Je eigen ritme bepalen en vrij kunnen bewegen klinkt leuk, maar voor bewoners en personeel is het wennen in Zierik7

"Even wachten", klinkt het bij de hoofdingang van Zierik7. Een bezoeker wil naar binnen, maar de deuren gaan niet open. Ze blijven dicht totdat er een zorgmedewerker is om de bewoner die niet zelfstandig naar buiten mag en daar rondloopt, terug te halen. Is dat gebeurd, dan pas gaan de deuren open.

Tijdens opnames voor een reportage van Omroep Zeeland zien we het regelmatig gebeuren. Het is de nieuwe realiteit in dit zorgcentrum. Hier hebben de bewoners meer ruimte. Qua wonen, maar vooral als het gaat om bewegingsvrijheid. Mensen met NAH (niet aangeboren hersenletsel), met somatische klachten en met dementie wonen door elkaar heen. Ze hebben een volg-chip, hun bewegingsvrijheid is op maat ingeregeld.

Deze manier van werken doet een fors beroep op het aanpassingsvermogen van het personeel, zo vertelt Elly Donselaar, verzorgende IG. "De mensen kunnen gaan en staan waar ze willen. In het begin gingen steeds onze telefoons af, we kregen belletjes van bewoners die hulp nodig hadden in het toilet, of de weg kwijt waren. En ja, wanneer ze naar buiten wilden glippen. Dat was wel even pittig. Want in de Cornelia (het voormalige verpleeghuis waar deze cliënten eerst woonden-red) kregen wij die belletjes niet. Daar waren gesloten afdelingen."

Mensen met dementie vertonen vaak dwaal- of loopdrang, wat vaak gepaard gaat met frustratie, agressie of onrust. Door ze meer - op maat ingeregelde - bewegingsvrijheid te geven, zou dat goed zijn voor hun algemeen welbevinden. Niet alleen zouden ze zich vrijer voelen, ook zou het hun onrust, of soms de agressie die gepaard gaat met dwaaldrang, verminderen. Daarom wordt hier gewerkt met leefcirkels. En volgens locatiehoofd Niels Tournoij van Zierik7 is inmiddels te merken dat sommige mensen minder dwaalgedrag vertonen. "Dat vertelde de arts mij. En dat betekent dat mensen rustiger zijn en hun weg weten te vinden."

Tournoij is trots op het personeel en de bewoners. "Want het is allemaal niet niks wat er is gebeurd. Eerst de verhuizing, een nieuw pand, een nieuwe zorgvisie, nieuwe collega's. De collega's beginnen langzaam maar zeker te wennen aan de nieuwe locatie. Echt complimenten voor ze. En ja, voor de bewoners heeft het ook veel impact, ook zij passen zich knap aan."

Toch zijn er ook kritische geluiden over de nieuwe woonvorm, zo bleek volgens hem onlangs tijdens een bijeenkomst met familieleden van bewoners. "Voorheen zaten mensen met somatische klachten aan tafel met iemand met wie ze een gesprek konden voeren en nu zit daar soms iemand die het niet meer zo goed weet of soms roepgedrag vertoont. Dat geeft soms wat irritatie. We hebben daar oog voor, en kijken hoe we daar beter in kunnen sturen en begeleiden. Bijvoorbeeld door bij de eetmomenten daar extra begeleiding op te zetten."

Daar heb je wel voldoende personeel voor nodig, en op dit moment is de formatie nog niet volledig, zegt hij. Maar hij is optimistisch : "Ik heb de komende tijd veel sollicitatiegesprekken met mensen die hier willen werken."

Een ander fenomeen waar de medewerkers aan moesten wennen is dat het personeel het ritme volgt van de bewoners. Elly Donselaar : "In de Cornelia was het om zeven uur wekken, douchen, ontbijt. Nu wil iemand tot tien uur uitslapen, en laat je ze liggen. En als je ze dan om elf uur uit bed haalt en om twaalf uur weer warm eten, ja, hoe doe je dat? Het is niet meer werken op de automatische piloot."

Maar inmiddels ben ik het wel gewend, ik vind het echt leuk, ga met veel plezier naar mijn werk." Collega leerling-verzorgende IG Victoria Bloch beaamt het. "Ik denk dat de kwaliteit van de zorg een stuk verbeterd is en dat we nu beter kunnen inspelen op het leven en structuur van de bewoners."

Bewoonster Nel Schot vindt het prettig dat ze zelf kan bepalen wat ze op een dag wil doen en hoe laat ze wil opstaan. "Natuurlijk moet je wel eens zuchten als er iemand aan je deur morrelt die bij de verkeerde kamer staat. Dat is soms moeilijk. Maar kijk hoe ik woon. Ik heb een ruim appartement, eigen spulletjes, met een eigen badkamer. En een groot terras. Onlangs was ik jarig, de hele familie kwam bij me langs en we hebben lekker buiten gebarbecued, net als vroeger thuis. Ik vond het geweldig."

En Nel is ook blij dat ze er voor gepleit heeft om de twee kunststof koeien die voorheen in een tuintje van de Cornelia stonden, mee te verhuizen en op te pimpen. Beluister hieronder het interview daarover.