Rapport: Concentraties PFAS in de Westerschelde vrijwel niet afgenomen
De Universiteit Utrecht geeft in een rapport aan dat de jaargemiddelde concentraties PFAS in de Westerschelde voor 2021 over het algemeen vergelijkbaar zijn met die over 2020 en dat over de afgelopen drie jaar bij het meetpunt Schaar van Ouden Doel voor de Westerschelde geen significant verschil kan worden geconstateerd. De gegevens tot eind mei 2022 zijn meegenomen in het rapport.
Het rapport is deze week naar de leden van Provinciale Staten gestuurd. Onderzoeker Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht heeft de gegevens van de meetpunten in de Westerschelde geanalyseerd. Zoals hij al eerder in onderzoeksprogramma Zembla meldde, kon hij geen merkbare vermindering van diverse PFAS gehaltes opmerken nadat chemiefabriek 3M in Zwijndrecht, waarvan gedacht werd dat daar de meeste vervuiling vandaan kwam, gedeeltelijk werd stilgelegd.
Indaver
Jonker volgde daarna een spoor van verschillende PFAS en kwam erachter dat afvalverwerker Indaver bij Antwerpen ook een grote vervuilingsbron was. Zo werd de stof PBFA met honderden kilo's geloosd in het water, terwijl daar niet eens een vergunning voor was. Inmiddels heeft het Vlaamse ministerie 3M en Indaver zeer strenge lozingseisen opgelegd.
Jonker merkt in zijn rapport ook op dat er in het kanaal van Gent naar Terneuzen en in het Zoommeer ook hoge concentraties PFAS voorkomen. Bij twee soorten PFAS ziet Jonker wel een teruggang ten opzichte van 2020; PFBS en PFBA. In de periode januari 2020 tot mei 2022 wordt een daling in de gehalte PFBS met een factor 4 tot 6 gezien en voor PFBA een daling met een factor 2. Deze twee soorten PFAS waren in 2020 verantwoordelijk voor ongeveer ¾ van de totale PFAS-vracht. Maar bij andere soorten is (nog) geen significante afname te zien, volgens het rapport.
Wel afgenomen
De Vlaamse Milieumaatschappij, die de metingen aan de Vlaamse kant doet, laat weten dat er tussen april en juli 2022 wel een significante afname is van vooral PFOS, PFBA en PFBS. Dat kan er mee te maken hebben dat de lozingsvergunningen van Indaver per half juni veel strenger zijn geworden.
In het rapport wordt ook de situatie in de Westerschelde met de Rijn en de Maas vergeleken. Wat er aan PFAS bij Lobith door de Rijn binnenkomt is twee keer zo veel als wat in de Westerschelde binnenkomt. De PFAS vracht door de Maas is vijf keer zo weinig vergeleken met de Westerschelde.
