Big Brother is watching you in Lewedorp; 'Ze kunnen zelfs zien of ik mijn koelkastdeur open'

Het is de heilige graal in de ouderenzorg van dit moment: technische snufjes waarmee mensen langer thuis kunnen blijven wonen. En juist daarom houdt zorgorganisatie SVRZ in Lewedorp een proef met sensoren die moeten helpen om vroegtijdig dementie op te sporen.
Dankzij sensoren langer thuis wonen; 'Als dit werkt, is het fantastisch!'
Je ziet ze bijna niet zitten, maar het draait allemaal om kleine witte apparaatjes aan deuren. Ze registreren welke deuren open en dicht gaan. Er zit er zelfs eentje op de koelkast. En dat is voor Nellie Raas uit Lewedorp, deelnemer aan de proef, wél even wennen. "Dat is toch wel een beetje gek, ja. Dat ze zien wanneer ik de koelkast opentrek."

Geen camera's

Ze had dan ook nooit ingestemd met deze proef als er allemaal camera's opgehangen werden in haar appartement aan de Deltastraat. "Ze moeten niet de hele dag naar me zitten kijken wat ik allemaal doe. Dan had ik nooit ja gezegd."
Sensoren vroegtijdige dementie koelkast
De sensoren meten ook of de deur van de koelkast opengaat of niet © Omroep Zeeland
Dat ze ervoor heeft gekozen om wél met deze proef met sensoren mee te werken, heeft alles te maken met de toekomst. "Nu heb ik het nog niet nodig. Het gaat goed. Maar wie weet ben ik er in de toekomst heel blij mee!"

Sensoren

Het systeem werkt eigenlijk vrij simpel. De sensoren houden bij welke deur wanneer geopend wordt. Gecombineerd met gegevens over de temperatuur in het appartement, het stroomverbruik en het waterverbruik, zegt dit iets over het gedrag van de bewoner.
Zo is uit die gegevens op te maken wanneer iemand doucht, wanneer iemand koffie zet, wanneer iemand kookt. Daardoor is veel beter bij te houden of de deelnemer zichzelf goed verzorgt.
Sensoren vroegtijdige dementie 1 Wijkverpleegkundige Denise Voet bespreekt de meetgegevens met cliënt mevrouw Raas
Wijkverpleegkundige Denise Voet bespreekt de meetgegevens met cliënt mevrouw Raas © Omroep Zeeland
Op termijn moet er zelfs kunstmatige intelligentie aan te pas komen; een slim computerprogramma dat de normale patronen herkent en waarschuwt als daarvan wordt afgeweken. Maar dat is nu nog gewoon mensenwerk, legt wijkverpleegkundige Denise Voet uit.

'Sneller ingrijpen'

"We gaan met de cliënten zitten om de data met hen te bespreken", zegt Voet. "En als ze dan bijvoorbeeld aangeven drie keer per week te douchen, maar we zien in de data dat dit niet het geval is, dan kunnen we sneller ingrijpen. Bijvoorbeeld door ze eraan te herinneren."
Een ander voorbeeld dat Voet noemt is een cliënt die veel afvalt. "Als ze dan zeggen drie keer per dag te eten, maar we zien dat die koelkast helemaal niet open is gegaan, dan kunnen we bijvoorbeeld een diëtist inschakelen."
Ik hoop hier tot het einde te kunnen blijven. Dus als die sensoren daarbij zouden helpen, dan zou dat fantastisch zijn!
Nellie Raas, deelnemer aan de proef
Dirk de Korne, stafdirecteur Zorg en Welzijn bij SVRZ, hoopt dat dit soort systemen helpen om mensen langer thuis te laten wonen. "Want dat is hard nodig. We kampen met vergrijzing en met een personeelstekort, waardoor niet iedereen van boven een bepaalde leeftijd opgenomen kan worden."

'De wens van de mensen zélf'

Volgens De Korne komt daar nog bij, dat de ouderenzorg steeds duurder wordt en dat mensen zelf aangevenngraag langer thuis te blijven wonen. "Dus wanneer het lukt om met technische middelen mensen langer thuis te laten wonen, dan sluit dat aan bij de wens van de mensen zelf én helpt het om de ouderenzorg betaalbaar te houden."
Dat beaamt wijkverpleegkundige Voet. "Mensen wíllen ook graag langer thuis blijven wonen. En ik denk dat dit systeem met alle metingen daar zeker aan kan bijdragen."

'Naar mijn zin'

Ook Nellie Raas hoopt dat dit systeem daarbij helpt. "Ik heb het hier heel erg naar mijn zin en ik hoop hier tot het einde te kunnen blijven. Dus als die sensoren daarbij zouden helpen, dan zou dat fantastisch zijn!"
Je ziet ze bijna niet zitten, maar om deze sensoren gaat het
Je ziet ze bijna niet zitten, maar om deze sensoren gaat het © Omroep Zeeland
Toch verwacht De Korne niet dat op korte termijn alle huizen van senioren volhangen met deze sensoren. "Wij hebben deze proef nu opgezet om te onderzoeken of deze data een bijdrage kunnen leveren aan veilig langer thuis blijven wonen, maar eigenlijk zou je willen dat mensen zoiets zélf in hun huizen ophangen."

In een vroeg stadium

Want tegen de tijd dat mensen bij SVRZ aankloppen, is het volgens De Korne eigenlijk al te laat. "Je wil liever in een vroeg stadium al een gedragspatroon vastleggen, vóór er sprake is van bijvoorbeeld dementie. Dus je zou willen dat mensen zelf, zo'n systeem aanschaffen, zoals ze bij de bouwmarkt een slimme voordeurbel kopen en installeren."