Extra toeristen niet welkom op Walcheren, maar wel in Zeeuws-Vlaanderen

18 januari 2022, 12:09 • 4 minuten leestijd

Zeeuwen zijn sterk verdeeld over extra toerisme in de regio. Waar Walcheren zegt: "Stop, het is genoeg zo", zegt Zeeuws-Vlaanderen: "Nou, laat maar komen, die toeristen." De Oosterschelderegio (Bevelanden, Schouwen en Tholen) neemt een middenpositie in. Dat blijkt uit een opinieonderzoek onder inwoners dat Omroep Zeeland heeft laten uitvoeren door bureau Gfk.

Uit die enquête blijkt ook dat Zeeuwen zich het meest ergeren aan de tweede huizen van toeristen, die vaak leegstaan. Ze bederven de leefbaarheid van de kleinere dorpen, want de plaatselijke winkelier profiteert er nauwelijks van. Daarnaast maken de dorpen buiten het seizoen een uitgestorven indruk, wat de sociale cohesie niet ten goede komt.

Ook storen Zeeuwen zich aan afval van toeristen en zouden er te weinig parkeerplaatsen zijn, wat zorgt voor irritatie.

Voorzitter Ab Pouwer van de ondernemersorganisatie HISWA-RECRON afdeling Walcheren begrijpt dat inwoners dit zo ervaren, maar volgens hem veroorzaken ze deels deze problemen ook zelf, bijvoorbeeld bij de verkoop van hun woning.

"Inwoners willen het hoogste rendement als ze hun huis verkopen. Je kan ook bewust kiezen om te verkopen of verhuren aan iemand uit de regio zelf. En dat geldt ook voor het afvalprobleem. Niet alle afval komt van de toeristen. Mijn ervaring is dat de meeste toeristen juist zuiniger zijn op de omgeving dan menig inwoner zelf", stelt Pouwer.

Top vijf van argumenten tegen extra toeristen

Rang	Argument tegen extra toeristen	Procent
1	Tweede huizen (van toeristen) die meestal leeg staan	44
2	Te weinig parkeerplaatsen	39
3	Extra afval van bezoekers op straat en in de natuur	34
4	Files op de weg en wachtrijen in de winkels	33
5	Hogere prijzen (van bv. huizen of in de horeca)	30

Toch vindt de voorzitter de uitslag van de enquête wel herkenbaar en geeft het onderzoek een signaal af, waar rekening mee moet worden gehouden. "Want zonder draagvlak is er geen goed toerisme mogelijk in de regio. Op Walcheren is er dus geen ruimte meer nodig voor verblijfsaccommodaties, maar juist voor extra landschap dat mede te gebruiken is voor het toerisme. Daarmee ontlast je namelijk onze natuurgebieden."

Aan de andere kant hoopt Pouwer dat de inwoners op Walcheren zich ook realiseren dat Zeeland er zonder toerisme heel anders uit zou zien. "Toerisme zorgt ook voor inkomsten en veel mensen op Walcheren zijn direct of indirect afhankelijk van het toerisme. Het is één van de belangrijkste pijlers van de Zeeuwse economie. Er moet dus gezocht worden naar een goede balans."

Extra toeristen welkom in Zeeuws-Vlaanderen © Wikimedia Commons

Maar komen er ook echt meer toeristen naar Zeeland? De ontwikkeling van bijvoorbeeld het verblijfstoerisme in Zeeland lijkt er wel op te wijzen. Bekijk in onderstaande grafiek de groei sinds 2011 van het aantal overnachtingen in hotels, vakantiehuisjes en campings. Vorig jaar was er een dip te zien, maar dit jaar is het cijfer hoger dan het vorige record. In deze statistiek zijn de dagjesmensen niet meegenomen.

Bureau Gfk heeft ook de vraag gesteld op welke manier Zeeuwen gecompenseerd willen worden voor eventuele overlast die extra toeristen met zich meebrengen. Daarover is men het in alle Zeeuwse regio's eens. Bovenaan het ranglijstje staat belastingverlaging, want als de toeristen meer belastinggeld in het laatje brengen, moeten de eigen burgers dat terugzien in lagere, andere heffingen vanuit de gemeentehuizen.

Pouwer constateert overigens dat dit al meerdere decennia plaatsvindt. "Het is al jaren de gang van zaken. De opbrengsten vanuit het toerisme voor de gemeenten is een heel groot gedeelte van de inkomsten. In de gemeente Veere zelfs meer dan 75 procent. En dat zorgt ervoor dat deze gemeenten ook lagere lokale lasten hebben. Zeker wanneer je het afzet tegen het voorzieningenniveau."

Top 5 van compensatie

Rang	Vorm van compensatie voor extra toeristen	Procent
1	Meer toeristenbelasting? Geef dan de eigen inwoners korting op de gemeentelijke belasting.	41
2	Meer en betere openbare toiletten in mijn woonregio. Een schone wc hoort bij gastvrijheid.	33
3	Meer parkeervoorzieningen in mijn woonkern, ook al omdat de eigen inwoners anders hun auto niet kwijt kunnen raken.	33
4	Shuttlebussen over een langere afstand naar het strand, zodat de auto's niet allemaal onderaan de duinen hoeven te staan.	33
5	Extra attracties voor slecht weer, want ik zie als het zomers regent de toeristen verloren door onze straten lopen.	30

Het bestuur van HISWA-RECRON afdeling Zeeuws-Vlaanderen ziet dat het toerisme in de regio van grote economische betekenis is. Het draagt niet alleen bij aan het behoud van het voorzieningenniveau (zoals winkels en horeca) en aan de leefbaarheid in de woonkernen, het zorgt er ook voor dat de inwoners van de gemeente Sluis over een hoogwaardige en betaalbare digitale infrastructuur beschikken.

De leden van de Zeeuws-Vlaamse afdeling zijn zelf terughoudend om het toerisme in aantallen verder te laten groeien. Zij hechten er veel waarde aan dat er een breed draagvlak voor het toerisme is bij de inwoners en dat de toerist zich welkom voelt in (West-)Zeeuws-Vlaanderen. Ze zijn juist voorstander van seizoenspreiding en van kwaliteitsverbetering van de toeristische bedrijven.

Onderzoeksmethode

Het opinieonderzoek waarop dit artikel is gebaseerd, is in het najaar van 2021 uitgevoerd door bureau Gfk. Er werd gebruik gemaakt van diverse onderzoekspanels. In totaal hebben 1.335 Zeeuwen van achttien jaar en ouder meegewerkt aan het onderzoek. De uitkomsten zijn representatief naar leeftijd, geslacht, opleiding en woongebied. Zeeland werd hiertoe in drie gebieden opgedeeld: de Oosterschelderegio, Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen.

De gegeven percentages hebben een betrouwbaarheidsmarge van wisselende grootte. Of er tussen verschillende deelgroepen inderdaad een statistisch significant verschil aan te wijzen is, vind je met de letters A, B en C in deze statistiek terug.