Hangen op straat: wat mag wel en wat mag niet? Wij vroegen het de politie
In een tussenuur vluchtig naar de plaatselijke supermarkt om vervolgens voor de ingang grappend en grollend tussen het winkelend publiek twee frikandellenbroodjes en een blikje zoete energydrank weg te werken: voor verschillende Zeeuwen klinkt dit misschien wel herkenbaar. Maar wanneer gaan de 'grappen' te ver? En wanneer schreeuw je nét iets te hard naar die vriend of vriendin? Ben je het winkelend publiek, je buurvrouw, je buurman dan niet tot last? En zijn daar eigenlijk regels voor? Zes vragen hierover aan Mireille Aalders, woordvoerder van de politie.
Hangen op straat, mag dat wel?
In principe is hangen op straat geen strafbaar feit. Je mag alleen geen overlast veroorzaken voor andere mensen. Dat klinkt ook logisch. Andere mensen moeten geen last hebben of kunnen hebben van jouw gedrag. Als je overlast veroorzaakt dan kun je je schuldig maken aan het verstoren van de openbare orde en dat mag niet.
Wat is verstoring van de openbare orde?
Verstoring van de openbare orde is een heel breed begrip. Eigenlijk zegt het begrip zelf al wat het inhoudt: je mag de openbare orde, dus de regels die we met z'n allen bedacht hebben en die als norm gelden in de Nederlandse samenleving, niet verstoren.
Wat zijn de regels?
Die regels hebben te maken met tijdstip, plaats en omstandigheden. Een voorbeeld: Een middelbare school staat in een woonwijk. Als je tijdens de middagpauze op het schoolplein met een groepje loopt te gillen, dan maakt over het algemeen niemand van dat groepje zich schuldig aan verstoring van de openbare orde. Er zal niemand bij de politie of gemeente klagen over die situatie. Maar als je dat doet als de schooltijd voorbij is, het is 's avonds en het is donker, dan kun je je vast wel voorstellen dat omwonenden van de school daar overlast van ondervinden. Op dat tijdstip en op die plaats veroorzaak je dan een verstoring van de openbare orde.
Waarom heeft iedere gemeente haar eigen regels?
De burgemeesters zijn in Nederland verantwoordelijk voor het handhaven van de openbare orde in een gemeente. Dat is vastgelegd in de Gemeentewet. Om te zorgen dat mensen ook weten welke regels er gelden binnen een gemeente, heeft een gemeente een Algemene Plaatselijke Verordening (APV) opgesteld. Die behelst regels die specifiek voor inwoners van die gemeente gelden.
Er is ook een standaard APV met basisregels die geldt voor alle gemeenten, maar de gemeenten zelf bepalen welke regels voor hen van toepassing zijn. Je kunt je voorstellen dat die basisregels over het algemeen wel voor iedere gemeente hetzelfde zijn, maar dat er verschillen zijn met bijvoorbeeld betrekking tot de plaats waar de gemeente ligt. Als een gemeente geen strand heeft bijvoorbeeld, dan hoeft er in de APV ook geen regel te staan over wanneer het is toegestaan om op het strand te zijn. Of als er geen enkel slootje of watertje is in een gemeente, dan hoeft er ook niets in de APV te staan over vissen.
Zijn het vooral jongeren die zich schuldig maken aan verstoring van de openbare orde in Zeeland?
Het gaat zeker niet alleen om jongeren. Mensen van alle leeftijden en pluimage maken zich soms schuldig aan het verstoren van de openbare orde. Het is wel zo dat er vaker meldingen bij ons binnenkomen van jongeren die bijvoorbeeld geluidsoverlast veroorzaken, of een enorme rotzooi achterlaten als ze ergens hebben gechild met z'n allen. Opnieuw ligt het dan aan de plek waar ze staan. Wonen er veel mensen met kleine kinderen in de buurt? Ook ligt het aan het tijdstip: is het al later op de avond? En aan de omstandigheden: wordt er alcohol gedronken, of misschien wel drugs gebruikt?
In de zomer, als de avonden warmer en langer zijn, komen er ook veel meldingen van geluidsoverlast door buren bij ons binnen. Ook volwassen mensen houden dus soms geen rekening met omwonenden. En dat kan in volksbuurten zo zijn, maar ook in buurten die bekend staan als dure of rijke buurten. Dus feitelijk kan iedereen zich schuldig maken aan het verstoren van de openbare orde, er is niet echt een specifieke doelgroep voor aan te wijzen.
Wat zijn de consequenties van het verstoren van de openbare orde?
Dat kan verschillende sancties opleveren. Je kunt een boete krijgen, zoals de politie aangeeft met waarschuwingen bij het strand van Dishoek, maar de rechter kan ook een gevangenisstraf opleggen. Dat heeft ermee te maken wat de exacte omstandigheden zijn. Is iemand bijvoorbeeld al vaker in beeld geweest voor verstoringen van de openbare orde en heeft hij of zij hiervoor al boetes gekregen, dan kan een rechter oordelen dat die persoon niet echt leert van de waarschuwende effecten van een geldboete en dat hij of zij de cel in moet. Daarnaast kan ook bureau HALT bij jongeren tussen de 12 en 18 jaar oud een optie zijn.
