Jeugdzorg verliesgevend? Deze organisaties maken juist winst

Winst maken in de jeugdzorg. Het kan en gebeurt, ook in Zeeland. En het gaat in sommige gevallen om grote bedragen. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksplatform Follow the Money in samenwerking met Omroep Zeeland. Dit terwijl er al jaren gevraagd wordt om extra geld voor de jeugdzorg.
Winst maken in de zorg? Het gebeurt, ook in Zeeland.
Juvent staat bovenaan het Zeeuwse lijstje van jeugdorganisaties die winst maken, op grote afstand van andere organisaties. In de landelijke top tien van stichtingen die het meeste winst hebben gemaakt staat Juvent op plaats vier.

5,3 miljoen winst

De Middelburgse jeugdzorgorganisatie gaat onder meer over de pleegzorg en zorgt voor behandeling en begeleiding voor jongeren tot 23 jaar als het thuis niet langer gaat. Gebaseerd op de jaarrekeningen van 2017, 2018 en 2019 concludeert Follow the Money dat Juvent ruim 5,3 miljoen euro winst heeft gemaakt. Geld dat 'over' is.
Interim-bestuurder Gerton Heyne nuanceert dat beeld. Volgens hem betreft het een momentopname. Hij zegt: "Kijk ook naar de jaren ervoor en erna."
jeugdzorg tekenen contracten Juvent Ruud stevens en wethouder Derk Alssema
In 2019 tekende bestuurder Ruud Stevens van Juvent nog een nieuw contract met de Zeeuwse gemeenten © Omroep Zeeland
In 2015 is de verantwoordelijkheid van de jeugdzorg overgegaan van het Rijk naar gemeenten. Die overgang ging gepaard met een bezuiniging. Gemeenten kregen minder geld. Want, was het idee, die kennen de burgers beter, grijpen eerder in, waardoor duurdere zorg minder nodig is. Gemeenten komen echter miljoenen tekort op de jeugdzorg.

Fiks gekort in management

Heyne: "Toen is er heel fiks gekort bij Juvent. Er is een grote bezuinigingsronde geweest onder meer bij ondersteunende diensten en de managementslaag. Maar ook bij het personeel dat met de kinderen werkt." Dat vertaalde zich volgens hem in die winsten. "Misschien hebben we toen wel te hard ingegrepen."
Daarbij komt dat Juvent juist in die jaren panden verkocht heeft. "Ook dat zorgde voor de winst", aldus Heyne. Er is volgens hem sprake van een momentopname en laten de laatste twee jaar een ander beeld zien. "We hebben te maken gehad met een nieuwe aanbesteding. Hierdoor komen we nu juist uit op een verlies."
Juvent nuanceert het beeld van miljoenen op de rekening hebben staan.
Juvent kampt volgens interim-bestuurder Heyne nog steeds met de negatieve gevolgen van de bezuinigingen © Omroep Zeeland
Volgens Heyne kampt Juvent tot op de dag van vandaag met de gevolgen van die fikse bezuiniging. "Het heeft gevolgen gehad voor de zorg. De druk op het personeel is groot. We hebben te maken met een fiks ziekteverzuim, uitval. We zijn bezig oplossingen daarvoor te vinden. "

Zeeuwse nummer twee

De Zeeuwse jeugdzorgaanbieder met de op één na hoogste winst is Praktijk Jipp, maar dat geeft een vertekent beeld, zegt Petra Flipse van Praktijk Jipp. "Dat heeft alles te maken met de bedrijfsvorm. Wij zijn een maatschap en dat houdt in dat de eigenaren, de maten, een deel van het werk doen, maar geen loon uitgekeerd krijgen. Want zij delen in de winst."
Praktijk Jipp in Goes
Praktijk Jipp in Goes © Omroep Zeeland
In de periode 2017 tot en met 2019 waren er volgens Flipse vier maten, dus moeten er voor een eerlijke vergelijking vier lonen van de winst worden afgetrokken. "De totale loonkosten voor een GGZ psycholoog liggen rond de 90.000 euro per jaar, met bruto loon, dertiende maand en pensioenopbouw meegerekend. Dat keer vier en over die drie jaar levert een totaalbedrag van meer dan een miljoen op. Wanneer je dat van de winst afhaalt, kom je op een heel ander bedrag uit."

Meer dan achttien miljoen euro winst

Zo heeft iedere jeugdzorgaanbieder op de lijst een verhaal, een verklaring voor de positie op de lijst. Desondanks blijft het een feit dat alle Zeeuwse jeugdzorgaanbieders bij elkaar over de periode 2017 tot en met 2019 meer dan achttien miljoen euro winst hebben genoteerd, met als gemiddelde 441.000 euro winst over die periode van drie jaar.

Top 10 van Zeeuwse jeugdzorginstellingen met meeste winst in 2017-2019

Nummer Naam Bedrijfsvorm Winst Percentage van omzet
1 Juvent stichting 5.354.324 euro 6,2 procent
2 Praktijk Jipp maatschap 1.308.175 euro 69,5 procent
3 Kiek! bv 933.385 euro 18,8 procent
4 Lentekind stichting 800.736 euro 15,0 procent
5 Christelijk begeleidingscentrum Aan de Hand vof 759.377 euro 23,4 procent
6 Driestroomhuis Enso vof 727.689 euro 43,8 procent
7 Autismepraktijk Tholen vof 690.398 euro 35,8 procent
8 Buyskérke maatschap 646.487 euro 24,6 procent
9 Zorg en Speelboerderij De Hosvazze vof 643.462 euro 29,9 procent
10 Zorgboerderij De Stelle bv 524.725 euro 11,5 procent
Omdat de verschillende organisatievormen niet altijd een op een met elkaar te vergelijken zijn, hebben we hier de ranglijst uitgesplitst in vier categorieën.
Toch lijkt die vijf miljoen euro op de rekening van een jeugdzorginstelling moeilijk te rijmen met de dagelijkse praktijk van de afgelopen jaren. Want sinds de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten wordt er van alle kanten gevraagd om extra geld. Het leidde in 2019 tot een unieke actie: Zeeuwse jeugdzorgwethouders trokken naar Den Haag om extra geld te vragen. Want de gemeenten moesten in totaal twintig miljoen euro bijlappen voor de jeugdzorg en dat ging ten koste van andere plannen en projecten.

'Dit zijn wel héle hoge winsten'

Jack Werkman is wethouder in Sluis en woordvoerder namens als jeugdzorgwethouders in Zeeland. Hij heeft zo zijn bedenkingen over de soms grote winsten van jeugdorganisaties. "Ik heb er geen problemen mee als jeugdzorginstellingen winst maken, om meer vlees op de botten te krijgen voor als er moeilijker tijden komen. Maar die winsten moeten niet extreem zijn. Dan denk ik aan maximaal zo'n een tot drie procent van de omzet. Maar dit zijn wel héle hoge winsten."
Wil je meer weten over het hoe en waarom van die winsten in de jeugdzorg? Verslaggever Jannes Goedbloed legt het aan je uit, in de reeks Jeugdzorg in begrijpelijke taal:
Jeugdzorg in begrijpelijke taal: miljoenenwinsten in de jeugdzorg, hoe kan dat?
Follow the Money heeft de afgelopen anderhalf jaar onderzoek gedaan naar de geldstromen van de jeugdzorg, het project Jeugdzorg in het rood. Als we ons beperken tot de stichtingen, zoals het Middelburgse Juvent, dan heeft het onderzoeksplatform in totaal 186 organisaties onder de loep genomen. Die vertegenwoordigen samen een jeugdzorgomzet van 2,2 miljard euro. Dat is 73 procent van de totale omzet van de 1.458 onderzochte jeugdzorgaanbieders.
Stichting Intermetzo, onderdeel van het verlieslijdende Pluryn, maakte de meeste absolute bedrijfswinst in drie jaar tijd: tien miljoen euro. Daarna gevolgd door stichting Triade-Vitree met 9,8 miljoen euro winst en stichting Accare met een winst van 7,4 miljoen euro in drie jaar tijd. Zoals eerder gemeld; het Middelburgse Juvent staat landelijk op een vierde plaats.
Van de 186 stichtingen hielden 124 stichtingen in totaal een bedrag van 53,9 miljoen euro over aan zorggeld. Op basis van het onderzoek blijkt dat meer instellingen en bedrijven die werken in de jeugdzorg geld overhouden.