Zembla: 'Indaver Antwerpen blijft PFAS lozen, Vlaamse overheid handhaaft niet'
Door het lozen van grote hoeveelheden PFAS, waarvan sommige zonder vergunning, is afvalverwerkingsbedrijf Indaver bij Antwerpen een belangrijke oorzaak van de PFAS-vervuiling in de Westerschelde. Tot die conclusie komen journalisten van het onderzoeksprogramma Zembla. Vlaanderen heeft Indaver sinds juni zeer strenge lozingsnormen opgelegd, maar volgens Zembla wordt er niet gehandhaafd.
Zembla sprak met milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht die voor Rijkswaterstaat waterdata analyseert. Hij zag de concentraties van PFAS niet afnemen na het ingrijpen bij 3M, de fabriek bij Antwerpen die jarenlang enorme hoeveelheden van de chemicaliën in de Westerschelde stortte, voordat Vlaanderen ingreep en het lozen aan banden legde. Jonker kwam op basis van metingen tot de conclusie dat Indaver nu een 'belangrijke bron' voor de vervuiling is.
Zeeuwse wateren verslechteren onaanvaardbaar
De Nederlandse overheid maakt zich al langer zorgen om de lozingen en uitstoot van Indaver. Zembla ontdekte dat Rijkswaterstaat een aantal vertrouwelijke brandbrieven heeft gestuurd aan de Vlaamse overheid om bezwaar te maken tegen de gang van zaken. Uit de uitzending blijkt dat meerdere Nederlandse overheidsinstanties hebben aangegeven dat de lozingen de Zeeuwse wateren "onaanvaardbaar verder verslechteren", en dat er maatschappelijke problemen ontstaan. Ook kan Nederland niet aan Europese wetgeving voldoen als het gaat om de kwaliteit van het water, en dat komt grotendeels door de vervuiling die vanuit België komt.
Het Antwerpse afvalverwerkingsbedrijf krijgt PFAS houdend materiaal vanuit heel Europa, en zegt de PFAS te verwijderen. Ook verwerkt Indaver afval van Chemours uit Dordrecht, dat de PFAS soort GenX bevat. Jaarlijks zo'n 1,8 miljoen kilo, blijkt uit gegevens van de Vlaamse overheid. Voor het lozen van GenX had Indaver tot voor kort geen vergunning. Daarmee wordt de Westerschelde volgens milieuchemicus Chiel Jonker dus ook vervuild door afvalstoffen van Chemours: "We verschuiven dus het probleem. We hebben het naar België gebracht en nu komt het via een achterdeur toch weer ons land binnen."
Roelof Bosma van Zembla vertelt wat er aan de hand is bij Indaver
'Kunnen niet aan de nieuwe normen voldoen'
Indaver tekende beroep aan tegen een aantal van de nieuwe lozingsnormen, want volgens het bedrijf kan het alleen aan die normen voldoen wanneer de fabriek geheel of gedeeltelijk wordt stilgelegd. Wanneer de normen worden overschreden kan het bedrijf, volgens rechtbankstukken in handen van Zembla, grote boetes krijgen of kunnen er zelfs gevangenisstraffen worden opgelegd. Indaver wijst er op dat wanneer de productie wordt stilgelegd PFAS houdend materiaal zich gaat ophopen. Zembla heeft aan de Vlaamse instanties gevraagd of er al is gehandhaafd sinds half juni. Dat is niet gebeurd.
De uitzending van Zembla is vanavond om 20.25 uur bij BNNVARA op NPO 2.
