Concentratie PFAS in Westerschelde te hoog, 'geen zorgen voor zwemmers'

De PFAS-concentratie in de Westerschelde en het Kanaal van Gent naar Terneuzen is tussen de 2 en 25 keer hoger dan in de rest van Nederland. Toch hoeven zwemmers zich geen zorgen te maken dat zij aan te veel PFAS worden blootgesteld, schrijft het provinciebestuur naar aanleiding van vragen die zijn gesteld nadat is gebleken dat de 3M-fabriek bij Antwerpen veel meer PFOS heeft uitgestoten dan toegestaan.
Westerschelde Waarde
De Westerschelde bij Waarde © Ria Overbeeke
Die verhoogde concentratie kwam naar voren in een recent onderzoeksrapport dat in opdracht van Rijkswaterstaat (RWS) is opgesteld. In het rapport is een analyse gemaakt van de PFAS monitoringsgegevens van RWS van 2008 tot 2020. Uit dat rapport blijkt dat in heel Nederland de PFAS-norm overschreden wordt, maar dat de Westerschelde en het Kanaal van Gent naar Terneuzen er bovenuit springen. Of die hoge concentratie in de Zeeuwse wateren door de uitstoot van de 3M-fabriek is veroorzaakt, kan RWS niet zeggen.
Vanwege de verhoogde uitstoot rond de 3M-fabriek bij het Belgische Zwijndrecht heeft de Vlaamse regering extra maatregelen genomen. Zo hebben ze geadviseerd om in een straal van tien kilometer rond de fabriek geen eieren meer te eten van eigen kippen. Dichter bij de fabriek in Zwijndrecht mag ook geen groente uit eigen tuin worden genuttigd, of grondwater worden gebruikt.

Geen zorgen in Hulst

Inwoners van Hulst hoeven zich volgens de provincie geen zorgen te maken over hun groente of eieren. Bij metingen in 2019 in het buitengebied van Hulst zijn lage concentraties PFAS gevonden, schrijft de provincie. Volgens de provincie en Rijkswaterstaat zijn er in Zeeland geen bedrijven die PFAS in het oppervlaktewater lozen.
PFAS is een verzamelnaam van chemische stoffen (poly- en perfluoralkylstoffen) die van nature niet in het milieu voorkomen. De stoffen worden onder andere gebruikt in antiaanbaklagen en brand- en vuilwerende stoffen. Deze stoffen worden al decennia gebruikt en zijn nauwelijks afbreekbaar. Van een aantal types PFAS is pas de laatste paar jaar bekend geworden dat zij bij langdurige blootstelling kankerverwekkend zijn en het immuunsysteem kunnen aantasten.

Onderzoek

De provincie heeft de NVWA gevraagd onderzoek te doen naar de gevolgen van de aanwezigheid van PFAS voor de voedselveiligheid. Zwemmers hoeven zich volgens het provinciebestuur geen zorgen te maken. In haar brief schrijft de provincie dat de opname van PFAS via de huid minimaal is. Wel heeft de provincie het RIVM gevraagd hier verder onderzoek naar te doen.