Zeer hoge PFAS-waarden in bloed van jonge kinderen die in de buurt van 3M wonen

Drie van de onderzochte kinderen hebben zulke hoge concentraties in hun bloed, dat de bloedwaarden ook voor volwassenen als alarmerend gelden. Dat blijkt uit de tussentijdse onderzoeksresultaten, meldt de Vlaamse nieuwszender VTM Nieuws. Daarbij wordt een zogeheten alarmwaarde gehanteerd van tien microgram per liter bloed.

De onderzoekers hebben de concentratie van PFOS in het bloed gemeten, dat is een subcategorie van PFAS. Die afkorting is een verzamelnaam voor duizenden vrijwel niet-afbreekbare synthetische stoffen, ook wel bekend onder de Engelse naam forever chemicals.

Eerder werd al duidelijk dat volwassenen die in de buurt van 3M wonen extreem hoge PFAS-waarden in hun bloed hebben. Dat ging toen uitsluitend om volwassenen. Tot nu toe hebben al meer dan 2.000 buurtbewoners van de 3M-fabriek in Zwijndrecht zich aangemeld voor bloedonderzoek, blijkt uit cijfers van het Agentschap Zorg en Gezondheid.

Bij dit nieuwe onderzoek, dat is uitgevoerd op vraag van de Belgische politieke partij PvdA, werden twintig kinderen van tussen de twee en twaalf jaar getest. Uit het onderzoek bleek dat zes van de kinderen verhoogde PFOS-waarden in hun bloed hebben.

De PvdA liet het onderzoek uitvoeren omdat er veel ongerustheid is onder ouders. De partij benadrukt wel dat het gaat om een steekproef en niet om een wetenschappelijk onderzoek. PFAS wordt gezien als gevaarlijker voor kinderen dan volwassenen, omdat kinderlijven nog in ontwikkeling zijn.

VTM Nieuws citeert een van die bezorgde ouders, Mieke Van Laer, die ook haar kinderen liet onderzoeken op verhoogde PFOS-waarden. Het gezin woont op zo'n vier kilometer van de 3M-fabriek. Bij Miekes 10-jarige zoon werd een concentratie aangetoond van elf microgram PFOS per liter bloed. Dat is dus boven de alarmwaarde van tien microgram per liter. Haar 6-jarige dochter heeft zelfs twintig microgram PFOS per liter in haar bloed, bijna twee keer de alarmwaarde. De Europese gezondheidsnorm voor een volwassen man is 6,9 microgram per liter.

Van Laer zegt tegen VTM Nieuws dat ze geschrokken is van deze uitkomst. "Het lijkt wel alsof er een donkere wolk boven onze tuin hangt, want misschien krijgen ze nog extra PFOS binnen." Ze is kwaad op 3M, maar vooral ook op de overheid, omdat die het schandaal volgens haar veel eerder had moeten bekendmaken.

Volgens professor Nik van Larebeke van de Universiteit van Gent kunnen zulke hoge concentraties PFOS leiden tot een lichte vertraging van de seksuele ontwikkeling, een mogelijke vermindering van het kortetermijngeheugen en meer slaperigheid. Dat komt door een hormoonverstoring. Bovendien is er volgens Van Larebeke 'niets aan te doen.' Wanneer het PFOS aanwezig is in het bloed, kan er niets aan gedaan worden om de waarden te doen dalen, zegt hij tegen VTM Nieuws.

De jarenlange lozingen van 3M hebben ook grote gevolgen voor Zeeland. Meerdere malen is aangetoond dat vis uit de Westerschelde verhoogde PFAS-waarden bevat. Ook Omroep Zeeland-verslaggever Pim van den Berge uit Middelburg liet zichzelf testen en hoewel hij niet zwemt in de Westerschelde en geen vis, zeekraal of lamsoren uit de Westerschelde eet, bleek de PFAS-waarde in zijn bloed hoger dan de Europese richtlijn.

Daarbij werden de waarden gemeten van de PFAS-soorten PFOS en PFOA in zijn bloed. Daaruit kwam een concentratie van 8,6 microgram per liter. Lager dus dan de kinderen van Van Laer, maar nog altijd hoger dan de Europese gezondheidsnorm van 6,9 microgram per liter. De Provinciale Staten van Zeeland willen dan ook dat 3M een schadevergoeding betaalt aan Zeeland voor de geleden gezondheidsschade onder de Zeeuwen.