Zeeland en Den Haag zeggen het nu samen: tol afschaffen kan in 2023

"We hebben dit resultaat te danken aan een goede lobby uit Zeeland, voor de schermen en achter de schermen", zegt gedeputeerde Harry van der Maas trots. "Het is een prachtig resultaat van ons allen en van de Kamer dat we zo ver zijn gekomen."

Ook wethouder van de gemeente Terneuzen Ben van Assche is trots. "De uitwerking en vaststelling van dit draaiboek is een belangrijke stap. Er is nu helder gemaakt welke voorbereidingen nodig zijn", reageert hij. "Wij zetten vanuit de gemeente al lang in op een tolvrije tunnel. Want zolang er tol wordt geheven, kan de tunnel als cruciale verbindingsroute niet vrij en optimaal gebruikt worden. Dat blijft onrechtvaardig. Wij zijn er van overtuigd dat een tolvrije tunnel door dit draaiboek echt een belangrijke stap dichterbij komt. Maar de daadwerkelijke besluitvorming is noodzakelijk en moet nu nog volgen."

Volgens het provinciebestuur moeten er nog wel een aantal zaken geregeld worden door het nieuwe kabinet. Zo staat er in de brief dat het stopzetten van de tolheffing zal leiden tot een verkeerstoename op het traject van de Westerscheldetunnel en ook de omliggende wegen. "Aan de hand van een verkeersmodel dienen de effecten op het betreffende verkeersnetwerk in kaart te worden gebracht. Afhankelijk van de uitkomsten van dit verkeersmodel dienen mogelijk maatregelen te worden getroffen op het gebied van milieu (stikstofdepositie, luchtkwaliteit, geluidshinder) en verkeersveiligheid. Pas hierna kan de tunnel tolvrij worden."

"Ik ga me er enorm hard voor maken dat het op korte termijn gaat gebeuren", zegt Van der Maas. "De onderzoeken die nog nodig zijn, daar zullen wij de lead in nemen, want die stappen moeten zo snel mogelijk worden ondernomen."

Verder laat de provincie weten dat wat hen betreft het nieuwe kabinet alles op alles moet zetten op 1 januari 2023. "Om die datum te halen, dienen de mogelijke noodzakelijke mitigerende maatregelen in het kader van milieu zijn vergund én gerealiseerd. De Provincie Zeeland streeft ernaar de tunnel zo snel mogelijk tolvrij te maken."

Verder staat in de brief dat door het snel tolvrij maken de NV Westerscheldetunnel (opgericht door de provincie en het Rijk met zo'n tachtig medewerkers) geen inkomsten meer krijgt. Dat wil het provinciebestuur oplossen met zogenoemde schaduwtol. "Het Rijk betaalt dan in feite de tol aan de NV Westerscheldetunnel die niet langer in rekening wordt gebracht aan de gebruikers." En wat het provinciebestuur betreft moet er een sociaal plan komen voor de medewerkers van de NV Westerscheldetunnel.

Voordat het tolvrij maken van de tunnel geeffectueerd kan worden, moeten aanvullende acties worden ondernomen: onder andere het opstellen van een bestuursovereenkomst tussen de NV Westerscheldetunnel, het Rijk en de provincie Zeeland, afstemming met de belastingdienst, het opstellen van een sociaal plan en het aanpassen van het tolplein om de verkeersstromen te reguleren. "De wegen moeten natuurlijk beheerd en onderhouden worden en dat kost geld", zegt Van der Maas. "Ook als er calamiteiten zijn moet er snel geschakeld worden en daar moeten afspraken over gemaakt worden."

In de afgelopen maanden is er door ambtenaren van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in samenwerking met ambtenaren van de Provincie Zeeland hard gewerkt aan dit draaiboek dat nu middels een brief aan zowel Provinciale Staten als de Tweede Kamer is gestuurd. Het is nu aan het nog nieuw te vormen kabinet om een keuze te maken en geld vrij te maken. Zeeland zet daarbij dus in op 1 januari 2023.