Vlaanderen wil bagger op grens storten, vrees voor nog meer PFAS in Westerschelde

Vlaanderen wil ruim 400.000 kuub bagger afkomstig uit de omgeving van de 3M-fabriek in Zwijndrecht storten op de grens tussen België en Zeeland. Het gaat om grond die afgegraven is voor de aanleg van de Oosterweelverbinding, een tunnel tussen de linker- en rechteroever van de Schelde in Antwerpen. Gedeputeerde Staten is sinds juli op de hoogte van de Vlaamse plannen, maar is niet ingegaan op een adviesaanvraag voor de stortvergunning.
D66 vreest voor met PFAS vervuilde bagger op de grens tussen Zeeland en Vlaanderen
D66 in Provinciale Staten vreest dat door het storten van deze grond de concentratie PFAS in het water nog hoger wordt. De partij heeft vragen aan GS gesteld over de kwestie. De tunnel komt namelijk een kilometer ten oosten van de 3M-fabriek te liggen. Uit grondonderzoek voor de aanleg van de tunnel bleek eerder dit jaar dat 3M jarenlang illegaal veel PFAS loosde. Het vermoeden is dat ook de hoge concentraties PFAS in de Westerschelde door deze lozingen zijn veroorzaakt.

Concentratie PFAS in Westerschelde omhoog

De Vlaamse regering heeft nu een omgevingsvergunning aangevraagd om ook bagger te storten bij de Schaar van Ouden Doel, net over de grens met Nederland. Tot afgrijzen van Wouter Versluijs van D66. "Onze verwachting is dat er heel veel PFAS in het sediment zit", legt Versluijs uit. "We verwachten dat die concentraties dus omhoog gaan."
Als het aan D66 ligt, tekent de provincie bezwaar aan tegen de ontwerpvergunning van de Vlamingen. "En dat we in ieder geval heel duidelijk krijgen wat er in die grond zit", vult Versluijs aan.
PFAS-bagger op grens
Wouter Versluijs (D66) vreest dat door de baggerstort de concentratie PFAS in de Westerschelde omhoog gaat © Omroep Zeeland
In de vergunningsaanvraag is wel opgenomen dat de grond bemonsterd en geanalyseerd wordt. "Maar hebben we die gegevens?", vraagt Versluijs zich af. Als blijkt dat er in die grond maar weinig PFAS zitten, heeft D66 geen problemen met de baggerstort. "Maar dan willen we dat wel graag even zien voordat het gebeurt", voegt de D66'er daar aan toe.

Provincie om advies gevraagd

De vergunningsaanvraag werd in mei van dit jaar ingediend, voordat de bom rondom 3M en PFAS barstte. De provincie Zeeland is volgens de Vlaamse regering al sinds 26 juli op de hoogte van de vergunningsaanvraag. Toen hebben de Vlamingen de aanvraag voor advies bij zowel de Zeeland als Noord-Brabant bezorgd.
Dat advies is nooit gekomen uit Zeeland. Rijkswaterstaat gaat over de waterkwaliteit, dus de provincie rekende erop dat Rijkswaterstaat met een reactie op de vergunningsaanvraag zou komen. Het provinciebestuur ging er tot vorige maand onterecht van uit dat dergelijke adviesaanvragen ook naar Rijkswaterstaat werden gestuurd. Dat is echter nooit gebeurd, want Rijkswaterstaat heeft de adviesaanvraag nooit ontvangen. Vlaanderen heeft dus nooit een Zeeuwse zienswijze ontvangen op deze stortvergunning.

Aanvraag bleef toch liggen

Het is niet voor het eerst dat er geen reactie uit Zeeland komt op een adviesaanvraag. Drie jaar geleden, toen Vlaanderen om de Zeeuwse mening over een vergunningsaanvraag van 3M had gevraagd, kwam er ook al geen reactie omdat de provincie dacht dat Rijkswaterstaat zou reageren. In september zei gedeputeerde Dick van der Velde daarover dat de provincie in de toekomst alerter wil zijn op adviesaanvragen voor chemiebedrijven.
Begin oktober kwam de provincie erachter dat adviesaanvragen niet rechtstreeks doorgestuurd worden naar Rijkswaterstaat. Waarom deze adviesaanvraag toen nog is blijven liggen is niet duidelijk. De provincie kwam pas in actie nadat de ontwerpvergunning eind oktober gepubliceerd werd.
PFAS-bagger op grens
Vlaanderen wil 430.000 kuub bagger storten in de Schaar van Ouden Doel bij Doel © Omroep Zeeland
De afgelopen maanden is er meerdere keren contact geweest over PFAS tussen de provincie Zeeland, demissionair minister van Infrastructuur & Waterstaat Barbara Visser en de verantwoordelijke Vlaamse Zuhal Demir. Daarin werd ook afgesproken dat Zeeland en de Nederlandse en Vlaamse regeringen gezamenlijk op zouden trekken om de PFAS-problematiek te lijf te gaan.

Samenwerking werkt nog niet

Dat die samenwerking nog niet volledig van de grond gekomen is, blijkt wel uit het feit dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat niet op de hoogte was van de vergunningsaanvraag. Het ministerie is pas sinds vorige week op de hoogte van de plannen van de Vlamingen. In een reactie laat het ministerie weten dat er, naar aanleiding van de hoge concentraties PFAS in de Westerschelde, gewerkt wordt aan een betere informatie-uitwisseling tussen de Nederlandse en Vlaamse regering. "Om dit soort verrassingen te voorkomen", schrijft het ministerie.
Tegen de stortvergunning kan nog tot 20 december bezwaar gemaakt worden. Volgens de Belgische regelgeving kan iedereen die 'gevolgen ondervindt of waarschijnlijk ondervindt van de afgifte of bijstelling van een omgevingsvergunning' bezwaar aantekenen. Volgens het ministerie doet Rijkswaterstaat inmiddels wel onderzoek naar de milieu-hygiënische kwaliteit van de te storten bagger. Als dat onderzoek afgerond is, gaat het ministerie met Zeeland overleggen over de te nemen vervolgstappen.