Steeds meer vervuilende stoffen sijpelen uit dijk Perkpolder
De vervuilde thermisch gereinigde grond (TGG) die in de dijk bij Perkpolder is gebruikt, is niet helemaal ingepakt in klei, zoals eerder werd gedacht. Dat blijkt uit een vrijgegeven jaarrapport met metingen van kennisinstituut Deltares. Ook valt in het rapport te lezen dat er hogere waarden vervuilende stoffen zijn gemeten ten opzichte van de jaren ervoor.
In 2019 stelde Rijkswaterstaat, die verantwoordelijk is voor de dijk, dat er geen gevaar was voor mens en dier omdat de TGG ingepakt zat in een laag klei. Daardoor konden de vervuilende stoffen niet doorlekken. Maar in een rapport in opdracht van de provincie, die toezicht houdt op bodemvervuiling, werden twijfels geuit over de kleilaag. Het vrijgegeven jaarrapport bevestigt nu die twijfels.
Voor de aanleg van de Zeedijk in 2014 is 275.000 m3 thermisch gereinigde grond (TGG) gebruikt. Dat is grond die onder hoge temperaturen voor het grootste deel schoongemaakt wordt. Maar bij de grond die in Perkpolder is gebruikt is er iets misgegaan. Uit onderzoek bleek dat er bijvoorbeeld te hoge concentraties calcium, arseen, benzeen en tolueen in de grond aanwezig zijn en dat de pH-waarden te hoog zijn.
Toch stukken zonder klei
In tegenstelling tot eerdere aannames is nu duidelijk dat de vervuilde grond in de zuidwest-hoek van de dijk direct op zand ligt, waardoor de vervuilende stoffen door kunnen sijpelen naar het grondwater en het land achter de dijk.
Er is volgens Deltares meer onderzoek nodig om duidelijk te krijgen hoe groot de plek zonder kleilaag is en of dit gevaar op kan leveren voor de zoetwaterbel die gebruikt wordt door landbouwers.
Opvallend is dat de waardes voor arseen op veel meetpunten te hoog zijn, en dat er een toename heeft plaatsgevonden ten opzichte van de metingen in 2017-2018. Ook is er meer chroom waargenomen dan bij metingen een jaar geleden, maar Deltares kan niet met zekerheid zeggen of dat aan de TGG ligt.
Verder is de hoeveelheid vanadium in de omgeving toegenomen. De hoogste concentraties komen voor in het gebied direct onder de TGG, of direct naast de kwelsloot naast de dijk. In het diepere grondwater is geen effect van de TGG waar te nemen.
Mogelijk schotten in de grond
Rijkswaterstaat laat momenteel verschillende scenario's opstellen om de huidige en eventueel toekomstige verspreiding van vervuilende stoffen te stoppen. Deltares schrijft dat onder andere als mogelijkheid 'bodeminjecties van waterremmend materiaal' toegepast kunnen worden. Dat zou betekenen dat er schotten in de grond geslagen moeten worden om de vervuiling tegen te gaan.
Ook moet er rekening gehouden worden met het weghalen van stukken grond om de verspreiding van de verontreiniging tegen te gaan. Wanneer er sprake is van het overtreden van de bodemwet, zou de TGG mogelijk verwijderd moeten worden. Op dit moment wordt in Utrecht een dijk bij Spakenburg afgegraven waar vergelijkbare grond in is gebruikt.
Een aantal landbouwers heeft aan de rechter gevraagd om een onderzoek door bodemdeskundige Theo Edelman, een onafhankelijke onderzoeker die alle gegevens en rapporten analyseert. Zijn rapport wordt eerdaags verwacht.
