Nieuwe opzet WMO-zorg in Vlissingen: ordinaire bezuiniging of goed compromis?

WMO staat voor Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Het gaat over de toekenning van huishoudelijke hulp aan met name senioren die niet of onvoldoende voor zichzelf kunnen zorgen. Gemeenten zijn hiervoor verantwoordelijk. Maar Vlissingen staat vanwege haar belabberde financiële positie al jaren onder streng toezicht van het Rijk. Daarom heeft de gemeente de WMO-zorg gereorganiseerd. Waar ze eerst samenwerkte met zo'n zestig zorgaanbieders, zijn dat nu er nog maar twee. Die aanbieders hebben ook meer invloed gekregen bij het bepalen wie er zorg krijgt en hoeveel.

Volgens oppositiepartijen Perspectief op Vlissingen (POV) en Forum voor Democratie (FvD) heeft het gemeentebestuur hiermee de regie uit handen gegeven. Donderdag betoogden Ruud Kleefman (POV) en Angela Werner (FvD) dat het nieuwe systeem alleen nog maar uitgaat van de hoeveelheid geld die er is en niet van de hoeveelheid zorg die iemand nodig heeft.

Kleefman: "Alleen een dwaas zonder hart kan zo'n systeem bedenken. Mensen worden na een telefoongesprek van een paar minuten plotseling gekort op het aantal uren zorg. Als ze vervolgens een schriftelijke bevestiging vragen om beroep te kunnen aantekenen krijgen ze die niet. Er is ook veel willekeur. Twee oudere dames, beiden in hetzelfde verzorgingshuis, beiden in een vergelijkbare situatie: de een krijgt nu drie uur zorg, de ander anderhalf."

Werner: "Ook op de jeugdzorg wordt bezuinigd. En dat terwijl het niet goed gaat met de jeugd. We worden met enige regelmaat opgeschrikt door berichten over steekincidenten onder jongeren. En dan zou je gaan bezuinigen op de jeugdzorg?"

POV en FVD hadden donderdagavond de reorganisatie van de WMO-zorg in Vlissingen op de raadsagenda gezet. POV-raadslid Kleefman liet weten vele telefoontjes, brieven en mails van verontruste ouderen te hebben gekregen die hun hulp van de ene op de andere dag zijn beknot worden. "Zoals een mevrouw van wie de taxipas van het ene op het andere moment is geblokkeerd. Terwijl ze op het punt stond af te reizen naar de tandarts en de orthopedische hulp. Die mevrouw was ten einde raad. Na een halve dag hebben wij het uiteindelijk voor haar opgelost. Dat doen we graag, maar het is schandalig dat het op die manier moet."

De mededeling van Kleefman dat hij veel meldingen had ontvangen wat er fout ging, verbaasde een deel van zijn mederaadsleden. Zo had Lilian Janse (SGP) maar één klacht ontvangen. Andere raadsleden hadden daarentegen steunbetuigingen gekregen van burgers voor de veranderingen in de WMO-zorg. Hierbij voltrok zich een duidelijke scheiding tussen college- en oppositiepartijen. Neem Coen van Dalen van de Lokale Partij Vlissingen (LPV): "Ik heb iemand gesproken die zelf afhankelijk is van de WMO. Hij juicht de veranderingen toe. Volgens hem werd er vroeger hulp gegeven die eigenlijk niet nodig was, maar waar mensen nu eenmaal recht op hadden. Hij noemt dat de perverse prikkel van het toenmalige systeem."

Sogand Mohandes (GroenLinks) vond het geen bezwaar dat mensen nu zelf meer moeten doen, nu de huishoudelijke hulp minder doet: "Vroeger bestond er een systeem van aangeboren hulpeloosheid. Mensen werden te veel gepamperd. Nu worden ze geactiveerd. Daar worden ze alleen maar sterker van."

Daar bracht Desirée Schrijver (D66) tegenin: "Ik heb gehoord van een meneer van 84 die hulp had bij het aankleden en bij het schoonmaken van zijn huis. Nu is de keuze: of de hulp kleedt hem aan, of maakt zijn huis schoon, of althans een deel ervan, want voor het hele huis heeft ze geen tijd. Laat staan dat ze nog tijd heeft voor een babbeltje."

Priscilla Kuipers (SP) had weinig begrip voor het argument van het college van B&W dat Vlissingen nu eenmaal niets anders kan, omdat het van het Rijk moet bezuinigen op de sociale uitgaven. "U moet tegen het Rijk zeggen dat dit tot onmenselijke situaties leidt en dat u daarom niet verder kunt bezuinigen."

Toen kwam Albert Vader (Partij Souburg Ritthem) aan het woord. Hij is als wethouder samen met Jeroen Portier (GroenLinks) verantwoordelijk voor de wijzigingen in de WMO. Vader zei blij te zijn met alle kritiek: "Want ik heb, ondanks de vele discussies die ik met de gemeenteraad over de nieuwe opzet van de WMO-zorg al heb gevoerd, het blijkbaar nog niet goed genoeg uitgelegd. Ik hoor steeds over het aantal uren zorg dat zou worden beknibbeld. Maar daar gaat het niet om, het gaat erom wat er gedaan wordt. Het criterium is dat iedereen recht heeft op een schoon huis. Als dat in minder uren kan dan is dat precies de bedoeling. Als ik in de krant lees dat een meneer zelf is gaan stoffen: dat is exact wat we willen. Want hoort het afstoffen van de schilderijtjes ook tot de noodzakelijke zorg? Als mensen worden geactiveerd, blijkt na van verloop van tijd 60 procent geen thuishulp meer nodig te hebben."

Wethouder Jeroen Portier verwierp de kritiek dat de verandering in de WMO-zorg niet meer dan een bezuiniging is. "Dat klopt niet. Het is een andere manier van werken. Als we dat niet doen, dan loopt het in de toekomst helemaal fout."

Portier is verantwoordelijk voor de komst van drie buurtteams waarin Vlissingen de zorg in de wijken wil samenbrengen. Inmiddels is één team zo goed als rond, de andere twee moeten voor het einde van het jaar er zijn. Volgens Portier gaat dat lukken. Ruud Kleefman (POV) heeft er een hard hoofd in. "Ik weet iets van werving en selectie. Dat krijgt u nooit op tijd voor elkaar."