Varen populair, maar onervaren kapiteins onderschatten de gevaren

Varen is door corona populair. De verkoop van boten is het afgelopen jaar bijna verdubbeld waardoor veel nieuwe watersporters voor het eerst het water opgaan. De nieuwe kapiteins maken de Zeeuwse wateren alleen een stuk gevaarlijker, omdat ze volgens ervaren zeerotten de moeilijkheden vaak onderschatten.
De jachthaven Tholen
De jachthaven van Tholen © Ria Overbeeke, Waarde
"Je knijpt soms je billen bij elkaar waneer je weer zo'n onervaren schipper de haven in ziet varen", zegt Henk Gravenstein bij radioprogramma de Zeeuwse Kamer. Hij was dertien jaar havenmanager in Bruinisse en merkt dat onervaren kapiteins vaak veel te snel de grote wateren op willen. "Zie het Veerse Meer en de Grevelingen als een blauwe piste en de Oosterschelde als een zwarte. Als je net gaat skiën ga je toch ook niet meteen de zwarte piste af?"

Oefenen, oefenen en oefenen

Het ontstaan van die problemen zit volgens Gravenstein in het vaarbewijs. Daar leer je alleen de theoretische kant, maar kan je al meteen met een grote boot het water op, terwijl de praktische kennis ontbreekt. "Ik adviseer ook altijd aan beginners: neem les en ga zoveel mogelijk oefenen in de praktijk. Schaam je niet en leg die boot maar twintig keer aan. Zo kan je het pas onder de knie krijgen."
Epco Ongering helpt de beginnende vaarders. Hij schreef het boek Zorgeloos Varen, dat een basisboek kan zijn voor de de beginnende kapitein. Ze leren er niet alleen de regels, maar ook hoe ze in de praktijk zo veilig mogelijk het water op kunnen. Volgens de schrijver was het nodig, want veel beginners stuiten op tal van problemen.

Koop niet uit emotie

Het begint volgen Ongering al bij de aanschaf van een boot. "Het is vaak een emotionele aankoop, omdat ze verliefd worden op zo'n vaartuig in de showroom. Ze kijken amper of die boot wel bij ze past, waardoor ze vaak iets te groot en dus verkeerd aanschaffen."
Dat ziet Gravenstein ook. Hij adviseert vooral om klein te beginnen en eerst eens het gevoel te krijgen wat zo'n boot allemaal doet op open water. Vaak beseffen beginnende kapiteins volgens Gravenstein niet wat wind en stroming met een boot kunnen doen, zeker wanneer ze met een groter of sneller vaartuig varen.

Toch valt het aantal ongelukken mee

Ondanks dat er flink wat gevaarlijke situaties ontstaan, gaat het volgens beide heren toch vaak goed. Grote ongelukken zijn er nauwelijks en het moet ook zeker niet afschrikken om te gaan varen. "Want varen is zo mooi", zeggen Ongering en Gravenstein in koor.
"En je beleeft altijd wat", vertelt Henk Gravenstein. "Tuurlijk, je moet niet alle verhalen van kapiteins geloven hoor, want in de kroeg worden boten soms vijf meter langer dan in werkelijkheid. Wanneer ze dan de havenkosten bij me betalen blijkt die boot plots een heel stuk korter."
Varen is populair, maar onervaren kapiteins onderschatten de gevaren.