Stille Willie komt tot leven, deze veertiende-eeuwse monnik krijgt een gezicht
De bolle toet, kalende kop en guitige blik zijn onmiskenbaar. Wie hem gekend zou hebben, zou hem vast en zeker herkennen, denkt archeoloog Richard Lensen. De veertiende-eeuwse monnik van wie hij jaren geleden in Kloosterzande de botresten vond, heeft na een reconstructie van de schedel een echt gezicht gekregen. Stille Willie heet nu monnik Wilbert.
Stille Willie uit de veertiende eeuw komt tot leven
Monnik Wilbert leefde ergens tussen de veertiende en zestiende eeuw in de uithof in Kloosterzande. Dat was een soort uitvalsbasis van abdij Ten Duinen in Kokzijde. De cisterciënzer monnik, "een klein mannetje van ongeveer 1,60 meter groot", werkte er op het land en had volgens de archeoloog uit Hulst geen gemakkelijk leven. "Hij was versleten, had reumatische klachten aan zijn rug, had overgewicht en was bijna al zijn tanden kwijt, dus eten zal voor hem ook wel moeilijk geworden zijn", weet Lensen. Toch werd Wilbert nog tussen de 60 tot 70 jaar oud.
Na zijn dood werd de monnik niet naar de abdij vervoerd om daar begraven te worden, maar werd hij - waarschijnlijk vanwege de te lange reis met paard en wagen - begraven op het kerkhof rond het nu hervormde Hof te Zandekerkje in Kloosterzande, dat bij de uithof hoorde. Daar lag hij meer dan zeshonderd jaar; onwetend van de herbouw van het kerkje in 1609 en de kerkmuur die in de zeventiende eeuw bovenop zijn graf werd gebouwd.
Een hap uit zijn schedel
In 2013 moest de vervallen kerkmuur nodig gerestaureerd worden. Daarvoor werd een diepe gleuf gegraven om een nieuwe fundering te kunnen maken. Lensen, toen nog student archeologie, trof daarin toevallig het skelet met een verminkte schedel aan. "Door het graven was een hele hap uit de schedel genomen."
Dat het om een middeleeuwse monnik ging, was hem al gauw duidelijk: het skelet lag met de voeten naar het oosten en het hoofd naar het westen. Een tijdje lag het geraamte - gekscherend Stille Willie gedoopt - bij hem thuis, daarna kreeg de monnik een plekje in het museum in Hulst.
Tot vorig jaar, want toen bedacht de oudheidkundige kring De Vier Ambachten dat het mooi zou zijn om, tegelijk met het uitbrengen van het jaarboek van de vereniging, Stille Willie een gezicht te geven en de geschiedenis van de monnik levend te maken. De internationaal bekende fysisch antropologe en archeologe Maja d'Hollosy van het bedrijf Skullpting reconstrueerde de monnik op verzoek van de Kring.
Geschiedenis levend maken
"Wilbert is een voorbeeld waarmee we niet alleen aan onze leden maar met name aan het publiek willen laten zien dat geschiedenis een levende kwestie is, die leuk en spannend is", vindt voorzitter Ed Peerbolte van de Vier Ambachten. Hij hoopt dat de reconstructie ook bijdraagt aan de bekendheid van de oudheidkundige kring. Of de kring nog de boer op gaat met Wilbert en zijn verhaal, weet hij nog niet. "Maar komen vertellen over Wilbert en uitleg geven, doen we graag." Hij blijft te bewonderen, volgend jaar in het nieuwe museum in Hulst.
Zaterdag 9 oktober presenteert de kring haar nieuwe jaarboek, met daarin onder meer het verhaal van monnik Wilbert, in Hotel van Leuven in Kloosterzande.
