd

De huidige uitbater zegt dat je bij het lezen van het boek terug in de tijd gaat. Bietencampagnes die gevoerd worden, bieten die verscheept worden en de scheepsbevrachter die het idee krijgt het café naar de biet te vernoemen. "Je waant je echt in de tijd van toen. Hoe het toen was in de haven en hoe het café daar deel van uitmaakte."
Ria Geluk achter de toog toen zij uitbater was van het café
Ria Geluk achter de toog toen zij uitbater was van het café © Ria Geluk
Ria Geluk werd in 1980 uitbater van het café. Ze vond het toen vooral een volkscafé. "Een plek waar plaatselijke mensen kwamen. Mensen die binding hadden met de haven, maar ook met de landbouw." Volgens haar veranderde dat beeld beetje bij beetje. "In 1980 werd een steiger voor de deur aangelegd, ook voor jachten." Steeds vaker zaten ook toeristen aan de toog.

Nog steeds het bruine café

Hoewel het soort bezoeker gedeeltelijk veranderd is, is de sfeer in het café nog grotendeels hetzelfde. "Het is nog steeds dat bruine café, dat komt ook door de inrichting. Het Mechelse buffet, de toog. Het is nog steeds mooi. De sfeer vind ik hetzelfde." Wel mist de voormalige uitbater de kleedjes op de tafel en het dansen tijdens de kermis. "Het is ook nostalgie natuurlijk. Die tijd komt niet meer terug."
Nijenhuis heeft behalve de gesprekken met uitbaters ook in het krantenarchief gezocht. In haar zoektocht kwam ze de mooiste dingen tegen. Zo werd er tijdens de kermis een draaiorgel ingehuurd en gaf de duivenclub jaarlijks een tentoonstelling. Op den duur waren die duivententoonstellingen zo populair dat er aan de deelnemers gevraagd werd om nog maar één of twee duiven mee te nemen, want het werd veel te vol in het café.
Robbert Roggeband is nu de uitbater van het café
Robbert Roggeband is nu de uitbater van het café © archief café De Biet
Herinneringen genoeg, maar Roggeband hoeft niet ver terug in de tijd te gaan om zijn hoogtepunt als uitbater te noemen. In 2017 werd De Gekroonde Suikerbiet uitgeroepen tot het beste café van Nederland. "Toen kregen we landelijke erkenning. Mensen van buitenaf kwamen naar De Biet toe."
Het boek over De Gekroonde Biet wordt vanmiddag om 16.00 uur gepresenteerd in het café.
Beluister hier het volledige gesprek:
Zeeuwse Kamer over café De Gekroonde Suikerbiet