Vertraging in zaak moord Vlissingse schoenmaker door wachtlijst Pieter Baan Centrum

De verdachte van de moord op de Vlissingse schoenmaker Johan Quist hoort pas volgend jaar wat zijn straf is. Het onderzoek naar de zaak loopt vertraging op omdat de verdachte onderzocht moet worden in het Pieter Baan Centrum. En daar is een wachtlijst.
Johan Quist werd vermoord in zijn winkelpand in de Sint Jacobsstraat
Johan Quist werd vermoord in zijn winkelpand in de Sint Jacobsstraat © Omroep Zeeland
Dat bleek vanmorgen tijdens de tweede voorbereidende zitting in de rechtbank in Dordrecht. De 38-jarige man wordt niet alleen verdacht van het ombrengen van Quist, maar ook van het doodschieten van twee personen en het verwonden van drie andere mensen op een zorgboerderij in Alblasserdam.

Waarom?

"De belangrijkste vraag in deze zaak is: Waarom? Waarom doet iemand zoiets", zei de officier van justitie. Om daar achter te komen, moet de psyche van de verdachte worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Dat onderzoek is vertraagd omdat de man daar niet meteen terecht kon.
Er zijn veel slachtoffers in deze zaak, stelde de officier van justitie vast. De mensen die zijn omgekomen, de mensen die gewond zijn geraakt, de familieleden en andere nabestaanden van die mensen én de mensen die getuige zijn geweest van het schieten bij de zorgboerderij.
Woede
De getuigen zijn bang, vertelde de officier. "Dit is een daad die gepleegd is uit woede op iemand. Getuigen zijn bang dat die boosheid van de verdachte zich op hen gaat richten." Om die reden worden de namen van getuigen tijdens de zittingen niet genoemd.
De verwachting is dat veel getuigen van de schietpartij in Alblasserdam zich zullen melden als slachtoffer in deze zaak. Zij hebben mogelijk recht op een schadevergoeding omdat ze 'shockschade' hebben opgelopen. "Dit is een unieke zaak", zei de officier.

Heftiger

"Er zijn natuurlijk eerder schietpartijen in Nederland geweest waar willekeurige mensen het slachtoffer zijn geweest, bijvoorbeeld bij de schietpartij in de tram in Utrecht. Maar in dit geval gaat het om mensen die elkaar al jaren kennen via de zorgboerderij." Omdat ze elkaar kennen, zijn de emotionele gevolgen van het zien van de schietpartij heftiger.
De volgende zitting is op 20 december. De inhoudelijke behandeling van de zaak volgt in 2023.

Wat weten we tot nu toe?

Vandaag was de tweede zitting in de zaak tegen de verdachte van de moord op de Vlissingse schoenmaker Johan Quist. De man wordt ook verdacht van de moord op een 34-jarige vrouw en een 16-jarig meisje op een zorgboerderij in Alblasserdam, twee dagen later. Dit weten we tot nu toe.

Ex-vriendin

Op 3 mei ontvangt een ex-vriendin van de verdachte enkele WhatsAppberichten. De verdachte stuurt onder meer een foto van een vuurwapen en een tekstbericht. "Zorg dat je om 18 uur bij de Merwebolder bent. Hoofdingang. Zeg dit verder tegen niemand", stuurt hij haar.
De vrouw stapt onmiddellijk naar de politie. Ze weet dan niet van wie de berichten afkomstig zijn. De politie achterhaalt het telefoonnummer en vertelt dat dit nummer op de naam staat van iemand die al in de gevangenis zit.

Briefje

Op 4 mei ontvangt de vrouw opnieuw een WhatsAppbericht. De verdachte stuurt haar een foto van een vastgebonden en bebloede dode man met een briefje op zijn borst met de tekst "(haar naam) 4-5 Fuck You".
Opnieuw stapt de vrouw direct naar de politie. Het is voor haar dan nog steeds onduidelijk van wie ze de berichten krijgt. De politie linkt de foto op haar telefoon wel aan de zaak in Vlissingen. Want de dode man is Johan Quist, de schoenmaker uit Vlissingen.

Camerabeelden

Pas de volgende dag op 5 mei, als de politie de vrouw camerabeelden uit Vlissingen laat zien, passen de puzzelstukjes bij elkaar. "Die man die nu door het beeld loopt, ken ik", zegt ze op een gegeven ogenblik.
Als de politie die avond weet om wie het gaat, wordt een zoektocht naar de man opgezet. De politie gaat naar zijn woning in Oud-Alblas, maar daar treffen agenten hem niet aan. Naar later blijkt, verbleef de verdachte in het Leonardo Hotel in Papendrecht.

Zorgboerderij

In de ochtend van 6 mei gaat de verdachte naar zorgboerderij Tro Tardi in Alblasserdam waar hij eerder als cliënt kwam. Hier schiet hij twee jonge vrouwen van 34 en 16 dood. Een vrouw van 20 en een jongen van 13 raken zwaargewond.
Na de schietpartij belt de man zelf naar 112. Hij wordt doorverbonden met de ambulance en vertelt wat hij gedaan heeft. Hij zou ook iets verteld hebben over zijn motief. Terwijl hij aan de telefoon zit, wordt hij aangehouden door de politie.

Johan Quist

De van oorsprong uit Tholen afkomstige Johan Quist (60) verschijnt in 2006 in de media als hij publiekelijk uitkomt voor zijn geaardheid als reformatorisch christen. Hij wil het taboe op homo zijn in streng gereformeerde kringen doorbreken. Voor dat doel richt hij de stichting RefoAnders op.
De rechtbank in Middelburg veroordeelt Quist in 2014 tot twee jaar gevangenisstraf waarvan acht maanden voorwaardelijk, wegens het stelselmatig verkrachten van zijn zoon. Die zou zijn misbruikt van zijn tiende tot vijftiende jaar, van 1998 tot 2003. Homoseksuele gevoelens die hij niet kon uiten waren volgens Quist aanleiding voor het misbruik.
Johan Quist blijft zijn leven lang getrouwd met zijn vrouw, hij heeft vijf kinderen. Hij runt eerst een schoenenwinkel in winkelcentrum Dauwendaele in Middelburg en later in de Sint Jacobsstraat in Vlissingen.
Zijn latere moordenaar ontmoet hij via een homochatroom. De twee spreken af bij de schoenenwinkel van Quist.