'Zelf het bloed van je vermoorde dierbare moeten opdweilen is enorm traumatisch'

Wanneer iemand het slachtoffer is geworden van een moord in huis moeten de nabestaanden zelf dat huis, inclusief eventuele bloedsporen, opruimen of dat laten doen. Vanuit Den Haag is er nu een roep om verandering en volgens docent psychotrauma en verliesverwerking Luuc Smit van de HZ is dat maar goed ook. "Zelf het bloed van je vermoorde dierbare moeten opdweilen is enorm traumatisch."
Moord schoonmaken
Beeld ter illustratie © Omroep Zeeland
Hoe zit het in elkaar?
Volgens de wet is de schoonmaak van een huis waar een moord is gepleegd of zelfdoding heeft plaatsgevonden, de verantwoordelijkheid van de nabestaanden. Die zullen dus zelf de, vaak gruwelijke, herinneringen moeten opruimen of daar een bedrijf voor inschakelen met alle kosten die daar mee gepaard gaan.
Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft minister Weerwind voor Rechtsbescherming opgedragen om hier verandering in te brengen. Die heeft beloofd dat tegen het eind van het jaar te doen.
Als eerste wil Luuc Smit schetsen wat er gebeurt met mensen die achterblijven na een moord. "Er komt een storm van emoties over die mensen heen," zegt Smit, "naast verdriet zijn er woede en wraakgevoelens en daar vervolgens weer schaamtegevoel over."
Om in die toestand een plaats delict te moeten gaan schoonmaken lijkt in eerste instantie een onmogelijke opgave, maar Smit nuanceert dat ook: "Heel soms is het voor iemand een afsluiting. Een mevrouw die ik hierbij begeleidde vertelde me dat ze zich na het schoonmaken pas echt realiseerde dat haar man er niet meer was. En dat hielp haar bij het afsluiten."
Luuc Smit
Luuc Smit is docent psychotrauma en verliesverwerking bij de HZ © Omroep Zeeland
Maar voor mensen die dit niet willen of kunnen, moet er een alternatief zijn, denkt Smit. "Het moet zeer zeker niet verplicht worden, zoals nu in de wet staat", zegt hij. "Overleg met de nabestaanden over wat ze willen en geef daarbij de mogelijkheid om die zorg uit handen te geven, zonder financiële gevolgen."

Iets regelen voor de tussentijd

Minister Weerwind denkt dat hij tegen het eind van het jaar met een regeling kan komen die ervoor zorgt dat nabestaanden niet meer met deze last worden opgezadeld. Kamerleden hebben hem ook gevraagd om voor de tussenliggende periode iets te regelen, maar daar kon hij nog geen uitsluitsel voor geven.
Luuc Smit ziet daar een rol voor de gemeenten en eventueel de provincie: "Die zouden daar op in kunnen springen. Ik ken veel burgemeesters en weet dat die in dit soort situaties altijd nauw in contact staan met de nabestaanden. Zij zijn in de positie dat ze iets voor deze mensen kunnen doen."