Op grote schaal PFAS uit afvalwater verwijderen: proefopstelling bij Indaver in Hoek toont aan dat het kan

Indaver hoopt nog voor het einde van het jaar op hun locatie in Hoek een waterzuiveringsinstallatie te hebben waarmee het bedrijf op grote schaal alle PFAS uit het afvalwater kan verwijderen. Een proefopstelling heeft de laatste vier maanden aangetoond dat dit mogelijk is.
Proef PFAS Indaver
Door deze opstelling wordt water onder hele hoge druk door kleine gaatjes gepompt om vervuiling te verwijderen © Omroep Zeeland
De afvalverwerker gebruikt daarbij de techniek van omgekeerde osmose. "In feite drukken wij onder hoge druk water door hele kleine gaatjes, waardoor het water erdoorheen gaat en de vervuiling achterblijft", zegt Hans Vercouteren, directeur Veiligheid, Gezondheid & Milieu van Indaver.
PFAS is een verzamelnaam van chemische stoffen (poly- en perfluoralkylstoffen) die van nature niet in het milieu voorkomen. De stoffen worden onder andere gebruikt in antiaanbaklagen en brand- en vuilwerende stoffen. Deze stoffen worden al decennia gebruikt en zijn nauwelijks afbreekbaar. Van een aantal types PFAS is pas de laatste paar jaar bekend geworden dat zij bij langdurige blootstelling kankerverwekkend zijn en het immuunsysteem kunnen aantasten.
De proefopstelling, die sinds februari draait op de locatie in Hoek, heeft aangetoond dat de omkeerde osmose werkt. "Voor de meeste PFAS-ketens halen we honderd procent rendement", vertelt Rudi Lancel, site-manager van Indaver Terneuzen. "Er is een aantal kleinere moleculen waar nog nabehandeling voor nodig is, maar dat lijkt niet zo'n moeilijke opdracht." Volgens Indaver haalt, met wat kleine aanpassingen, de grote zuiveringsinstallatie ook die laatste moleculen uit het water.
Proef PFAS Indaver
Links het water dat gezuiverd moet worden, in het midden het concentraat met de vervuiling en rechts het gezuiverde water © Omroep Zeeland
Indaver maakt in de zuiveringsinstallatie eigenlijk een concentraat met vervuiling. "Dat betekent dat we aan de ene kant helder, proper water overhouden en aan de andere kant een concentraat van alle verontreinigingen die nog in het water aanwezig zijn, waaronder PFAS", verduidelijkt Lancel.
Bijna al het water, 95 procent om precies te zijn, dat door de installatie wordt gepompt, kan volgens Indaver veilig op de Westerschelde worden geloosd. De overgebleven vijf procent, het concentraat, moet nog verwerkt worden. Dat gebeurt bij de grote verbrandingsovens in Antwerpen.
Het ene afvalwater is het andere niet.
Hans Vercouteren, directeur Veiligheid, Gezondheid & Milieu van Indaver
Dat het nu in Hoek mogelijk blijkt de PFAS uit het water te halen, wil niet zeggen dat Indaver het ei van Columbus heeft uitgevonden. "Het ene afvalwater is het andere niet", legt Vercouteren uit. Volgens Vercouteren ligt het heel erg aan de samenstelling van het water of omgekeerde osmose een oplossing is. Bij de locatie van Indaver bij Antwerpen is dit bijvoorbeeld al niet mogelijk. "Je hebt bepaalde componenten, als zouten, die heel snel de gaatjes in de zuiveringsinstallatie zouden blokkeren en vervuilen, waardoor je regelmatig onderdelen moet vervangen."
Ook is het met een dergelijke zuiveringsinstallatie geen optie om de PFAS die in de Westerschelde zitten te verwijderen. "Daar is de hoeveelheid water die door de Westerschelde stroomt veel te groot voor", aldus Lancel. Met deze installatie kan alleen voorkomen worden dat er vanuit de afvalverwerker PFAS in het oppervlaktewater komt.

Duurzamer en goedkoper

Nu de proef geslaagd is, hoopt Indaver snel een zuiveringsinstallatie voor al het afvalwater in Hoek te bouwen. Kosten: ruim zes ton. Toch is dat een duurzaamheids- en bezuinigingsslag, denkt het bedrijf. Doordat er in plaats van twintig nog maar één vrachtwagen met afvalwater per twee weken naar Antwerpen hoeft te rijden, stoot het bedrijf minder uitlaatgassen uit. Daarnaast scheelt het aanzienlijk in de kosten om het water te vervoeren en te verbranden.
Indaver is nu bezig met het aanvragen van een bouwvergunning voor een nieuwe waterzuiveringsinstallatie. Het bedrijf hoopt eind dit jaar de installatie in gebruik te nemen.