Kamerleden gebombardeerd met argumenten voor afschaffing tol Westerscheldetunnel

Het mogelijk afschaffen van de tol voor de Westerscheldetunnel moet een plek krijgen op de formatietafel. Dat is de boodschap van grote politieke partijen in Den Haag, na afloop van een hoorzitting over de Zeeuwse kwestie. CDA-Tweede kamerlid Jaco Geurts: "Kamerleden die nog niet overtuigd waren dat er een oplossing moet komen voor de tunnel, die hebben dat vandaag wel te horen gekregen."
Kamerleden gebombardeerd met argumenten voor afschaffing tol Westerscheldetunnel
Geurts was voor zijn partij aanwezig bij de hoorzitting waar vanaf vanmorgen 10.00 uur over de tunnel werd gesproken. Volgens hem heeft de commissie kunnen horen wat er op alle vlakken in Zeeland speelt als het gaat om de tol. "Er is vandaag duidelijk gemaakt wat de impact is van de tolheffing bij de Westerscheldetunnel en hoe het ingrijpt in het persoonlijk leven van mensen en ik denk dat dat goed naar voren gebracht is."
Wie wil er nu achter een betaalmuur wonen?
Evert Meijers, doctor sociale geografie en planologie aan de Universiteit Utrecht
Als eerste kwamen vertegenwoordigers van twee onderzoeksbureaus aan de beurt. Ecorys maakte een maatschappelijke kosten- en batenanalyse (mkba) en kwam tot de conclusie dat het tolvrij maken een welvaartswinst van tussen de 27 en 39 miljoen euro per jaar op zou leveren. Het bureau Rebel gaf aan dat het nu nog te vroeg is, maar dat in 2025 er serieus overwogen kan worden om de tol op te heffen.

Kosten- en batenanalyse niet geloven

Voor de tweede ronde was op voorspraak van de SGP en CDA een criticaster uitgenodigd. Professor Wim Derksen gaf aan geen geloof te hechten aan de analyse van Ecorys. "Er is geen enkel idee waar de welvaartstoename door het afschaffen van de tol terechtkomt, dat is niet te voorspellen", betoogde hij, "En het zou zomaar kunnen dat er een grotere leegloop uit Zeeuws- Vlaanderen ontstaat, als er geen tunneltolbarrière meer is."
Tegenover Derksen zat Evert Meijers, doctor sociale geografie en planologie aan de Universiteit Utrecht. Die is warm pleitbezorger voor het tolvrij maken van de tunnel. "Wie wil er achter een betaalmiddel wonen", zei hij. Ook benoemde hij de onrechtvaardigheid van de tol. Overal in Nederland maakt de burger gebruik van het wegennetwerk inclusief bruggen en tunnels, maar alleen in Zeeuws-Vlaanderen wordt er door de overheid aan verdiend, en dat veelal over de ruggen van de inwoners.
Erik van Merrienboer
Erik van Merrienboer, burgemeester van Terneuzen © Omroep Zeeland
Daarna waren de Zeeuwen aan de beurt om de commissieleden te overtuigen van het vrijgeven van de tunnel. Gedeputeerde Harry van der Maas zei dat er snel duidelijkheid moet komen over de tol, omdat de onzekerheid tot onrust leidt. Wel vroeg hij extra aandacht voor de kennis en kunde van de medewerkers van tunnel, wanneer de tol inderdaad afgeschaft zou worden. "Het zou erg zonde zijn wanneer door het ontmantelen van de Westerscheldetunnel BV en het eventuele ontslag van die mensen die expertise verloren zou gaan."

'Geen fatsoenlijk alternatief'

Burgemeester Erik van Merrienboer van Terneuzen was duidelijk over de remmende invloed van de tol op Zeeuws-Vlaanderen: "Dit is een regio vol kansen, en die kansen worden tegengehouden door de tol. Bovendien is de tunnel een cruciale verbinding zonder fatsoenlijk alternatief. Zo'n verbinding dient tolvrij te zijn."
hoorzitting westerscheldetunnel
Eric de Ruijsscher namens VNO-NCW © Omroep Zeeland
Vanuit ondernemend Zeeland bracht Erik de Ruijsscher van VNO/NCW in dat het tolvrij maken van de tunnel niet afgewend moet worden op bestuurlijk Zeeland, maar dat Den Haag hiervoor de verantwoordelijkheid moet nemen. De Ruijsscher illustreerde de impact van het betalen van de tol voor zijn bedrijf H4A met het bedrag het bedrijf de afgelopen vier jaar aan tol betaalde: 500.000 euro.

Onaantrekkelijk vestigingsklimaat

Jurgen van der Sloot van landelijke ondernemersvereniging voor exportbranche Evofenedex benadrukte dat de tol ondernemers op kosten jaagt die niet op de klant te verhalen zijn en dat het vestigingsklimaat onaantrekkelijk is door het tolgeld. Hij zegt ook dat de branche wil naar een totaal ander systeem van het belasten van wegverkeer, namelijk per gereden kilometer: "In zo'n systeem past tolgeld voor een tunnel ook niet."
hoorzitting westerscheldetunnel
Cees Liefting van stichting Zeeland Tolvrij © Omroep Zeeland
Cees Liefting hamerde namens de stichting Zeeland Tolvrij nog maar eens op de onrechtvaardigheid van de tol en het feit dat volgens de stichting de tunnel al lang is afbetaald. Het tunnelgeld is nooit bestemd geweest voor rendement en het financieren van andere projecten zoals de Sluiskiltunnel volgens Liefting.

'Boost voor Zeeuws-Vlaanderen'

Als laatste mocht directeur Daan Schalck van North Sea Ports een duit in het zakje doen. Ook hij denkt dat het tolvrij maken van de tunnel een boost zal betekenen voor Zeeuws-Vlaanderen als economisch interessant gebied, maar gaf ook aan dat de toename van het vrachtverkeer als gevolg daarvan, een aandachtspunt is. Door meer vracht via alternatieve vervoersvormen, zoals binnenvaart, te laten vervoeren hoopt North Sea Ports de druk op de wegen en het milieu, tegen te gaan.
Reacties Kamerleden op pleidooien

Gaat dit de Kamerleden overtuigen?

Ook al maakten de argumenten indruk op de diverse commissieleden, niet iedereen wilde aan het eind al het achterste van zijn of haar tong laten zien, zoals ook Kamerlid Fahid Minhas van de VVD. "Volgens mij is dit iets wat we moeten meenemen naar de formatietafel en daar moet het besproken worden." Dat vindt Geurts ook, al is hij ervan overtuigd dat de hoorzitting effect heeft gehad. "Zeker. Kamerleden die nog niet overtuigd waren dat er een oplossing moet komen voor de tunnel, die hebben dat vandaag wel te horen gekregen."