Vaccinatieronde vanwege verwachte herfstgolf, dit staat ons de komende maanden te wachten
Binnenkort start een nieuwe vaccinatieronde, om de verwachte opleving van het coronavirus in de herfst en winter het hoofd te kunnen bieden. Volgens de GGD Zeeland is onze uitgangspositie aan de vooravond van die herfst- en wintergolf relatief gunstig, maar veel hangt af van wat wij zélf doen en van wat het virus voor ons in petto heeft.
GGD Zeeland: uitgangspositie voor herfstgolf is gunstig
In de herfst en winter wordt een nieuwe opleving verwacht, onder meer vanwege het zogeheten seizoenseffect. In het kort gezegd: bij kouder weer zitten meer mensen binnen, dicht op elkaar en met de ramen dicht, waardoor luchtwegvirussen zich makkelijker kunnen verspreiden.
Aangepast vaccin
Daarom wordt nu iedereen van twaalf jaar en ouder een herhaalprik aangeboden, om die verwachte opleving van het virus het hoofd te bieden. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een aangepast vaccin, dat naast het oorspronkelijke coronavirus ook is gebaseerd op de eerste omikron-variant.
De mensen die deze vernieuwde prik krijgen, maken volgens vaccinproducent Moderna anderhalf keer zoveel antistoffen aan tegen de nu dominante omikron-varianten als wanneer ze de oude versie van het vaccin zouden krijgen. Daardoor moet deze herhaalprik meer bescherming bieden tegen de varianten van omikron die nu rondgaan, is het idee. Hoe goed dat werkt hangt af van meerdere factoren.
Gedrag
Een belangrijke factor is ons gedrag. Komen we opdagen voor die herhaalprik, of laten we de oproep aan ons voorbij gaan? Wanneer het aantal mensen dat op komt dagen tegenvalt, heeft de vaccinatieronde minder effect.
Ons gedrag heeft volgens de GGD ook een direct effect op de verspreiding van het virus. Wanneer de verspreiding van het virus toeneemt, roept de organisatie ons ongetwijfeld op daar meer rekening mee te houden: door drukke plekken te vermijden, afstand te houden, bij drukte mondkapjes te dragen, bij symptomen te testen en te isoleren.
'Virus is nog niet weg'
De vraag is dan of we dat ook doen. Als je het de mensen op straat vraagt, zegt een groot deel daar geen zin meer in te hebben, zo bleek onlangs. Een deel van hen vindt dat het allemaal maar eens afgelopen moet zijn. Maar het is nog niet afgelopen. "Het virus is nog niet weg", zegt Schinkelshoek.
Omikron en zijn subvarianten
Op dit moment zijn er meerdere subvarianten in omloop van de omikron-variant van het coronavirus. De eerste versie van de omikron-variant, BA.1, werd eind 2021 in Nederland dominant. Enkele maanden later werd BA.1 opgevolgd door een andere subvariant: BA.2. Op dit moment is het vooral de subvariant BA.5 die voornamelijk in ons land rondgaat. Daarnaast worden ook, in mindere mate, de subvarianten BA.4 en BA.2.12.1 gevonden.
Hoewel er wereldwijd tal van wetenschappers op zoek zijn naar nieuwe varianten is er op dit moment nog geen compleet nieuwe variant opgedoken. Wel zijn er subvarianten van omikron die zich verder ontwikkelen. Zo is er de BA.2.75 subvariant, die de onofficiële bijnaam centaurus kreeg. Deze subvariant maakt nu wereldwijd een opmars en wordt nu ook in kleine aantallen in Nederland gevonden.
Desondanks is de GGD Zeeland gematigd positief over de verwachtingen voor deze herfst en winter. "Wie de herhaalprik krijgt, bouwt immuniteit op tegen omikron. En ook mensen die afgelopen zomer besmet zijn geraakt, hebben daardoor immuniteit opgebouwd tegen omikron. Dat maakt dat we een relatief goede uitgangspositie hebben."
Mogelijke spelbreker: compleet andere variant
Zolang het bij subvarianten van omikron blijft, verwacht Schinkelshoek dat de coronagolf van deze herfst en winter mee zal vallen. Maar dat kan allemaal veranderen wanneer er toch weer een andere variant van het coronavirus opduikt. "Dan is al die opgebouwde immuniteit minder effectief om de verspreiding van het virus tegen te gaan", aldus Schinkelshoek. Dan kan het virus toch weer door die immuniteit heen breken en zorgen voor meer besmettingen, ziekenhuisopnames, ic-opnames, sterfgevallen én gevallen van postcovidsyndroom en komen er wellicht weer beperkende maatregelen aan te pas.
